Vì sao lĩnh vực xây dựng đứng đầu về mất an toàn lao động

Lĩnh vực xây dựng: “Vô địch” về tai nạn lao động

Con số từ Cục An toàn Lao động - Bộ LĐTBXH cho biết: “Phân tích từ 62 biên bản điều tra tai nạn lao động chết người trong 6 tháng đầu năm 2017 cho thấy lĩnh vực xây dựng chiếm tới 25,8% tổng số vụ và 24,2% tổng số người chết. Mặc dù chưa có con số tổng kết cả năm 2017 nhưng khả năng tai nạn lao động trong lĩnh vực xây dựng chắc chắn vẫn dẫn đầu và cao hơn mức 24% cả năm 2016.

Trở lại vụ việc sập giàn giáo sáng 17.1, trả lời Lao Động, một cán bộ phòng Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy số 3 (Cảnh sát PCCC Hà Nội) cho biết: “Đây là công trình xây dựng của Công ty cổ phần Phát triển đầu tư và Dịch vụ Việt Nhật. Vụ tai nạn khiến 3 người tử vong, 3 người bị thương được đưa đi cấp cứu”. Cụ thể, khoảng 2h sáng 17.1, 19 công nhân đang thi công dự án bãi gửi xe trên đường Tố Hữu (phường Đại Mỗ, Nam Từ Liêm) thì giàn giáo bất ngờ đổ sập.

Lúc xảy ra vụ việc có 19 công nhân đang đổ bêtông phần mái che, trong đó 12 người trên giàn giáo, 7 người ở dưới. Sau tiếng động lớn, giàn giáo bất ngờ đổ sập đè lên nhiều công nhân.

Ông Chu Văn Đức - Đội trưởng Đội Thanh tra xây dựng quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) - cho biết: “Ngay sau khi xảy ra vụ sập giàn giáo tại công trình xây dựng Công ty Cổ phần Phát triển đầu tư và Dịch vụ Việt Nhật, lực lượng chức năng đã có mặt tại hiện trường lập biên bản sự việc và điều tra nguyên nhân vụ tai nạn. Sau khi lập biên bản sự việc, chúng tôi sẽ tiến hành đình chỉ để kiểm tra và khảo sát hiện trường để tìm hiểu nguyên nhân vụ tai nạn. Hiện khu vực này mới xây được tầng hầm và tầng 1. Nguyên nhân ban đầu được xác định do giàn giáo không đảm bảo”.

Theo các cơ quan chức năng, danh tính các nạn nhân tử vong gồm: Trần Văn Túc (SN 1987), Đoàn Văn Mạnh (SN 1990), Đoàn Văn Bành (SN 1996), cùng quê ở tỉnh Yên Bái.

Điều đáng nói, trong thời gian gần đây, quận Nam Từ Liêm cũng xảy ra một số vụ sập giàn giáo, điển hình là vụ sập giàn giáo Trường Mầm non Vườn Xanh đang thi công tại Mỹ Đình 1 (Nam Từ Liêm, Hà Nội) hồi tháng 9.2017 khiến dư luận bàng hoàng dù không có thương vong về người.

Làm gì để bớt những cái chết do mất an toàn lao động

Các báo cáo từ Cục An toàn Lao động - Bộ LĐTBXH cho biết, các nguyên nhân chủ yếu gây ra tai nạn chết người có nguyên nhân từ người sử dụng lao động (chiếm 33,8%) bao gồm: Người sử dụng lao động không huấn luyện an toàn lao động hoặc huấn luyện an toàn lao động chưa đầy đủ cho người lao động chiếm 12,9% tổng số vụ; Người sử dụng lao động không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn chiếm 12,9% tổng số vụ; Thiết bị không đảm bảo an toàn lao động chiếm 4,8% tổng số vụ; Do tổ chức lao động và điều kiện lao động chiếm 1,6% tổng số vụ; Do người sử dụng lao động không trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân trong lao động chiếm 1,6%.

Các nguyên nhân từ người lao động chiếm 29%, cụ thể: Người lao động bị nạn vi phạm quy trình quy chuẩn an toàn lao động chiếm 27,4% tổng số vụ; Người lao động không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân chiếm 1,6% tổng số vụ; Còn lại 37,2% là những vụ tai nạn lao động xảy ra do các nguyên nhân khác.

Các chuyên gia xây dựng cho rằng: Chất lượng công trình là một trong những nguyên nhân quan trọng trong sự cố sập giàn giáo, công tác thi công cốt thép chiếm tới 60% chi phí công tác thi công và quyết định cả mặt tiến độ công trình tuy nhiên không ít những nhà quản lý phớt lờ tiêu chí về chất lượng, tự ý bớt xén các vật liệu thi công.

Ngoài ra còn có việc hiểu sai về sơ đồ và tổ hợp tải trọng tính toán hệ giàn giáo là nguyên nhân dẫn tới những tai nạn nghiêm trọng. Trong các trường đại học những giáo trình viết về tính toán giàn giáo thi công cho các ngành xây dựng đều viết sơ sài, thậm chí sai sót về sơ đồ và tải trọng tính toán... Chưa kể, hệ thống các tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng phục vụ công tác thiết kế hệ giàn giáo cốp pha hiện đã quá lạc hậu khiến việc thiết kế, thẩm định, tính toán giàn giáo của các kỹ sư xây dựng gặp nhiều khó khăn.

Cuối cùng, nguyên nhân có thể là chất lượng dàn giáo đã quá cũ mà vẫn đưa vào sử dụng, hoặc mua giàn giáo mới nhưng là hàng trôi nổi không uy tín dẫn tới việc tính toán tải trọng bị sai sót không tới nơi tới chốn.

Vụ sập giàn giáo tròn 1 năm trước tại công trường xây dựng trên đường Võ Nguyên Giáp (phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, TP.Đà Nẵng) bị sập giàn giáo khiến 6 người nguy kịch có nguyên nhân từ công tác thiết kế, lắp đặt và khai thác sử dụng giàn giáo không đảm bảo an toàn. Ví dụ như giàn giáo không được tính toán, thiết kế theo quy định, vật liệu chế tạo giàn giáo không đúng quy cách... Thậm chí, không ít nhà thầu, nhà đầu tư còn sử dụng cả giàn thô sơ như gỗ, cây chống cong quẹo, cũ kỹ; việc lắp đặt giàn giáo chủ yếu theo kinh nghiệm, không kiểm tra chặt chẽ. Công nhân sử dụng trọng lượng trên giàn giáo không đúng theo quy trình hoặc có sự vượt tải trọng cho phép trong quá trình thi công.

Rõ ràng thanh tra Xây dựng, thanh tra của Bộ LĐTBXH cần có những động thái quyết liệt hơn. Yêu cầu các chủ công trình đảm bảo đủ các quy trình về an toàn lao động, trang bị kiến thức về an toàn lao động cho công nhân, tránh những tai nạn thương tâm.