Theo UBND TPHCM, thành phố đã xây dựng Đề án tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp với kiểm soát sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân nhằm kiểm soát và hạn chế dần việc sử dụng phương tiện giao thông cá nhân theo lộ trình phù hợp đến năm 2030.
Mục tiêu của TPHCM đến năm 2025 là phục vụ được 15% và đến năm 2030 phục vụ được 25% nhu cầu giao thông đô thị.
Tuy vậy, cấu trúc mạng lưới giao thông đô thị hiện hữu với nhiều tuyến đường có mặt cắt ngang nhỏ đang cản trở rất nhiều trong việc phát triển hệ thống giao thông công cộng của TPHCM.
Cụ thể, xe buýt hiện nay chủ yếu hoạt động trên các tuyến đường có bề rộng mặt đường tối thiểu trên 10m chiếm khoảng 41,81% mạng lưới đường bộ. Với đặc thù này, cộng với sự tăng trưởng ngày càng lớn của phương tiện cá nhân, người dân không lựa chọn xe buýt, sản lượng hành khách đi xe buýt ngày càng sụt giảm.
Theo UBND TPHCM, việc phát triển loại hình xe buýt có sức chứa từ 12 đến dưới 17 chỗ (xe buýt mini) nhằm mở rộng phạm vi phục vụ, đảm bảo mật độ bao phủ của mạng lưới vận tải hành khách công cộng đạt tiêu chí trong phạm vi 500 m người dân có thể tiếp cận sử dụng xe buýt là phù hợp.
Tuy nhiên, tại điểm c khoản 2 điều 5 nghị định 10/2020 của Chính phủ quy định xe buýt phải có sức chứa từ 17 chỗ trở lên. Vị trí, số chỗ ngồi, chỗ đứng cho hành khách và các quy định kỹ thuật khác đối với xe buýt theo quy chuẩn kỹ thuật do Bộ GTVT ban hành.
Đối với xe buýt trên các tuyến có hành trình bắt buộc phải qua cầu có trọng tải cho phép từ 5 tấn trở xuống hoặc trên 50% lộ trình tuyến là đường từ cấp IV trở xuống (hoặc đường bộ đô thị rộng từ 7m trở xuống) được sử dụng xe ôtô có sức chứa từ 12 đến dưới 17 chỗ.
UBND TPHCM cho biết, trong tổng số 4.938 tuyến đường trên địa bàn thành phố, có tới khoảng 3.450 tuyến đường có bề rộng lòng đường nhỏ hơn 7 m với chiều dài 2.544,7 km, tương đương 55,52% tuyến đường hiện nay.
Theo kế hoạch giai đoạn từ năm 2021 - 2022, TPHCM dự kiến mở mới 20 tuyến xe buýt sử dụng phương tiện nhỏ kết nối dọc tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), 10 tuyến xe buýt kết nối với tuyến xe buýt nhanh BRT số 1 (Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ) và một số tuyến xe buýt kết nối với các khu đô thị mới.
Do đó, UBND TPHCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho thành phố được sử dụng phương tiện có sức chứa từ 12 đến dưới 17 chỗ để triển khai cung cấp dịch vụ vận chuyển hành khách công cộng bằng xe buýt hoạt động trên địa bàn, từ đó đáp ứng được nhu cầu đi lại trong đô thị theo đặc thù của thành phố.
Hồi tháng 6.2020, Sở GTVT TPHCM đã báo cáo Bộ GTVT đề xuất của một doanh nghiệp mở 6 tuyến buýt mini loại 17 ghế ngồi kết nối giữa quận 1 với các quận 2, quận 7 và quận 9 cũ (nay là Thành phố Thủ Đức), phục vụ người dân ở các tuyến đường nhỏ, hẻm.
Tuy nhiên, đề xuất này sau đó đã bị Bộ GTVT bác với lý do không phù hợp với quy định của luật Giao thông đường bộ 2008, Nghị định số 10/2020 của Chính phủ quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ôtô, cũng như Thông tư số 12/2020 của Bộ GTVT quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng ôtô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ.
