PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan cho rằng, cơ chế đấu thầu tập trung đã lộ ra lỗ hổng lớn. Không những không loại được thuốc kém chất lượng mà còn “lòi” ra thuốc giả. Điển hình như lô thuốc H-Capita Caplet, ở thời điểm 2014 đã có số đăng ký được Cục quản lý dược Bộ Y tế cấp. Giá kế hoạch loại thuốc này là 66.000 đồng/viên. Trong khi đó, thuốc H-Capita của Cty VN Pharma đưa ra chỉ 31.000 đồng/viên nên đương nhiên trúng thầu.
Thời điểm năm 2014, việc đấu thầu tập trung được thực hiện do Trung tâm mua sắm thiết bị hàng hóa, Sở Y tế TPHCM phụ trách. Cty VN Pharma thành lập năm 2011, năm 2014 mới đủ thâm niên 3 năm để tham gia đấu thầu. Một Cty “chân ướt chân ráo” đã trúng lớn ở Sở Y tế. Chưa kể, trước đợt đấu thầu tập trung, Cty này đã trúng thầu ở nhiều địa phương khác, kể cả một số BV lớn ở TPHCM.
“Rõ ràng, cơ chế đấu thầu tập trung không loại được thuốc kém chất lượng vì cơ chế này chăm chăm vào việc chọn thuốc giá rẻ, và rồi, thuốc giả cũng lọt vào được. Bên cạnh cơ chế đấu thầu tập trung, chúng ta cũng phải coi lại cơ chế quản lý thuốc, tại sao thuốc giả như H-Capita vẫn lọt lưới, đủ điều kiện để tham gia đấu thầu?” - PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan đặt câu hỏi.
Trong vụ VN Pharma, cơ quan điều tra làm “lòi” ra 7,5 tỷ đồng mà dàn lãnh đạo Cty VN Pharma nói là tiền hoa hồng cho bác sĩ. Theo PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan: “Cơ quan điều tra cần làm rõ, 7,5 tỷ đồng này chi cho ai? Cho những loại thuốc nào? Vì VN Pharma đã cung ứng nhiều loại thuốc khác chứ không chỉ thuốc giả H-Capita. Thuốc H-Capita bị nằm trong kho, chưa đưa ra thị trường thì làm sao mà kê hoa hồng? Con số có dừng lại ở 7,5 tỷ đồng hay còn hơn? Theo tôi, phải làm rõ 7,5 tỷ đồng này là tiền hoa hồng cho bác sĩ không thôi hay còn kê cho những đối tượng khác thì thủ tục cấp phép thuốc mới…nhanh cấp đến như thế?”.
Bày tỏ về vấn đề bác sĩ nhận tiền hoa hồng, bà Phạm Khánh Phong Lan khẳng định, đó là một việc không được phép. Thứ nhất, tiền hoa hồng có thể tác động vào việc kê đơn thuốc. Bác sĩ kê đơn không phải vì quyền lợi người bệnh mà vì quyền lợi của…bác sĩ. Thứ hai, hoa hồng “đội” chi phí thuốc lên cho bệnh nhân khiến bệnh nhân phải điêu đứng. Hay nói cách khác, hoa hồng của Cty dược là một trong những yếu tố làm tăng giá thuốc.
“Với vai trò đại biểu quốc hội, tôi đã từng đề xuất trong điều chỉnh Luật Dược là phải có biện pháp chế tài việc kê hoa hồng cho bác sĩ. Tuy nhiên, ý kiến của tôi không được đưa vào. Hoa hồng không có trong Luật, vậy phải coi vấn đề này như thế nào? Làm sao bắt được ông bác sĩ nhận hoa hồng? Nếu bắt được thì sao, phải xử thế nào, tiền hoa hồng là tiền gì? Vấn đề bác sĩ nhận hoa hồng chỉ mới được lên án về lương tâm” - Bà Phạm Khánh Phong Lan nói.
