Ưu ái tổ bay?
Trường hợp nam tiếp viên Hãng hàng không Vietnam Airlines mắc COVID-19 (bệnh nhân 1342) làm lây lan dịch bệnh cho thấy nhiều lỗ hổng trong quy trình cũng như cơ chế quản lý, giám sát với các thành viên tổ bay đang thuộc diện phải cách ly bắt buộc nhằm phòng dịch COVID-19.
Cụ thể, theo Công văn 4995/BYT-DP của Bộ Y tế ngày 20.9.2020 hướng dẫn tạm thời giám sát người nhập cảnh vào Việt Nam, người nhập cảnh vào Việt Nam sẽ buộc phải thực hiện cách ly 14 ngày và tất cả các trường hợp đều được lấy mẫu xét nghiệm lần 2 vào ngày thứ 6 kể từ ngày nhập cảnh hoặc ngay khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh.
Nếu kết quả xét nghiệm lần 2 âm tính, người nhập cảnh sẽ được phép di chuyển về nơi lưu trú để tiếp tục tự cách ly đến khi đủ 14 ngày và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch theo hướng dẫn hiện hành của Bộ Y tế.
Tại nơi lưu trú, người nhập cảnh phải thực hiện nghiêm các biện pháp giám sát y tế, cách ly, phòng chống dịch, tránh tiếp xúc với cộng đồng và thông báo ngay cho cơ quan y tế khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh. Hằng ngày, nếu có người tiếp xúc với người nhập cảnh cần lập danh sách lưu lại họ tên, số điện thoại của người tiếp xúc đến thời điểm hết ngày thứ 14.
Tuy nhiên, theo Công văn 3588 ngày 2.7.2020 của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19, nếu có kết quả xét nghiệm âm tính lần 1, các thành viên thuộc tổ bay sẽ được tiếp tục lấy mẫu lần hai sau ít nhất 72 giờ (3 ngày) kể từ lần lấy mẫu đầu tiên.
Nếu cả 2 lần xét nghiệm đều âm tính, các thành viên tổ bay được phép rời khỏi khu vực cách ly tập trung và tiếp tục thực hiện cách ly tại nơi cơ trú theo hướng dẫn của Bộ Y tế cho đủ 14 ngày. Theo nhiều ý kiến, khoảng thời gian cách ly bắt buộc để thực hiện 2 lần xét nghiệm ở 2 nhóm đối tượng trên chênh nhau đến nhiều ngày dễ gây dư luận rằng: Các quy định cách ly phòng dịch hiện nay đang quá “ưu ái”, nếu không muốn nói là quá dễ dãi với các thành viên tổ bay của ngành hàng không.
Trong khi đó, khoảng thời gian tự cách ly tại nơi cơ trú đến đủ 14 ngày theo các quy định của Bộ Y tế đều đòi hỏi tính tự giác rất cao của người cách ly, cũng như trách nhiệm giám sát chặt chẽ của cán bộ y tế và chính quyền địa phương nhằm ngăn chặn nguy cơ dịch bệnh lây lan.
Thực tế cho thấy, trường hợp bệnh nhân 1342 vẫn tiếp xúc với người ngoài khi thực hiện cách ly tại nhà và từ đây trực tiếp làm lây lan dịch bệnh.
Vietnam Airlines quản lý quá lỏng lẻo
Theo xác định của Sở Y tế TPHCM, bệnh nhân 1342 (một nam tiếp viên hàng không của Vietnam Airlines) trong thời gian cách ly tập trung tại cơ sở cách ly của Vietnam Airlines (từ ngày 15-18.11) đã đi từ nơi này qua nơi khác và tiếp xúc với tiếp viên khác, từ đó khiến cho nam tiếp viên này mắc COVID-19. Tiếp đó, khi cách ly tại nhà, nam tiếp viên vẫn đi học, tiếp xúc với nhiều người, làm lây lan dịch bệnh cho 3 người khác.
Nhận định về vấn đề này, ông Nguyễn Tấn Bỉnh (Giám đốc Sở Y tế TPHCM), cho biết, khu cách ly tập trung của VietNam Airlines đặt tại địa chỉ số 115 đường Hồng Hà, quận Tân Bình, TPHCM do đơn vị này đứng ra tổ chức, ngành Y tế chỉ thực hiện công tác thẩm định và giám sát chứ không trực tiếp quản lý.
Các quy định về cấp phép, kiểm tra đủ điều kiện đối với khu cách ly của Vietnam Airlines là thực hiện đúng. Nhưng dường như người thực hiện các quy định tại khu cách ly tập trung đã không làm đúng với chủ trương chung, dẫn đến hậu quả cực kỳ nghiêm trọng.
“Tại khu cách ly này, Vietnam Airlines có quy định cách ly theo từng khu riêng biệt đối với mỗi chuyến bay. Tuy vậy, trong thời gian cách ly tập trung 4 ngày, nam tiếp viên hàng không (bệnh nhân 1342-PV) ở khu này lại đi qua khu kia. Đây là sự lỏng lẻo trong quản lý, là vi phạm của Vietnam Airlines” - ông Bỉnh đánh giá.
