Theo Bộ LĐTBXH, hiện nay, bình quân tiền lương tính đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là khoảng 5,7 triệu đồng, nên tiền lương đóng bảo hiểm xã hội tăng chủ yếu do điều chỉnh lương tối thiểu.
So với Luật BHXH hiện hành, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) có một số nội dung thay đổi, trong đó dự thảo đưa ra hai phương án quy định về tiền lương đóng bảo hiểm xã hội.
Phương án 1, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là lương tháng bao gồm lương và phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.
Phương án 2, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương tháng, bao gồm lương và phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động.
Ông Nguyễn Duy Cường - Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ LĐTBXH - cho biết: Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại phương án 2 sẽ bao gồm thêm cả các khoản phụ cấp lương, bổ sung khác gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.
Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, nhận định tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội trong khu vực doanh nghiệp vừa qua đã được cải thiện từng bước, dần tiếp cận gần hơn với thu nhập thực tế của người lao động.
Tuy nhiên, theo ông Cường thực tế, ở một số doanh nghiệp vẫn còn tình trạng tách các khoản phụ cấp, các khoản bổ sung khác ra nhằm mục tiêu “né”, để không phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động. Điều đó ít nhiều ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động, liên quan đến chế độ hưu trí. Mức đóng bảo hiểm xã hội thấp ảnh hưởng đến lương hưu của mỗi người khi về già.
Số liệu từ cơ quan bảo hiểm xã hội cho thấy, tiền lương bình quân đóng bảo hiểm xã hội của cả hệ thống năm 2022 là 5,73 triệu đồng. Trong đó, khu vực FDI có mức tiền lương đóng bảo hiểm xã hội cao hơn trung bình. Nền đóng thấp nhất rơi vào khối doanh nghiệp tư nhân.
Nghị quyết số 28 của Trung ương về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội xác định, đảm bảo tiền lương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc khu vực doanh nghiệp ít nhất bằng 70% tiền lương và các khoản thu nhập có tính chất lượng.
Giải đáp băn khoăn có thể quy định “cứng” các khoản phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác hay không, ông Cường cho hay: “Đã có một doanh nghiệp gửi lên Bộ LĐTBXH một danh sách đâu đó khoảng 100 các khoản chi trả với người lao động. Như vậy, không quy định “cứng” các khoản thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội được”.
Ông Cường phân tích, doanh nghiệp xây dựng nhiều khoản phụ cấp lương và các khoản chi bổ sung khác. Mỗi một doanh nghiệp có quy định khác nhau nên khó có thể đưa ra danh mục cứng các khoản lương, phụ cấp. Chỉ có khu vực Nhà nước có thể quy định được vì đã có hệ thống thang bảng lương cụ thể để “áp”.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) tiếp tục nhận được sự quan tâm của dư luận. Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được lấy ý kiến đến tháng 4.2023, dự kiến hoàn thiện, đưa ra Chính phủ vào tháng 6, trình Quốc hội thảo luận cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp Quốc hội tháng 10.2023, thông qua tại kỳ họp tháng 5.2024 và có hiệu lực từ 1.1.2025.
