Thu nhập "khủng", phạt quá nhẹ
Mới đây, khi Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Giang liên tiếp lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính đối với Nguyễn Văn Hưng - chủ nhân kênh Hưng Vlog về các video đăng tải trên Youtube, khía cạnh hiệu quả quản lý nội dung trên mạng xã hội một lần nữa được đặt ra.
Với hành vi được xác định là cung cấp, chia sẻ thông tin không phù hợp thuần phong mỹ tục của dân tộc khi đăng tải 2 video gồm "nấu cháo gà nguyên lông" và “Troll lấy cắp tiền, đập bể heo đất của em gái, em trai đi ăn chơi và cái kết”, Hưng Vlog bị xử phạt tổng cộng 17,5 triệu đồng.
Đây không phải lần đầu tiên cơ quan chức năng xử 1 phạt một Youtuber về hành vi tương tự nhưng bể nội dung Youtube Việt vẫn ngập tràn nội dung nhảm nhí, phản cảm. Trước đó, hồi tháng 3.2019, hai anh em Tam Mao, chủ nhân kênh youtube Ẩm thực Tam Mao cũng bị phạt 1.5 triệu đồng vì làm thịt chim quý rồi đăng lên mạng.
Chỉ cần một cú nhấp chuột, hàng loạt những clip với nội dung như “Thử thách một ngày làm chó”, “Troll đổ trứng lên đầu mẹ”, "Thử thách 24h nằm trong quan tài" hay sặc mùi bạo lực, chửi bới của các “giang hồ mạng"...
Theo tìm hiểu của PV, một trong những tiêu chí để kiếm thu nhập từ Youtube là lượt xem càng lớn, tiền kiếm được càng nhiều. Cứ 1.000 lượt xem sẽ nhận được 0.3 đến 0.7 USD.
Theo thống kê từ từ Social Blade, kênh Hưng Troll có thu nhập từ 12.700 - 202.800 USD/tháng (khoảng 294 triệu - 4,7 tỷ đồng). Kênh Ẩm thực Tam Mao mỗi tháng thu về từ 15.000 - 240.000 (khoảng 350 triệu - 5,6 tỷ đồng).
Không những vậy, ngoài mức tiền có được từ YouTube, chủ các kênh Youtube còn nhận thêm những hợp đồng quảng cáo sản phẩm, đi dự các chương trình, sự kiện..., mang lại thêm nhiều nguồn thu khác.
Chính vì thu nhập "khủng" như vậy khiến các chủ kênh Youtube sẵn sàng bất chấp tất cả, miễn là có nội dung sốc, giật gân, độc dị để hút lượt xem. Có lượt xem là có tiền.
Theo ghi nhận, tại thời điểm hiện tại, kênh của Hưng Vlog có gần 3 triệu lượt đăng ký. Một kênh khác là kênh NTN Vlog, từng dính nhiều ồn ào với các video như "Thử thách 3 ngày ở nghĩa địa", "làm ngôi nhà với 5.000 ống hút nhựa", "thả 100 con dao từ trên xuống",... cũng có tới hơn 9 triệu lượt đăng ký, nhiều video có tới 30 triệu đến 40 triệu lượt xem.
View cao, lượt đăng ký khủng, thu nhập trăm triệu đến bạc tỉ, có quá nhiều thứ hấp dẫn các Youtuber khiến họ ảo tưởng về một môi trường có thể kiếm tiền bằng mọi giá. Đó chính là lý giải cho việc trào lưu làm clip nhảm nở rộ và tràn lan trong thời gian gần đây.
Theo anh Nguyễn Minh Đức, một nhà sáng tạo nội dung YouTube cho biết, cần phải có sự kiểm soát mạnh mẽ hơn, thậm chí là xoá kênh bởi xử phạt vài chục triệu đồng không đáng là bao so với thu nhập khủng mà Youtuber có được nếu xây được kênh đã vài triệu lượt đăng ký.
"Nếu không xử lý dứt điểm và có biện pháp mạnh, tình trạng này rồi sẽ lại tái diễn bởi nguồn lợi từ nó là quá khủng. Người ta sẽ dễ dàng ngựa quen đường cũ. Thậm chí chấp nhận đóng phạt rồi lại tiếp tục làm clip nhảm" - anh Đức cho hay.
Cần quy định rõ để xử lý mạnh tay
Trao đổi với PV Báo Lao Động về việc hàng loạt các video bị tố vi phạm thuần phong mỹ tục, Thạc sỹ Ngô Văn Phong (Trường Đại học Văn Hoá Hà Nội) cho hay: "Cần phải nâng cao quản lý của nhà nước về nội dung của những sản phẩm này. Đây không chỉ là vấn đề cá nhân nữa mà liên quan đến vấn đề quản lý của nhà nước".
Thạc sỹ nhấn mạnh, làm những clip có nội dung tốt, phù hợp với thuần phong mỹ tục thì không sao. Tuy nhiên, nhiều người, đặc biệt ở vùng cao, nông thôn làm video để câu view, tính xa hơn là để kiếm tiền bằng việc đấy thì đòi hỏi có sự quản lý của nhà nước về kiểm soát nội dung.
Cũng chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Đỗ Thị Thu Hằng - Viện trưởng Viện Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho hay trách nhiệm chính trong việc nở rộ clip nhảm thuộc về các chủ nhân kênh Youtube chứ không hoàn toàn ở người tiếp nhận những sản phẩm đó.
“Cần phải xem xét trách nhiệm xã hội của những cá nhân, tổ chức tạo nên những sản phẩm truyền thông không phù hợp với chuẩn mực. Không thể đổ lỗi cho công chúng trong việc tiếp nhận những sản phẩm đó" - bà Hằng nói.
Dù vậy, theo vị Viện trưởng, mỗi cá nhân cũng cần trau dồi kiến thức, xây dựng các kỹ năng tự vệ. Đặc biệt, công chúng cần có ý thức về quyền và trách nhiệm đối với bản thân và xã hội để góp phần ngăn chặn, không lan toả, không tạo điều kiện để những sản phẩm đó phát tán.
Ở khía cạnh pháp lý, theo luật sư Quách Thành Lực - giám đốc Công ty Luật Hà Nội Tinh Hoa, các kênh Youtube đăng tải nội dung phản cảm, đi ngược lại truyền thống văn hóa, thuần phong mỹ tục, gây ảnh hưởng xấu cho xã hội như Hưng Vlog có thể bị xử phạt theo Luật Hình sự, Luật Xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm.
Tuy nhiên vị chuyên gia pháp lý cũng cho rằng việc xử phạt sẽ không dễ dàng bởi pháp luật hiện hành chưa quy định rõ ràng thế nào việc nào là một video là nhảm, là độc hại.
“Về cảm quan thì có thể thấy đó là clip phản cảm, là độc hại nhưng cụ thể phản cảm thế nào, độc hại thế nào thì không dễ định nghĩa. Chính vì vậy các trường hợp bị xử phạt như Hưng Vlog còn rất ít” - luật sư Lực nói.
Bên cạnh đó vị luật sư cũng cho biết, trong quá khứ từng có nhiều vụ việc YouTuber bị xử lý nhưng hiệu ứng dư luận không cao khiến vấn đề không được xem xét một cách thấu đáo, triệt để.
