Việc kiểm tra được thực thi khi A90 nắm được thông tin việc dựng nhà, lập lán trại trái phép tại vành đại biên giới. Cục An ninh Tây Nguyên lưu ý đây là khu vực nhạy cảm, nên cân nhắc UBND huyện Ia H'Drai phải có động thái xử lý rốt ráo, hiệu quả.
Trước đó, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum - ông Nguyễn Văn Hòa cũng đã chỉ đạo Bộ đội Biên phòng, Công an vào cuộc kiểm tra.
Trong diễn biến liên quan, UBND xã Ia Đal (huyện Ia H'Drai, Kon Tum) đã điều động công tác Phó Chủ tịch UBND xã Ia Đal Trần Quang Trung - phụ trách mảng Văn hóa - xã hội thay vì mảng Quản lý xây dựng - Đất đai như trước đây. Đồng thời, phê bình cán bộ Nguyễn Văn Xuân (Công chức Văn phòng - Thống kê) - Tổ phó Tổ công tác cùng 2 cán bộ Địa chính xã Ia Đal là Hoàng Đình Sơn và Cao Xuân Thành với lí do không làm tốt công tác nắm tình hình, để việc lập nhà trái phép xảy ra, nhưng báo cáo chậm, thiếu phương hướng xử lý.
Động thái của xã Ia Đal nhằm trong sạch đội ngũ, đốc thúc việc cương quyết xử lý dứt điểm lập nhà trái phép khu vực vành đai biên giới.
Như Báo Lao Động phản ánh, đã có 14 hộ bao chiếm đất rừng, xây nhà trái phép tại huyện Ia H'Drai để buôn bán nông sản với phía xã Nhang, huyện Đum Mia, tỉnh Ratanakiri (Campuchia).
Mỗi ngày, một hộ buôn bán từ 100 - 120 tấn mỳ lát khô, thu nhập bình quân sau thuế và cước phí vận chuyển về Cảng Quy Nhơn (Bình Định) từ 7-10 triệu/ngày. Chỉ với 6 tháng mùa khô, lợi nhuận thu về trên dưới 1,8 tỉ đồng. Nguồn lợi quá lớn từ việc thu mua nông sản và trung chuyển hàng lậu nên một số hộ bất chấp việc tháo dỡ, di dời.
Đã xuất hiện các đối tượng "xã hội đen" tại vùng biên khiến việc xử lý của chính quyền chùng xuống. Thậm chí, có hộ buôn bán gắn mác "đại lý" - đang chịu quản chế về tội "Buôn bán hàng cấm" - khiến nhiều cán bộ tỉnh Kon Tum muốn tháo dỡ nhà cũng phải tỏ ra e dè, sợ sệt. Nổi cộm việc thách thức là đại lý Lê Hồng Hà cùng vợ là Đồng Thị Thừa (trú 64/Bùi Thị Xuân, TP.Pleiku, Gia Lai) và Phan Đình Hoàng (trú khu phố 2, TT. Ia Kha, huyện Ia Grai, Gia Lai).
Việc quản lý người và phương tiện ra vào khu vực biên giới do Biên phòng kiểm soát. Tuy vậy, ở khu vực xã Ia Đal (huyện Ia H'Drai, Kon Tum), lượng biên phòng tỉnh Kon Tum lại tỏ ra bất lực.
