Ký ức kinh hoàng
Dù đã gần 5 năm trôi qua kể từ khi xảy ra vụ sạt lở tại xóm Khanh, xã Phú Cường, huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình, nhưng những ký ức kinh hoàng vẫn vẹn nguyên trong tâm thức người dân nơi đây mỗi khi có ai đó nhắc đến về câu chuyện cũ. Sự việc ấy như một vết sẹo trong tâm trí của người dân xóm nghèo, chẳng bao giờ lành lại.
Bà Đinh Thị Nưn - nhân chứng trực tiếp chứng kiến vụ sạt lở - kể lại: “Hôm đó, khoảng 1h sáng, mưa như trút nước, đang ngủ thì nghe tiếng đất đá ầm ầm đổ xuống rồi có tiếng kêu cứu của ba mẹ con nhà chị Hà Thị Chi hàng xóm".
Mặc dù chưa hiểu chuyện gì xảy ra, nhưng theo quán tính, bà Nưn vẫn bật dậy xỏ đôi ủng, cầm theo chiếc đèn pin đi ra khỏi nhà trong đêm. Sau khi cứu ba mẹ con người hàng xóm thoát khỏi cửa tử, bà tiếp tục chống gậy trèo lên đồi để xem xét tình hình.
Trong màn đêm tĩnh mịch, chỉ thấy những đốm sáng của đèn pin, tiếng đất đá lở xuống và những tiếng kêu cứu trong vô vọng.
Theo ký ức của người phụ nữ đã có nửa cuộc đời gắn bó với thác Khanh, khi ấy, những viên đá từ trên đỉnh núi liên tiếp bay không xác định trong không trung.
Trong sợ hãi, bà lần mò đi bộ ra gần Quốc lộ 6 rồi nhờ người thông báo cho con trai là anh Đinh Công Hoan quay trở vào đó kiểm tra tình hình.
“Lúc đấy không nghĩ được gì nhiều, cũng không biết mình có sống được không, chỉ biết rằng phải đi ra khỏi đó thật nhanh nếu không sẽ chết” - bà Nưn nói.
Theo chân anh Đinh Văn Chính, người dân bản địa trở lại thăm dòng thác Khanh, sau cơn mưa vừa qua, từng dòng nước vẫn liên tục đổ xuống, hoà vào dòng suối mát lành uốn quanh bản, đưa nước tưới tiêu cho cả một vùng.
Thung lũng dưới chân thác, nơi đã vùi lấp 18 người con xấu số của xóm Khanh giờ chỉ còn là một bãi đất đá lởm chởm, cỏ dại mọc um tùm. Thi thoảng, tiếng mõ trâu vang lên dội vào vách núi rồi vọng ra trong không gian quạnh vắng.
Chỉ tay xuống khu vực sạt lở, anh Chính cho biết, trước đây, khu vực này là vùng canh tác màu mỡ, cuộc sống của họ trước đây dựa vào những ruộng lúa và việc đánh cá dưới chân con thác này.
Sau khi vụ việc xảy ra, một số gia đình cũng trở lại để đắp ruộng canh tác, nhưng sau mỗi trận mưa, đất màu xói mòn dần, trơ sỏi đá khiến người dân đành bỏ đất hoang.
Vẫn còn đó những khó khăn
Những ngày cuối tháng 5.2022, có mặt tại xóm Khanh, xã Phú Cường, huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình, theo ghi nhận của PV Báo Lao Động, sau 5 năm thảm hoạ đổ xuống miền quê nghèo, giờ đây cuộc sống đã dần ổn định.
Đường bêtông liên xóm hiện đang được đầu tư xây dựng phục vụ nhu cầu đi lại của bà con, những hộ dân bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai cũng đã cơ bản ổn định cuộc sống nhưng vẫn còn gặp không ít những khó khăn.
Trong ngôi nhà cấp 4 đã được xây lại khang trang nhưng chưa sơn phủ, các công trình phụ vẫn đang bỏ ngỏ do chưa đủ tiền để hoàn thiện, anh Đinh Công Hoan chia sẻ: “Hôm xảy ra sạt lở, may mắn vợ chồng và con cái thoát nạn do mâu thuẫn với bố nên bị đuổi đi từ đêm hôm trước. Tuy nhiên, bà nội, bố, dì và hai em đều mất do bị vùi lấp”.
Theo anh Hoan, sau khi mất liên tiếp 5 người thân, nhà cửa, ruộng vườn cùng vật nuôi đều nằm sâu trong lòng đất, anh được nhà nước và các tổ chức, cá nhân hỗ trợ tổng số tiền 200 triệu đồng. Chia sẻ số tiền cho mẹ và 3 em, số còn lại anh vay mượn thêm cất một căn nhà nhỏ trên mảnh đất vườn cạnh đường Quốc lộ 6, hiện còn nợ ngân hàng hơn 50 triệu đồng.
Mặc dù đã được chuyển về nơi ở mới, giải quyết vấn đề "an cư" nhưng bài toán "lạc nghiệp" vẫn còn bỏ ngỏ.
“Đất canh tác không còn khiến mấy anh em phải đi làm thuê. Mấy ngày hôm nay trời đổ mưa liên tục, khiến công việc cũng thất thường, ngày đi làm được, ngày không" - anh Hoan bộc bạch.
Bên cạnh vấn đề việc làm, ở xóm Khanh, các hộ dân đang phải sống trong tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Nước dẫn từ các mó trên núi về và nước giếng đào thường không đủ dùng, thiếu vệ sinh, vì vậy cũng mong muốn chính quyền có giải pháp khắc phục giúp đỡ người dân.
Trao đổi với PV, ông Đinh Đăng Khoa - Phó Chủ tịch UBND xã Phú Cường - cho biết: "Sau vụ sạt lở, 8 hộ dân bị ảnh hưởng nặng nề cùng 21 gia đình trong khu vực có nguy cơ cao được chuyển đến nơi ở mới. Trong đó, 6 hộ chuyển ra khu vực mặt đường quốc lộ 6".
Theo ông Khoa, hiện nay cuộc sống các hộ dân đã dần ổn định, tuy nhiên những khó khăn vẫn còn hiện hữu do thiếu đất canh tác, không có sinh kế lâu dài, thiếu nước sạch và hơn 10 hộ dân chưa được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất.
"Hiện nay, UBND xã Phú Cường đã báo cáo với UBND xã Tân Lạc đẩy nhanh tiến độ cấp sổ đỏ cho các gia đình để bà con an cư, lạc nghiệp, yên tâm lao động sản xuất.
Đồng thời, mong muốn cấp trên hỗ trợ triển khai lắp đặt ống nước sạch phục vụ cuộc sống người dân".