Sở Y tế TPHCM cũng đã gửi văn bản đề xuất Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 không cho phép tiếp viên tổ bay cách ly tập trung kết thúc sớm như quy định hiện nay, ngay cả khi chuyến bay không có người dương tính.
Sở dĩ, nam tiếp viên (bệnh nhân 1342) chỉ cách ly tập trung 4 ngày rồi về cách ly tại nơi cư trú là vì thực hiện theo quy định của Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 theo công văn 3588, trong đó có hướng dẫn cụ thể về việc áp dụng các biện pháp cách ly đối với tổ bay của Vietnam Airlines.
Xử lý nghiêm, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự
Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho hay, tiếp viên hàng không Vietnam Airlines (BN 1342) không giữ an toàn khi vẫn tiếp xúc với người nhiễm tại khu cách ly tập trung, khi về nhà lại tự ý tiếp xúc với người khác, khiến cho một số người bị nhiễm COVID-19, hàng trăm người phải cách ly.
Đây là hành vi vô cùng nguy hiểm, gây thiệt hại nghiêm trọng đến đời sống, kinh tế xã hội và có nguy cơ làm bùng phát dịch bệnh trở lại, khiến mọi người vô cùng hoang mang và lo lắng. Do đó, hành vi của nam bệnh nhân này rất đáng lên án và phải xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Trong khi đó, luật sư Nguyễn Minh Long (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho rằng, COVID-19 là bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm, tỉ lệ tử vong cao, thuộc nhóm A theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007.
Hành vi trốn khỏi nơi cách ly, không thực hiện yêu cầu khi cách ly là hành vi đáng lên án, không những gây nguy cơ lân lan dịch bệnh; gây khó khăn cho công tác phòng chống dịch của cơ quan chức năng mà xét về mặt pháp luật, hành vi này còn vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, hiện nay chế tài xử lý các hành vi này đã có quy định cụ thể nhưng chưa đủ mạnh để răn đe, vì thực tế rất nhiều trường hợp trốn tránh, giấu bệnh vẫn chưa được xử lý.
Cả hai luật sư Cường và luật sư Long đều cho rằng, dưới góc độ pháp lý, Điều 8 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007, nghiêm cấm các hành vi trong đó có trốn tránh, không tuân thủ việc áp dụng biện pháp cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nếu hành vi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị phạt tiền từ 5 - 10 triệu đồng theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 11 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Ngoài ra, người vi phạm còn bị buộc thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế theo quy định tại khoản 3 Điều này.
Đối với hành vi đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì theo Công văn số 45/TANDTC-PC ngày 30.3.2020 của Hội đồng thẩm phán của Tòa án nhân dân Tối cao về việc hướng dẫn xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh COVID-19 đã quy định rõ.
Cụ thể, quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người.
Theo đó, người thực hiện bị phạt tiền từ 50 triệu đồng - 200 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ 1 - 5 năm; trong trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng như gây chết người thì hình phạt cao nhất có thể lên đến 10-12 năm tù theo quy định tại Điều 240 Bộ luật Hình sự. Việt Dũng
Vietnam Airlines xin lỗi vì trường hợp tiếp viên để lây nhiễm COVID-19
“Vietnam Airlines chân thành xin lỗi vì sự việc không mong muốn khi có ca lây nhiễm Sars-CoV-2 từ tiếp viên của hãng do không tuân thủ quy định cách ly”. Lời xin lỗi trên được Vietnam Airlines phát ra trong thông cáo báo chí chiều 2.12. Vietnam Airlines khẳng định việc tuân thủ các quy định cách ly tập trung và cách ly tại nơi cư trú luôn được hãng quán triệt đến từng cán bộ nhân viên. Tuy nhiên, do công tác quản lý, giám sát của Ban quản lý khu cách ly tập trung Đoàn tiếp viên Vietnam Airlines phía Nam và ý thức chủ quan cá nhân, tiếp viên D.V.H. đã vi phạm quy định cách ly. Tr.X
Ngừng hoạt động khu cách ly của Vietnam Airlines
Ông Nguyễn Tấn Bỉnh cho biết, trước bệnh nhân 1342 được xác định mắc COVID-19, còn có 8 tiếp viên ở cùng một chuyến bay từ Rumani về cũng đều mắc COVID-19. Điều này chứng tỏ quá trình cách ly lỏng lẻo, nhiều người không tuân thủ quy định khi cách ly. Theo báo cáo giám sát dịch COVID-19 của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM (HCDC), tính đến 2.12, khu cách ly dành cho tổ bay của Vietnam Airlines đã chính thức ngừng hoạt động. HCDC cũng hoàn tất việc chuyển tổ bay sang cách ly ở nơi khác. A.Nhàn
