Không đạt thì không xây
Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi vừa giao Giám đốc Sở GTVT TP hướng dẫn thực hiện việc đánh giá tác động giao thông đối với các dự án đầu tư công trình xây dựng kết nối vào hệ thống giao thông đường bộ ở thành phố theo đề xuất của sở này.
Theo đó, các dự án chung cư, khu nhà ở thấp tầng, trung tâm thương mại, trường học, nhà hàng tiệc cưới... trên địa bàn TPHCM trước khi triển khai phải đánh giá tác động giao thông. Nếu việc đánh giá không đạt thì dự án không đủ điều kiện triển khai.
Sở Giao thông Vận tải TPHCM cho biết, việc đánh giá tác động giao thông sẽ thực hiện ngay giai đoạn nhà đầu tư xin chủ trương đầu tư dự án để xác định quy mô đầu tư của dự án. Nhà đầu tư có thể tổ chức lập hoặc thuê đơn vị tư vấn bằng nguồn kinh phí của nhà đầu tư. Đồng thời, nhà đầu tư chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu và chất lượng báo cáo do mình thực hiện.
Song song với trình đề xuất dự án, nhà đầu tư đưa ra các biện pháp giảm thiểu tác động của công trình đến hệ thống hạ tầng giao thông. Nhà đầu tư cũng có thể đề xuất hoặc đóng góp kinh phí để cải tạo nút giao thông, xây dựng công trình giao thông khác mức, làm thêm bến xe buýt, trạm dừng, cải tạo không gian đi bộ... trước dự án của mình.
TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia - cho biết, việc đánh giá tác động giao thông mới cấp phép xây dựng là điều rất quan trọng. Việc này lẽ ra Hà Nội, TPHCM phải làm từ lâu chứ không phải bây giờ mới đề xuất hay bắt đầu thực hiện. Bất kỳ một công trình nào, đặc biệt là về nhà ở sẽ gây ra sự thay đổi về mật độ dân cư, môi trường. Nếu không thực hiện sớm thì việc giải quyết ùn tắc sẽ khó khăn và phức tạp hơn nhiều.
Ông Khương Kim Tạo ủng hộ chủ trương này của TPHCM vì dù có muộn nhưng cũng hơn là không thực hiện. Tuy nhiên, đánh giá trên tiêu chí nào mới là điều cần bàn. Phải làm sao để công trình mới xây dựng ra vẫn đảm bảo về trật tự giao thông, an ninh trật tự. Lâu nay, việc cấp phép cho các cao ốc chủ yếu theo quy hoạch hạ tầng tương lai chứ không phải hiện hữu, dẫn đến hệ luỵ kẹt xe, ô nhiễm, ngập nước...
Theo ông Tạo, về nguyên tắc hạ tầng phải có trước đô thị, do vậy những khu vực mật độ xây dựng đã quá lớn, giao thông chưa đủ đáp ứng thì không cấp phép công trình mới. Trường hợp vẫn muốn xây dựng, nhà đầu tư phải bỏ thêm kinh phí làm đường kết nối, đáp ứng nhu cầu đi lại không chỉ ở phạm vi dự án mà cả bên ngoài.
Vẫn thiếu đồng bộ
TS Nguyễn Hữu Nguyên (Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam) cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến hạ tầng quá tải là do quy hoạch đô thị và giao thông thiếu thống nhất, chưa có sự điều phối chung giữa các cơ quan quản lý. Ngành xây dựng cấp phép dự án dựa trên chỉ tiêu như quy hoạch, hệ số sử dụng đất, quy mô tầng cao... Tuy nhiên, việc kết nối công trình với bên ngoài lại thiếu đồng bộ lĩnh vực khác như giao thông.
Hệ luỵ là nhiều cao ốc, chung cư vẫn được "cắm" ở những nơi hạ tầng quá tải hoặc chưa kịp đầu tư. Nhiều công trình giao thông mới triển khai, dự án bất động sản đã "đón đầu", xây ồ ạt. Trong khi việc mở rộng các tuyến đường sau này, theo ông Nguyên, sẽ rất khó bởi giá đất tăng, thành phố muốn giải phóng mặt bằng phải bỏ kinh phí "khổng lồ" và không nguồn ngân sách nào có thể kham nổi.
"Mật độ xây dựng tăng quá nhanh kéo theo gia tăng dân số và nhu cầu đi lại, trong khi không gian công cộng lại giảm, ảnh hưởng chất lượng sống người dân...", ông Nguyên nói.
KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, đánh giá cao quyết định không phê duyệt dự án nếu thiếu giao thông kết nối của TPHCM.
Ông cho rằng Hà Nội và các địa phương khác cần học tập tư duy này, cụ thể hóa thành các văn bản. Việc yêu cầu dự án phải có giao thông kết nối không chỉ tạo ra quy hoạch bền vững, mà về lâu dài còn tạo ra giá trị thặng dư cho quỹ đất của các địa phương. Đồng thời thu hút dân cư ra các vùng ven đô giao thông thuận tiện, giảm tải cho các khu đô thị trung tâm.
Còn theo Sở GTVT Hà Nội, việc xây chung cư, cao ốc ở Hà Nội lâu nay chưa phải xin ý kiến Sở GTVT. Lý do vì trong thủ tục hành chính không yêu cầu lấy ý kiến và do sợ kéo dài thời gian, gây ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng của nhà đầu tư (?).
