Trong hội họa, thể loại panorama thường sử dụng để tái hiện một không gian rộng lớn hay các sự kiện có quy mô lớn diễn ra trong một giai đoạn nhất định. Theo tài liệu nghiên cứu về lịch sử mỹ thuật Thế giới thì họa sỹ người Nga Franz Roubaud được coi là người đầu tiên đã tạo ra một số bức tranh toàn cảnh với kích thước lớn.
Điển hình như bức “Trận chiến Borodino” có chiều cao 15m, dài 115m, mô tả trận chiến Borodino giữa quân đội Pháp và quân đội Nga tại vùng Borodino, ngoại ô Mát-xcơ-va. Hay bức “Trận chiến Sevastopol” có chiều cao 14m, chiều dài 115m mô tả một trong những trận đánh lớn nhất trong lịch sử chiến tranh nhân loại giữa quân đội Nga với liên quân Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ...
Như vậy, bức tranh panorama tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đang trong giai đoạn hoàn thiện có thể được coi là một bức tranh panorama lớn bậc nhất thế giới vẽ về đề tài chiến tranh.
Tác phẩm này có chiều dài 132m, cao hơn 9m cùng với phần mái vòm liền kề thể hiện mây, trời đã tạo ra một bức tranh có diện tích bề mặt lên đến 3.250m². Tranh được được thể hiện bằng chất liệu sơn dầu vẽ trên vải toan, đây là chất liệu được coi là hiệu quả nhất khi vẽ theo trường phái tả thực.
Ông Vũ Nam Hải - Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, cho biết: Khi xây dựng Bảo tàng (năm 2012) trong thiết kế đã có một vị trí đặc biệt để thể hiện một bức tranh panorama về đề tài chiến tranh. Tuy nhiên tại thời điểm đó không có tổ chức, cá nhân nào đủ năng lực thực hiện bức tranh này, thậm chí tỉnh Điện Biên đã mời cả chuyên gia người Nga sang khảo sát xong cũng không đưa ra được phương án khả thi.
Do đó đến năm 2014, Công ty Bảo tồn di sản văn hóa đã đề xuất phương án, xây dựng đề cương và phác thảo ý tưởng. Năm 2018 mới chốt được phương án và tháng 11.2019 những nét vẽ đầu tiên của bức tranh “Trận chiến Điện Biên Phủ” mới được triển khai.
Cũng theo ông Hải, tác phẩm gồm hơn 4.500 nhân vật và khung cảnh hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc được tái hiện một cách chân thực và sống động qua bút pháp tài hoa của gần 100 họa sĩ. Tranh được được thể hiện lên toàn bộ bề mặt của không gian hình trụ, có đường kính 42m và mái vòm của công trình.
Các giai đoạn của Chiến dịch Điện Biên Phủ được thể hiện liên hoàn, kết hợp với các khối nổi và nhiều vật dụng trong chiến tranh được sắp đặt hợp lý đã tạo nên một không gian sống động.
Nội dung bức tranh được chia thành 4 trường đoạn: Toàn dân ra trận; Khúc dạo đầu hùng tráng; Cuộc đối đầu lịch sử và Chiến thắng Điện Biên. Tất cả các hình ảnh và sự kiện được xâu chuỗi, kết nối liền mạnh theo diễn biến của chiến dịch, tạo cho người xem một cái nhìn đầy đủ, trực quan và sinh động.
Quan sát bức tranh thể thấy những hình ảnh đẹp nhất, những khoảnh khắc điển hình nhất đều được tái hiện sinh động trong một không gian nghệ thuật. Như ở trường đoạn cuối là hình ảnh bầu trời rực lửa sau khi khối bộc phá gần 1 tấn phát nổ tại đỉnh đồi A1 làm rung chuyển đất trời…
Đối lập với những hình ảnh đó là niềm vui chiến thắng của quân đội ta khi chiếm được cứ điểm cuối cùng, bắt sống tướng giặc và hình ảnh đến nay đã trở thành biểu tượng của chiến sỹ Điện Biên với lá cờ “Quyết chiến, quyết thắng” tung bay trên nóc hầm De Castries.
Theo vị Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, dự kiến bức tranh sẽ hoàn thành đúng vào dịp Kỷ niệm 67 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7.5.1954 -7.5.2021). Sau khi công trình hoàn thiện, sẽ có một bộ phim tài liệu giới thiệu về quá trình lao động nghệ thuật của gần 100 họa sĩ tham gia vào tác phẩm nghệ thuật độc đáo này.
