Liên quan đến vụ việc một số nhân viên của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong (TPBank) chi nhánh Lào Cai và Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LPBank) chi nhánh Lào Cai - Phòng giao dịch Bảo Thắng tự ý lấy thông tin của người dân để mở tài khoản, Ngân hàng Nhà nước tỉnh Lào Cai đã yêu cầu 2 Ngân hàng TPBank và LPBank đóng trên địa bàn giải trình, có biện pháp khắc phục hậu quả.
Theo báo cáo của các đơn vị, từ ngày 8 đến ngày 12.7, xã Xuân Giao phối hợp với Đội Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an huyện Bảo Thắng thực hiện cấp định danh điện tử cho công dân trên địa bàn. Trong thời gian này, TPBank và LPBank cử nhân viên giao dịch đến vận động người dân đăng ký mở tài khoản ngân hàng.
Tuy nhiên, nhân viên 2 ngân hàng trên không đăng ký với chính quyền địa phương và Tổ công tác Đề án 06 của Công an huyện Bảo Thắng. Quá trình làm việc, những người này cũng không giải thích rõ về mục đích đăng ký, mở tài khoản cho dân. Khi người dân nhận được tin nhắn mã xác thực OTP gửi đến điện thoại di động đã kéo đến trụ sở UBND xã Xuân Giao yêu cầu giải thích.
Bà Trịnh Tiến Oanh (ở thôn Tiến Lợi, xã Xuân Giao) kể: “Họ bảo khai thông tin rồi lấy điện thoại của mình cài cái gì đó, rồi bắt chụp ảnh nháy mắt 3 - 4 lần liền, sau đó họ chụp ảnh căn cước của mình…”.
“Tôi đi làm định danh điện tử, có mấy chị ngồi đấy thì tôi tưởng công an ở thị trấn lên hỗ trợ. Tôi đưa căn cước cho các chị ấy. Sau đó, mã OTP gửi về điện thoại mình thì họ xóa ngay. Chúng tôi lo lắng họ sử dụng tài khoản của mình hoặc ăn cắp, ăn trộm cái gì mà mình không rõ” - bà Tĩnh bức xúc.
Ông Nguyễn Văn Lập - Chủ tịch UBND xã Xuân Giao - thông tin, 2 ngân hàng nêu trên đã lợi dụng cấp định danh điện tử, không thông qua chính quyền địa phương và sự thiếu hiểu biết của người dân để lấy thông tin.
"Có thể có những người đồng thuận, có những người chưa đồng thuận và có những người không biết để đồng thuận. Chúng tôi có một phần chủ quan trong việc này" - Chủ tịch UBND xã Xuân Giao nói.
Cũng theo ông Lập, cả vợ và 2 con của ông lên xã làm định danh điện tử và bị mở tài khoản ngân hàng mà không biết.
"UBND xã sẽ phối hợp với cơ quan chức năng làm rõ các vấn đề có liên quan, 2 ngân hàng sẽ có trách nhiệm không để lọt lộ thông tin cá nhân của công dân đã thu thập và có trách nhiệm cam kết với từng công dân về việc này" - ông Nguyễn Văn Lập nhấn mạnh.
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Bùi Xuân Lai (Hệ thống dịch vụ pháp lý toàn quốc Luật sư X) phân tích: Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ… Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý”.
Nhân viên ngân hàng ở một số chi nhánh thuộc huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai sử dụng giấy tờ tùy thân của người dân để mở tài khoản mà chưa được sự cho phép của họ là hành vi trái pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính theo khoản 30 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP với mức phạt lên đến 60 triệu đồng.
Luật sư khuyến cáo, khi giao dịch với các cơ quan, tổ chức, người dân cần hỏi rõ ràng trước khi xuất trình CCCD xem các cơ quan tổ chức này sử dụng CCCD của mình vào mục đích gì, có phù hợp với qui định pháp luật không.
Đặc biệt, người dân cần hết sức cẩn trọng và hạn chế cung cấp hình ảnh hay thông tin CCCD cho người lạ. Không cho người lạ mượn, chụp, thẻ CCCD đặc biệt là sử dụng cho hoạt động “tín dụng đen”.
