Báo cáo gây sốc
Ngày 18.12 của UBND tỉnh Thanh Hoá phát hành báo cáo số 213/BC-UBND về tình hình thực hiện chiến lược phát triển khoa học và công nghệ (KHCN) giai đoạn 2011 – 2020 năm 2019 trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá gửi Bộ KHĐT.
Trong báo cáo này thể hiện, “trong năm 2019, chi đầu tư từ ngân sách cho KHCN (gồm cả chi ngân sách tỉnh và bổ sung của Trung ương) là 140,942 tỉ đồng, trong đó: Chi sự nghiệp khoa học là 115,497 tỉ đồng (cao gấp 2,3 lần Trung ương phân bổ); chi đầu tư phát triển KHCN là 23,545 tỉ đồng; Trung ương hỗ trợ, bổ sung 1,9 tỉ đồng, đạt tỉ lệ 0,47% trong tổng chi ngân sách tỉnh năm 2019”.
Cũng theo báo cáo này, nguồn nhân lực KHCN của Thanh Hoá hiện nay có 3.116 cán bộ tham gia nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; quy đổi sẽ là 1.229 cán bộ nghiên cứu toàn thời gian tương đương (tăng 8% so năm 2015 là 1.131 cán bộ), đạt tỉ lệ 3,5 người/1 vạn dân. Theo danh sách này có 18 phó giáo sư, 149 tiến sĩ, 1.067 thạc sĩ và 1.495 cử nhân.
Tuy nhiên, vấn đề gây sốc dư luận là tại mục 1.8 về kết quả thực hiện ghi rõ: “Trong năm 2019, có 19 công trình khoa học được công bố trong nước gồm: Sách, bài giảng: 1, bài viết đăng tạp chí: 15, bài viết tham dự hội thảo: 3 và có 1 công trình khoa học (bài viết hội thảo) công bố quốc tế”.
Kết quả từ báo cáo này đã gây hoài nghi dư luận khi cho rằng, số tiền hàng trăm tỉ đã bỏ ra, với số lượng hàng nghìn cán bộ nghiên cứu mà 1 năm chỉ có 19 công trình công bố trong nước, 1 công trình công bố quốc tế lại chủ yếu là công trình mang tính lý thuyết. Vậy, Thanh Hoá đã chi tiền trăm tỉ vào việc gì?
Bị động, lúng túng
Đáng nói, sau khi có dư luận trên, Báo Lao Động làm việc với Sở KHCN – đơn vị tham mưu báo cáo thì ông Lê Sỹ Chung – Chánh Văn phòng sở cũng không biết 20 công trình được nêu trong báo cáo là công trình nào, ông Nguyễn Ngọc Tuý – Giám đốc sở thì suốt ngày đi họp, bận không thông tin tới báo chí. Đến khi báo Lao Động phản ánh nhiều lần, ngày 31.12.2019, ông Tuý mới chỉ đạo các bộ phận liên quan tổng hợp và vội vã làm báo cáo bổ sung.
Theo báo cáo bổ sung này, công trình được đăng trên tạp chí quốc tế là báo cáo khoa học "Human Identification Based on Shallow Learning Using Facial Features", tên tiếng Việt là: "Nhận dạng người dựa trên các đặc trưng khuôn mặt". Đây là đề tài của nhóm tác giả Hoàng Văn Dũng, Lê Công Hiếu, Phạm Thế Anh thuộc Trường ĐH Hồng Đức (Thanh Hoá). Nơi công bố là ấn phẩm hội thảo quốc tế: Asian Conference on Iterliligent Information and Database Systems (ACIIDS2019) (scopus).
19 công trình khoa học khác được công bố trên các tạp chí trong nước chủ yếu là các tạp chí khoa học trực thuộc tỉnh Thanh Hoá. Theo đó, có 11 bài báo đăng tạp chí trong tỉnh như Tạp chí Khoa học và công nghệ Thanh Hoá, Tập san ngành y tế Thanh Hoá...
Trả lời câu hỏi của Lao Động về con số gần 141 tỉ đồng chi cho sự nghiệp KHCN năm 2019, ông Nguyễn Ngọc Tuý lý giải, con số đó không phải chỉ chi cho nghiên cứu khoa học.
Cụ thể, 48 tỉ đồng thực hiện các đề tài, dự án KHCN cấp tỉnh và đối ứng để thực hiện các đề tài, dự án cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá; 55 tỉ đồng thực hiện chính sách khuyến khích phát triển KHCN; Phần kinh phí còn lại chi đầu tư phát triển KHCN, mua sắm cơ sở vật chất, công cụ nghiên cứu...
Một cách cụ thể hơn, trong 48 tỉ đồng dùng thực hiện các đề tài chỉ có 10 tỉ đồng dùng để triển khai các đề tài KHCN cấp tỉnh theo đặt hàng của UBND tỉnh có các sản phẩm KHCN là 20 công trình được công bố.
Cũng theo ông Tuý, ngoài 20 công trình khoa học là sản phẩm khoa học trực tiếp của các đề tài KHCN cấp tỉnh được thực hiện trong năm 2019 đã công bố trên, trong năm 2019, Thanh Hoá có 599 công trình khoa học được công bố, trong đó có 517 công trình công bố trong nước và 82 bài công bố quốc tế. Đó là kết quả nghiên cứu của 3.000 cán bộ nghiên cứu trong tỉnh.
Ông Nguyễn Ngọc Tuý - Giám đốc Sở KHCN Thanh Hoá cũng bày tỏ sự đáng tiếc vì đã tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hoá ban hành báo cáo chưa rõ khiến dư luận hiểu nhầm. Ông Tuý đã xin lỗi báo Lao Động, lãnh đạo tỉnh và báo chí vì đã không kịp thời cung cấp thông tin và thông tin không rõ ràng.
