Không còn nhiều rác như trước, nhưng đi trên vịnh Hạ Long hay khu vực gần bờ, vẫn bắt gặp đủ các loại rác trôi nổi trên mặt nước. Du khách, nhất là du khách quốc tế, vẫn tiếp tục có nhiều ý kiến về vấn đề rác trên vịnh Hạ Long.
Các nguồn rác thải chính vẫn là: Rác thải sinh hoạt từ bờ, rác do quá trình hoạt động du lịch và sản xuất, kinh doanh trên vịnh.
Hiện, việc thu gom rác trên vịnh Hạ Long vẫn được giao cho 3 đơn vị. Trong đó, việc thu gom rác ở xa bờ do Cty CP cây xanh công viên Quảng Ninh thực hiện, nhưng chỉ ở một số tuyến điểm du lịch, trong khi riêng vùng lõi vịnh Hạ Long rộng 335km.
Vì thế, theo ôngVũ Tuấn Anh –Giám đốc Cty CP cây xanh công viên Quảng Ninh – có khi thu gom sạch sẽ rác ở những khu vực ký hợp đồng thì rác ở các khu vực khác lại trôi dạt đến.
Trong khi đó, việc thu gom rác tại vùng ven bờ được giao cho Cty CP thương mại Phúc Thành. Tưởng chừng việc thu gom ở ven bờ dễ hơn nhưng thực tế lại khá phức tạp bởi chỉ một trận mưa lớn thì rác ở trên bờ lại ngập bờ biển, hoặc thủy triều lên, rác từ ngoài vịnh lại trôi dạt vào.
Cũng theo ông Tuấn, do mỗi đơn vị được giao một khu vực, có ranh giới nhưng hoàn toàn là mặt nước nên rác cứ trôi dạt khắp nơi theo thủy triều, lúc thì vào địa phận của đơn vị này, lúc chuyển sang địa phận của đơn vị khác.
“Nhiều khi cũng phức tạp, cứ bên nọ nói bên kia không làm hết nhiệm vụ của bên mình, nhưng đâu phải thế. Nếu giao việc thu gom rác tổng thể cả một vùng rộng lớn, thậm chí cả vịnh Hạ Long cho một đơn vị thì có khi lại dễ quản lý bởi đơn vị muốn làm gì thì làm nhưng luôn phải đảm bảo vịnh luôn sạch sẽ” – ông Tuấn cho biết.
Theo đại diện Ban Quản lý vịnh Hạ Long, do vịnh Hạ Long quá rộng lớn nên nếu chỉ giao cho một đơn vị thì rất khó thực hiện; còn ký hợp đồng để thu gom rác trên toàn vịnh Hạ Long thì cực kỳ tốn kém.
Hiện, mỗi năm số tiền ký hợp đồng thu gom rác thải giữa Ban Quản lý vịnh Hạ Long với 3 đơn vị là khoảng 10 tỉ đồng.
Đã có khá nhiều ý kiến, kể cả của các chuyên gia, các nhà quản lý quốc tế, rằng mỗi năm doanh thu cả nghìn tỉ đồng từ việc bán vé tham quan vịnh Hạ Long thì cần đầu tư lớn hơn nữa cho việc thu gom rác thải trên vịnh Hạ Long.
Một vấn đề nữa mà các đơn vị thu gom rác trên vịnh Hạ Long đã kiến nghị từ lâu là cần ký hợp đồng dài hơn, thay vì năm một như hiện nay. Theo đó, hợp đồng phải kéo dài ít nhất 5 năm thì các đơn vị trúng thầu mới dám đầu tư mua tàu thuyền hiện đại, công suất lớn cùng hệ thống máy móc, trang thiết bị thu gom rác hiện đại.
“Với hợp đồng ký năm một hiện nay, chúng tôi chỉ dám mua những con tàu nhỏ và thu gom rác theo kiểu thủ công. Giá trị hợp đồng hiện tại đã thấp, lại đầu tư lớn mà một năm sau không trúng tiếp hợp đồng thì tàu thuyền đó vứt đi đâu” – đại diện một đơn vị thu gom rác trên vịnh Hạ Long chia sẻ -“Vấn đề rác thải trên vịnh Hạ Long phải đầu tư lớn mới xử lý được”.
Theo ông Phạm Đình Huỳnh – Phó trưởng Ban Quản lý vịnh Hạ Long – việc ký hợp đồng năm một là theo quy định, nên không thể làm khác được, bởi Luật Ngân sách chỉ xem xét cấp kinh phí từng năm và mỗi năm phải đấu thầu lại.
Cũng theo ông Huỳnh, rác thải trên vịnh Hạ Long thời gian gần đây đã giảm mạnh, đặc biệt là ở các điểm du lịch trên vịnh Hạ Long do ý thức của khách ngày một tốt hơn và sau khi Ban Quản lý vịnh Hạ Long triển khai chủ trương không dùng sản phẩm từ nhựa dùng một lần.
Tuy nhiên, rác thải từ bờ vẫn là một thách thức lớn, đặc biệt sau mỗi trận mưa lớn. Một thách thức nữa là rác phao xốp từ bên Cát Bà, Hải Phòng tràn sang, bởi từ nhiều năm qua, Quảng Ninh đã cấm sử dụng phao xốp để làm bè, nhà nổi…, thay vào đó phải dùng như composit trên vịnh Hạ Long, Bái Tử Long.
