Tất cả bắt nguồn từ ý chí của Bộ GD-ĐT về chủ trương kỳ thi “2 trong 1”, mặc dù có nhiều ý kiến phản đối từ nhiều chuyên gia, giáo viên. Năm 2017, đề thi dễ, xuất hiện hàng ngàn điểm 10. Thống kê sơ bộ điểm thi THPT quốc gia năm 2017 từ 48 địa phương, có hơn 4.200 bài thi các môn đạt điểm 10. Trong đó, nhiều địa phương có tới hàng trăm điểm 10 như Hà Nội, TP.HCM, Nghệ An, Đà Nẵng...
Dư luận cho rằng có sự dễ dãi trong khâu ra đề thi, đề nghiêng về kiến thức phổ thông và mức độ xét tốt nghiệp, nên mới có hiện tượng “mưa điểm 10”. Năm 2018, độ khó của đề thi đã tăng lên, nhiều thí sinh rời phòng thi trong nước mắt, kể cả thí sinh trường chuyên. Nhiều GV thú nhận là không thể làm bài đạt điểm 10 môn mình dạy, hoặc không thể làm hết các câu trong khung thời gian quy định…
Đã có thông tin về những điểm thiếu chuẩn xác, rối rắm trong đề thi. Cách thức tổ chức kỳ thi rất nặng nề, tốn kém. Tâm lý thi sinh, phụ huynh rất căng thẳng.
Nhiều phụ huynh thương con vì học hành vất vả, tâm lý lo lắng, nặng nề trước kỳ thi nhưng không biết cách gì chia sẻ. “Thấy con học quá nhiều, không ăn không ngủ, tôi chỉ biết động viên con, nhắc con đi ngủ để giữ sức khỏe, nhưng cháu không nghe”, chị Xuyến (TP Vinh, Nghệ An) chia sẻ.
Những khuôn mặt phờ phạc, những cặp mắt đeo kính cận dày cộp phờ phạc, mệt mỏi trước và trong kỳ thi, nhưng giọt nước mắt của tuổi học sinh khi rời phòng thi làm chúng ta xót xa, trăn trở.
Liệu có cần thiết tổ chức một kỳ thi nặng nề, căng thẳng, tốn kém đến như vậy, nhằm đánh giá tốt nghiệp THPT? Khi mà tấm bằng này hiện chỉ có giá trị như một chứng chỉ để các em bước vào đời. Liệu Bộ GD-ĐT có cần phải sốt sắng làm thay việc của các trường ĐH, khi mà khâu tuyển sinh nằm trong lộ trình tự chủ ĐH, thuộc trách nhiệm của các trường?
Đặc biệt, ngoại trừ một số trường tốp trên, trường bao cấp, nhiều trường ĐH đã lâm vào khó khăn nên “tháo khoán” trong tuyển sinh, thậm chí chỉ xét học bạ THPT và Bộ GD-ĐT cũng đã tuyên bố bỏ điểm sàn.
Mấy chục năm qua, giáo dục của chúng ta vẫn chưa thoát khỏi tính chất “ứng thí”, quay cuồng với thi cử, điểm số. Một nền giáo dục thực chất, hiệu quả và nhân văn hơn, bao giờ cũng là mong mỏi và là mục tiêu phấn đấu của xã hội, nhưng trực tiếp là trách nhiệm và quyền hạn của Bộ GD-ĐT.
