Gian nan việc di dời mộ
Ông Võ Đắc Hóa - Chủ tịch UBND huyện Gio Linh (tỉnh Quảng Trị) cho biết, địa phương này đang gấp rút chi trả đền bù, hỗ trợ cho các hộ dân để bàn giao mặt bằng sạch thi công cao tốc Cam Lộ - Vạn Ninh.
Tại huyện Gio Linh, dự án cao tốc đi qua địa bàn 4 xã với tổng chiều dài 11,9km. Hiện, huyện Gio Linh đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ đối với 123 trường hợp, tổng kinh phí bồi thường hơn 29,6 tỉ đồng với chiều dài tuyến là 8,4km.
Ông Võ Đắc Hóa – Chủ tịch UBND huyện Gio Linh cho biết, một số trường hợp chưa đồng tình với phương án bồi thường, hỗ trợ của địa phương do có kiến nghị nâng giá đền bù. Đặc biệt, phong tục của người đồng bào thiểu số không di dời mồ mả, nếu di dời phải tổ chức nhiều phong tục phát sinh chi phí, nên địa phương tốn nhiều thời gian để thuyết phục.
Như tại xã Linh Trường, cao tốc sẽ xuyên qua nơi chôn cất người chết của các hộ dân người đồng bào thiểu số thôn Ba De. Người đồng bào nơi này gọi nơi chôn cất người chết là “rừng ma”, và có tục lệ không được tự tiện lui tới “rừng ma” nếu chưa được cho phép.
Ông Hồ Văn Hầu – Chủ tịch UBND xã Linh Trường kể, ở khu “rừng ma” có 51 ngôi mộ của 11 dòng họ đồng bào thiểu số Vân Kiều. Để thuyết phục di dời mộ ra khỏi khu vực thi công cao tốc, các cấp chính quyền không kể ngày đêm đến tận từng nhà giải thích, tuyên truyền.
Mất rất nhiều công sức, các dòng họ, gia đình mới đồng ý. Xã đã cử các lực lượng đến phát quang “rừng ma”, rồi tổ chức cúng theo phong tục mới được cất bốc từng ngôi mộ để đưa đi chôn cất ở nơi mới.
“Chỉ riêng 51 ngôi mộ, từ lúc đến thuyết phục, đến lúc di dời xong các ngôi mộ mất hơn 1 tháng ròng rã” – ông Hồ Văn Hầu, cho hay.
Khu tái định cư phải tốt hơn nơi ở cũ
Theo Sở GTVT tỉnh Quảng Trị, tuyến cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ đi qua các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ với chiều dài 32,53km và có 477 hộ dân bị ảnh hưởng, phải tái định cư. Dự kiến, có 11 vị trí xây dựng khu tái định cư với diện tích hơn 43ha.
Ông Nguyễn Đăng Quang - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Trị cho biết, ngày 29.12 vừa đi kiểm tra thực địa việc giải phóng mặt bằng thi công cao tốc và các khu tái định cư.
Ngoài việc đề nghị đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, ông Nguyễn Đăng Quang đề nghị thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng cần đảm bảo quyền lợi người dân. Trong đó, chú trọng hỗ trợ chuyển đổi sinh kế cho người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi, chú ý đến những đối tượng bị thu hồi hết đất sản xuất.
Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu tái định cư, trong đó cần đảm bảo hạ tầng nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ, đồng thời đảm bảo diện tích đất cấp mới đủ để người dân định cư và sản xuất.
Đến ngày 23.12, tỉnh Quảng Trị đã giải phóng mặt bằng, chi trả đền bù, hỗ trợ cho các hộ dân để bàn giao mặt bằng với chiều dài 18,3/32,53km, đạt 56,3% so với kế hoạch. Trong đó, huyện Vĩnh Linh bàn giao 7km; huyện Gio Linh 7,2km; huyện Cam Lộ bàn giao 4,1km. Dự kiến đến cuối năm 2022, các địa phương sẽ bàn giao mặt bằng 25,6/32,53km và giải ngân nguồn vốn khoảng 163/194 tỉ đồng.
