Có thể xảy ra ở những khu kinh tế khác
PGS.TS Nguyễn Thiện Tống - Chuyên gia hàng không, đồng thời cũng Thạc sĩ Quản trị Hành chính công (tốt nghiệp năm 1994 ở Viện Đại học Harvard) cho biết, đã đọc loạt bài phản ánh của Báo Lao Động về trục lợi đất công tại Công viên phần mềm Quang Trung. Qua đó, ông Tống cho rằng, công tác quản lý và sử dụng đất công tại đây còn nhiều kẽ hở, để cho tư nhân trục lợi.
Theo PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, về mặt hình thức trên giấy tờ là người được thuê ở tại khu nhà chuyên gia phải là chuyên gia, cán bộ làm việc tại Khu Công viên phần mềm Quang Trung. Việc họ tổ chức mua bán, thương mại trái với mục đích sử dụng đất công ban đầu là sai phạm rõ ràng rồi.
Tuy nhiên, chỉ phân tích theo hướng họ cho thuê trên thủ tục giấy tờ, thì hành vi này cũng có nhiều kẽ hở. Nếu bảo cho thuê với thời hạn lên đến vài chục năm, thì cũng không ổn so với quy định. Bởi có thể hiểu, khu nhà chuyên gia như là khách sạn, chuyên gia này đến ở 1 tháng hay vài năm rồi đi, thì chuyên gia khác sẽ vào thuê một thời gian, có thể lên đến 5-7 năm trùng với thời gian và nhiệm kỳ làm việc, chứ không thể có chuyện thuê cùng lúc 50 năm như thế được.
"Sự thay đổi người đến thuê ở này là liên tục, phải nói rõ là hình thức thuê như là khách sạn, chứ không phải cho thuê mấy chục năm như họ biến tướng. Cơ quan chức năng phải bắt lỗi này trước đã, sau đó đến việc bắt lỗi ai xác nhận những người ở đó là chuyên gia và công tác kiểm tra, quản lý người ở cho đúng đối tượng được thực hiện thế nào. Việc anh nhân danh chuyên gia thật, để ký hợp đồng thuê 50 năm là sai, nếu thuê 50 năm mà anh làm việc chỉ có vài năm rồi không làm nữa, mà anh vẫn chiếm dụng cái nhà đó 50 năm, thì chuyên gia sau vào làm sẽ không có chỗ mà thuê" - ông Tống phân tích.
PGS Nguyễn Thiện Tống cũng phân tích thêm thông tin, vấn đề Báo Lao Động nêu có thể không riêng gì ở Công viên Phần mềm Quang Trung. Bởi những kẽ hở để một nhóm người lách luật, rồi trục lợi đất công có thể xảy ra tương tự ở những khu khác nên cần có cơ chế kiểm soát chặt, để tránh xảy ra như trường hợp ở Công viên phần mềm Quang Trung.
Dấu hiệu tham nhũng trong quản lý đất đai?
KTS Ngô Viết Nam Sơn - chuyên gia quy hoạch cho biết, ông đã từng tham gia vào công tác quy hoạch tại một số khu kinh tế như Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội). Theo ông Sơn, tại các khu kinh tế đặc thù này, đều có quỹ đất xây nhà dành cho chuyên gia, quản lý cao cấp và nhân viên tại đây làm việc. Doanh nghiệp được giao đất thực hiện dự án này, sẽ hưởng nhiều ưu đãi, trong đó có giá thuê đất bởi theo quy hoạch thì khu này vẫn là khu phục vụ lợi ích chung cho cộng đồng, chứ không phải vì mục đích thương mại.
"Ở đây phải nói là công tác quy hoạch là đúng, khi quy hoạch khu kinh tế thì cần phải có khu nhà ở phục vụ cho cán bộ, nhân viên làm việc tại đây. Cái sai là ở công tác quản lý và triển khai dự án, đã không làm đúng với mục tiêu quy hoạch ban đầu. Trách nhiệm này, trước hết thuộc về những người quản lý trực tiếp tại khu vực kinh tế này" - KTS Ngô Viết Nam Sơn nói.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM cho biết, qua loạt bài Báo Lao Động đăng và căn cứ vào quy định của pháp luật cho thấy, đây là một vụ việc có dấu hiệu của tội tham nhũng trong công tác quán lý và sử dụng đất công.
Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, đất công của nhà nước khi giao cho tổ chức, cán nhân đều đi kèm với những quy định cụ thể là được phép làm gì với khu đất này. Thế nhưng, sau khi được giao đất, đã không quản lý và sử dụng đúng với mục đích ban đầu được giao mà lại chuyển sang mục đích khác để tư lợi, thì đấy là hành vi có dấu hiệu tham nhũng.
"Nhà nước chỉ cho phép anh xây nhà cho chuyên gia thuê, nhưng anh lại tổ chức mua bán trái phép thu lợi bất chính. Hành vi này là trục lợi đất công để làm lợi cho cá nhân, xét theo các quy định của pháp luật thì hành vi này có dấu hiệu tham nhũng đất công" - Luật sư Hậu phân tích.
Về khắc phục hậu quả, luật sư Hậu cho rằng, trước mắt cơ quan chức năng cần vào cuộc điều tra những thông tin Báo Lao Động phản ánh. Nếu có sai phạm đúng như thế thì phải thu hồi lại tài sản cho nhà nước. Đồng thời, buộc phải phục hồi lại đúng dự án ban đầu, đã được phê duyệt là xây nhà cho chuyên gia thuê. Trong trường hợp không khắc phục được, không thu hồi được thì có thể chuyển vụ việc sang xử lý hình sự, về tội thiếu tinh thần trách nhiệm trong công tác quản lý tài sản công.
