Mẫu số chung: Đa cấp và hứa hẹn lãi “khủng”
Vụ tiền ảo iFan và Pincoin vỡ lở vào tháng 4.2018 với số nạn nhân lên đến hơn 32.000 người và tổng số tiền thiệt hại hơn 15.000 tỉ đồng. Bản chất của vụ iFan và Pincoin là lừa đảo tiền ảo đa cấp. Cty Modern Tech tổ chức các sự kiện kêu gọi đầu tư với hứa hẹn lãi cao từ 30-40%/tháng nhờ đó thu hút nhiều người lao vào. Đến thời điểm không còn đủ sức trả lãi hoặc đã ôm được nhiều tiền, đối tượng bỏ trốn biệt tích.
Trong vụ VNCOINS, theo lời khai ban đầu của Nguyễn Hữu Tiến (Chủ tịch Cty, đã bị khởi tố và tạm giam), thực chất đã có ý đồ lừa đảo từ ban đầu bằng cách vẽ ra các dự án đầu tư ảo để huy động vốn đa cấp, lấy tiền của nhà đầu tư (NĐT) sau trả cho NĐT trước với mức lãi “khủng” lên đến 1,8%/ngày. Đến khi không trả nổi lãi thì xoay sang tự tạo ra tiền ảo Vncoin, tự mở sàn Otcmax.vn, tự định giá và đưa ra mức lợi nhuận 2,5%/ngày để lôi kéo NĐT nhằm chuyển dòng tiền từ huy động vốn sang sàn tiền ảo để tránh bị lộ tình trạng cạn kiệt. Kỳ thực, thứ tiền ảo gọi là Vncoin không có giá trị giao dịch trên các sàn tiền ảo quốc tế.
Trong vụ Sky Mining, tính chất huy động vốn để mua sắm máy đào tiền ảo cũng theo phương thức đa cấp và cũng hứa hẹn lãi “khủng” với mức 0,6%/ngày, NĐT sẽ được hoàn vốn trong vòng 12 tháng cùng với lợi nhuận lên đến 300%.
Vì sao liên tục vỡ lở?
Cty Satis (Mỹ) chuyên tư vấn về gọi vốn bằng tiền ảo (ICO) vừa công bố một nghiên cứu đã chỉ ra rằng 78% được xác định là lừa đảo trong năm 2017. Trong đó, Pincoin là một trong ba ICO lừa đảo số tiền lớn nhất và đồng tiền ảo này cũng đã khiến không ít nạn nhân tại Việt Nam tán gia bại sản.
Các vụ lừa đảo liên quan đến tiền ảo dù có ý định từ ban đầu hay nửa chừng ôm tiền của nhà đầu tư bỏ chạy cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào dòng tiền. Năm 2017 là năm tiền ảo nói chung tăng giá phi mã. Đà tăng này được đối tượng lừa đảo vẽ lên là một “thiên đường lợi nhuận” để chiêu dụ NĐT. Và cũng vì thấy sự tăng giá chóng mặt đó cùng với lợi nhuận được hứa hẹn ở mức “khủng” cho nên nhiều người đã sẵn lòng tham lại thêm cả tin “giao trứng cho ác”. Càng nhiều NĐT tham gia thì những Cty như Modern Tech, VNCOINS, Sky Mining… càng có nguồn tiền để trả lãi cho NĐT đến trước. Tuy nhiên từ tháng 1.2018, thị trường tiền ảo lao dốc một cách thảm họa, dòng tiền của NĐT vào Modern Tech, VNCOINS, Sky Mining… ít dần, đối tượng lừa đảo không còn lấy đâu ra nguồn tiền trả lãi “khủng” và cũng nhân thời điểm này “úp sọt” NĐT và ôm tiền bỏ chạy.
Theo một bài viết trên Blogtienao.com, việc đầu tư vào máy đào tiền ảo có thể mang tới lợi nhuận. Đơn cử như máy L3+ chuyên đào đồng LTC (Litecoin) mỗi tháng có thể lãi khoảng 1.200USD/máy (mới trừ tiền điện chưa trừ các chi phí khác). Máy đào đồng ETH (Ethereum) mỗi tháng có thể lãi 482USD/máy. Đó là bài toán về lãi được tính tại một thời điểm nhất định khi các đồng LTC hay ETH đang tăng giá chóng mặt mang đến tỉ suất lợi nhuận cho người đào cả nghìn phần trăm mỗi tháng. Tuy nhiên, đến giá tiền rơi tự do (tới thời điểm này tiền ảo nói chung vẫn còn mất 60% giá trị so với thời điểm đỉnh tháng 12.2017), thì nguồn thu từ việc đào thậm chí còn không đủ bù chi chứ đừng nói là trả lãi “khủng”. NĐT đến đòi tiền lãi và vốn gốc không được thì vụ việc vỡ lở… Tuy nhiên dù NĐT có “chết” thì đối tượng lừa đảo với tính toán trước vẫn còn ôm giữ được một số tiền nhất định trước khi bỏ trốn.
