Lần thứ 2 xuất hiện chuột túi ở Việt Nam
Tối 10.11.2023, trao đổi với PV Lao Động, một lãnh đạo ngành kiểm lâm thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - NNPTNT (đề nghị không nêu tên), cho biết: Ngay sau khi nhận được thông tin về 3 cá thể chuột túi được phát hiện và bắt giữ tại tỉnh Cao Bằng, cơ quan kiểm lâm đã yêu cầu kiểm lâm Cao Bằng báo cáo về vấn đề này. Hiện 3 cá thể chuột túi này đã được lực lượng kiểm lâm liên lạc với các trung tâm cứu hộ động vật hoang dã tiếp nhận, nuôi dưỡng.
"Đây không phải là những con chuột túi đầu tiên phát hiện ở ngoài tự nhiên, mà là vụ thứ 2 xuất hiện ở Việt Nam.
Cụ thể, đầu năm 2023, cơ quan chức năng của tỉnh Cao Bằng cũng đã phát hiện và bắt giữ 1 vụ với 1 cá thể chuột túi. Thông tin ban đầu cho thấy đây là chuột túi xuất lậu sang nước láng giềng. Do không bắt được đối tượng vận chuyển nên chưa thể khẳng định được nguồn nhập lậu từ đâu" - cán bộ thuộc Bộ NNPTNT thông tin thêm.
Loài ngoại lai, cần xác minh có gây hại hay không
Chia sẻ thông tin về vụ bắt được 3 cá thể chuột túi mới nhất hiện nay (bắt giữ trong 2 ngày 8 và 9.11.2023), vị cán bộ này khẳng định: Việt Nam không có chuột túi, đây chắc chắn là giống ngoại lai nhập lậu, lực lượng chức năng đang tiếp tục mật phục để bắt giữ các đối tượng buôn lậu.
“Chi cục Kiểm lâm Cao Bằng đang xác định xem trung tâm nào phù hợp nhất để nuôi dưỡng, bởi loại động vật này đòi hỏi môi trường tự nhiên rộng lớn. Chúng tôi đã báo với lực lượng chức năng yêu cầu kiểm tra, tìm phương hướng xử lý theo đúng quy định. Chúng tôi cũng đã yêu cầu anh em báo cáo các cơ quan liên quan như quốc phòng, Ban Chỉ đạo 398” - vị lãnh đạo này cho hay.
Trước câu hỏi đề nghị thông tin về giống chuột túi này, thông tin từ Bộ NNPTNT cho hay, cần phải có ý kiến của cơ quan giám định.
“Hiện tại Cục Kiểm lâm đã yêu cầu địa phương giám định cả 3 cá thể chuột túi này để xác định thuộc loài chuột túi nào. Địa phương đã gửi mẫu giám định đi và hiện vẫn đang đợi kết quả giám định. Thông tin chính thức phải dựa vào kết quả giám định. Nhưng có thể khẳng định đây là loài ngoại lai. Việt Nam chưa nhập khẩu chính thức loại chuột túi này, như vậy có thể khẳng định đang tồn tại một đường dây nhập lậu động vật từ nước ngoài, cần phải có sự phối hợp liên ngành để xác minh, phát hiện, bắt giữ và xử lý, đặc biệt là cơ quan liên ngành thuộc Bộ Công Thương và Bộ Tài nguyên và Môi trường” - vị cán bộ kiểm lâm này khẳng định.
Thông tin từ Cục Kiểm lâm cho hay, các loài ngoại lai nhập lậu vào Việt Nam thường có kết cục không lạc quan, bởi bị nhốt, vận chuyển trong điều kiện không phù hợp. Nếu ra ngoài môi trường, thì điều kiện địa lý, khí hậu, thổ nhưỡng, rừng… của Việt Nam không ưu việt đối với loài chuột túi vốn ưa khí hậu nóng khô, trong khi khí hậu của Việt Nam là nóng ẩm.
Ông Nguyễn Hữu Thiện - Phó Cục trưởng Cục Kiểm lâm (Bộ NNPTNT) cũng khẳng định: Chuột túi được phát hiện không thuộc loại phân bố ở Việt Nam; về cơ bản không thuộc loài ngoại lai xâm hại, chi cục đang phối hợp cảnh sát kinh tế xử lý vụ vận chuyển động vật hoang dã.
Một số ý kiến cho rằng, 3 cá thể chuột túi được lực lượng kiểm lâm phát hiện, bắt giữ là chuột túi wallaby.
Theo Wikipedia, chuột túi wallaby là loài chuột túi cỡ nhỏ có ngoại hình giống như Kangaroo nhưng có kích thước nhỏ hơn. Đây loài chuột túi giống như Kangaroo nhưng không được gọi là Kangaroo mà tách riêng thành loài chuột và có kích cỡ nhỏ hơn một con Kangaroo thông thường. Wallaby có kích thước khá nhỏ, con lớn nhất cao khoảng 1,8m tính từ đầu đến đuôi với cân nặng khoảng 30kg.
Theo Nghị định số 06/2019/NĐ-CP về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 84/2021/NĐ-CP), Cơ quan khoa học CITES Việt Nam là cơ quan giám định mẫu vật CITES.
Theo đó, Quyết định số 2249/QĐ- BNN-TCLN ngày 17.6.2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã chỉ định bốn cơ quan là Cơ quan khoa học CITES Việt Nam, trong đó có 2 cơ quan chuyên môn để giám định động vật hoang dã là Viện Sinh thái Tài nguyên và Sinh vật (lĩnh vực động vật và thủy sinh vật) và Viện Nghiên cứu Hải sản (lĩnh vực thủy sinh vật).
