Tránh xáo trộn khi chuyển đổi sang xe buýt điện

89% xe buýt sử dụng dầu diesel

Lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải (GTVT), từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới phải là xe sử dụng điện, năng lượng xanh và đến năm 2050, 100% xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh.

Theo đó, UBND TP.Hà Nội đã giao Sở GTVT xây dựng kế hoạch, lộ trình để thay thế xe buýt từ xe chạy dầu diesel sang xe chạy năng lượng xanh.

Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP.Hà Nội (Trung tâm QLGT) cho biết, hiện toàn thành phố có 130 tuyến buýt trợ giá với tổng cộng 1.966 xe. Trong số này, xe buýt sử dụng năng lượng xanh là 220 xe, chiếm 11% cơ cấu đoàn phương tiện, bao gồm 81 xe buýt điện của Công ty TNHH Dịch vụ vận tải sinh thái Vinbus và 139 xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch (khí nén CNG) của Công ty TNHH Du lịch, dịch vụ xây dựng Bảo Yến. Số lượng xe buýt sử dụng dầu diesel lên tới 1.746 xe, chiếm tỉ trọng 89%.

Trao đổi với Báo Lao Động, ông Thái Hồ Phương - Phó Giám đốc Trung tâm QLGT cho biết, để triển khai xe buýt điện, năng lượng xanh tại Hà Nội cần phải giải quyết một số vấn đề phát sinh. Trong khi đó, hiện nay trong nước chưa có đơn vị sản xuất xe buýt điện mà chỉ có Vinfast nhập khẩu, lắp ráp và hiện cũng mới chạy thí điểm trên 9 tuyến buýt.

Bộ GTVT mới chỉ ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với ôtô khách mà chưa có quy chuẩn riêng cho xe buýt điện. Do vậy, việc nhập khẩu, lắp ráp sẽ mất thời gian và chi phí cao hơn so với các loại buýt thông dụng.

Hơn nữa, pin xe buýt điện chỉ có thể chạy từ 250 - 300km/lần sạc và để bảo đảm không phát sinh sự cố hết điện, nhà sản xuất khuyến cáo chạy tối đa 230 - 250km/lần sạc. Trong khi đó, các tuyến buýt điện đang thí điểm hiện nay ở Hà Nội có tổng quãng đường chạy là 230 - 240km/xe/ngày. Các tuyến xe buýt mà Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) đang vận hành trong khu vực trung tâm chạy trung bình 250 - 300km/xe/ngày; nhiều tuyến khác chạy trên 300km/xe/ngày.

Do đó, đối với các tuyến có năng suất trên 250km/xe/ngày phải bố trí trạm nạp bổ sung giữa ca tại các điểm đầu cuối. Các trạm sạc phụ tải lớn. Để chuyển đổi trên 1.700 xe buýt diesel sang sử dụng điện cần có sự hỗ trợ của đơn vị Điện lực khu vực cung cấp nguồn điện bảo đảm công suất và an toàn.

Ngoài ra, giá xe buýt điện đang cao hơn khoảng 3,2 - 4 lần so với các loại xe buýt đang được sử dụng để tính đơn giá khấu hao theo quyết định hiện hành của UBND TP.Hà Nội.

Phải có lộ trình cụ thể

Theo Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội - ông Nguyễn Trọng Thông, chủ trương phát triển xe năng lượng xanh trông lĩnh vực vận tải công cộng là xu thế tất yếu của các đô thị phát triển. Sử dụng loại hình phương tiện này sẽ tốt cho môi trường, khí hậu… Tuy nhiên, để hạn chế tác động, xáo trộn hoạt động vận tải công cộng, Sở GTVT và UBND TP.Hà Nội cần đưa ra lộ trình thực hiện, thay thế xe năng lượng xanh rõ ràng, cụ thể.

Ông Thái Hồ Phương cho hay, hiện Trung tâm QLGT đã đề xuất Sở GTVT Hà Nội kế hoạch chuyển đổi theo nguyên tắc các tuyến buýt mở mới yêu cầu sử dụng phương tiện điện, năng lượng xanh. Dự kiến, số lượng phương tiện cho các tuyến buýt mở mới giai đoạn 2023 - 2030 là 4.800 xe (mỗi năm 600 xe).

Đối với các tuyến buýt đến năm 2025 hết hạn thầu (phải đấu thầu lại), nếu phương tiện hoạt động trên 10 năm phải thay xe mới sử dụng năng lượng điện, năng lượng xanh. Trường hợp xe hoạt động từ 10 năm trở xuống (tính theo năm sản xuất) được phép sử dụng tối đa đến 10 năm, sau đó thay phương tiện mới theo đúng yêu cầu. Tổng cộng trên 1.700 xe trên 111 tuyến sử dụng dầu diesel sẽ được chuyển đổi sang xe sử dụng năng lượng điện, năng lượng xanh trong giai đoạn từ năm 2025 - 2035.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải triển khai kế hoạch theo từng lộ trình cụ thể, bảo đảm tránh gây xáo trộn việc đi lại của hành khách và tránh lãng phí, có thể gây thiệt hại cho doanh nghiệp vận tải xe buýt đã đầu tư phương tiện chạy dầu diesel.