Đánh bùn sang ao, đổ khó cho dân?
Năm 1991, bà Cao Thị Minh (thôn Hữu Tài, xã Mai Lâm, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa) xây nhà trên diện tích đất 1.531,3m2. Đất này bà Minh mua lại của lâm trường.
Năm 1996, UBND huyện Tĩnh Gia thực hiện dự án đường 4 mở rộng, thu hồi 229m2, tổng giá trị bồi thường đất và hoa màu là 519.429 đồng. Gia đình bà Minh đã nhận tiền bồi thường, bàn giao mặt bằng, quản lý sử dụng 1.302,3m2 còn lại, không thắc mắc gì.
Cùng năm 1996, UBND Tĩnh Gia tiếp tục thu hồi 287,4m2 trong tổng diện tích 1.302,3m2 gia đình bà Minh cho dự án khác là đường ống nước Nhà máy ximăng Nghi Sơn. Tuy nhiên quá trình thực hiện, hồ sơ không đảm bảo, gia đình bà không đồng ý và cũng chưa thực hiện các thủ tục bàn giao mặt bằng.
Năm 2018, UBND huyện Tĩnh Gia lại ra Quyết định thu hồi 566,1m2 đất thực hiện dự án QL 1A đến điểm đầu đường Đông Tây 4 đi cảng Nghi Sơn, trong đó UBND huyện này không bồi thường 287,4m2 vì cho rằng bà Minh đã nhận bồi thường năm 1996 cho dự án đường ống nước nhưng chưa thực hiện.
Gia đình bà Minh khiếu nại QĐ 8328 nói trên vì cho rằng chưa nhận đền bù cho diện tích 287,4m2. Nay bà sẵn sàng giao đất nhưng phải đền bù theo quy định.
Trao đổi với Lao Động, luật sư Phạm Quang Xá – Chủ tịch HĐTV Cty luật XTVN - cho rằng, để giải quyết vấn đề trên, chỉ cần xem xét lại bản đồ 299 phê duyệt năm 1991, tính tổng diện tích nhà bà Minh so với hiện tại sẽ rõ vì từ năm 1991, hộ bà Minh ở ổn định, không lấn chiếm. Thứ hai, nếu cho rằng nhà bà Minh đã nhận tiền đền bù cho diện tích 287,4m2, cần trình bày rõ quyết định thu hồi đất, hồ sơ đề bù, giấy nhận tiền theo quy định của Luật Đất đai 1993.
Vậy nhưng, làm việc với Lao Động, bà Cao Thị Hoa - công chức địa chính xã Mai Lâm - không chứng minh được. Bà Hoa không cho phóng viên tiếp cận bản đồ 299 và cho rằng, bản đồ 299 ở xã này chỉ đo bao, không đo chi tiết các hộ.
Về hồ sơ cho rằng bà Minh đã nhận đền bù cho 278,4m2 phục vụ dự án đường ống nước, cán bộ địa chính xã này cũng như UBND huyện Tĩnh Gia không đưa ra được bất kỳ tài liệu nào chứng minh. Theo đó, không có quyết định thu hồi, không có biên bản kiểm kê, không có phiếu nhận tiền…
Thu hồi không có quyết định
Hàng chục hộ khác trên địa bàn xã Mai Lâm cũng tương tự. Năm 2018, hầu hết các hộ ven đường đều bị thu hồi cho dự án QL1A và đều không được bồi thường cho phần diện tích cho rằng đã thu hồi dự án đường ống nước năm 1996.
Qua điều tra, các hộ đều xác nhận, năm 1996, chỉ nhà bà Minh không nhận tiền còn các hộ đều nhận tiền đền bù cho dự án đường ống nước. Tuy nhiên, các hộ nói rằng, đây là tiền bồi thường về hoa màu trên đất vì khi đó chính quyền giải thích là chỉ đặt đường ống nước phía dưới và không hộ nào nhận được quyết định thu hồi đất.
Ông Cao Văn Bình – Trưởng thôn Hữu Tài thời điểm 1996 - xác nhận: “Lúc đó, tôi đi họp, xã, huyện thông báo chủ trương là chỉ đặt đường ống, không thu hồi đất nên về vận động bà con, tôi cũng trong trường hợp này”.
Bà Cao Thị Hoa - công chức địa chính xã Mai Lâm cũng xác nhận, năm 1996 thu hồi đất phải có quyết định theo Luật Đất đai 1993. Tuy nhiên, bà Hoa không cung cấp được bất kỳ quyết định thu hồi nào cho dự án đường ống nước năm 1996. Bà Hoa nói: “Hồ sơ chỉ có thế thôi. Ban đầu không tìm thấy hồ sơ, sau này họp lên họp xuống mới tìm thấy hồ sơ nhưng không thấy quyết định” (?!).