Hóa đơn không hợp pháp
Ở bài viết trước. Lao Động đã phản ánh về tình trạng mua bán hóa đơn đỏ diễn ra ngang nhiên tại khu vực trước cổng Ga Hà Nội (ngã 3 Trần Hưng Đạo – Lê Duẩn) và những dấu hiệu bất thường của Công ty TNHH Dịch vụ Minh Trang (địa chỉ: đường phố Viên, phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm)- đơn vị có tên nằm trên các tờ hóa đơn giá trị gia tăng.
Cụ thể, những tờ hóa đơn giá trị gia tăng có dấu đỏ được các đầu mối hoạt động quanh khu vực trước cổng Ga Hà Nội bán với giá từ 200 – 300 nghìn đồng/hóa đơn. Những đầu mối này cũng khẳng định chắc nịch về chất lượng và cam kết nguồn gốc hợp pháp của số hóa đơn; đồng thời không quên chào hàng, nếu không thích công ty này thì hoàn toàn có thể lấy hóa đơn của công ty khác.
Tuy nhiên, khi phóng viên tìm tới Công ty TNHH Dịch vụ Minh Trang thì trụ sở công ty này chỉ là nhà của một hộ dân sinh sống.
Để biết rõ thực hư về tờ hoá đơn giá trị gia tăng mà các "cò" rao bán, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với bà H.M.H (hiện là kế toán trưởng một doanh nghiệp tài chính lớn có trụ sở tại Hà Nội)
Theo bà H., hành vi mua bán hóa đơn đỏ trái phép trong các doanh nghiệp, cá nhân ngày càng diễn ra phổ biến.
Bà H. nhận định, với mục đích để được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, giảm nghĩa vụ thuế, nhiều doanh nghiệp đã mua bán hóa đơn trong quá trình sản xuất, kinh doanh của mình. Việc này gây khó khăn cho hoạt động nghiệp vụ của đội ngũ kế toán hay kiểm toán.
Bà H. khẳng định rất khó quan sát bằng mắt thường để nhận diện hóa đơn là thật hay giả. Tuy nhiên, việc kiểm tra hóa đơn giá trị gia tăng lại vô cùng cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp khi nhận được hóa đơn để kịp thời phát hiện sai phạm, rủi ro.
“Để kiểm tra hóa đơn giá trị gia tăng xem có hợp lệ, hợp pháp không, những người làm kế toán thường truy cập vào website: http://tracuuhoadon.gdt.gov.vn”, bà H. nói.
Bằng nghiệp vụ, bà H.M.H cho biết, đối với hóa đơn của Công ty TNHH Dịch vụ Minh Trang, có thể thấy, hóa đơn giá trị gia tăng đang tra cứu là không hợp pháp. Trường hợp này có thể đơn vị chưa phát hành hóa đơn hoặc đã phát hành rồi nhưng chưa cập nhật trên trang Tổng cục Thuế.
“Do kết quả tra cứu trả hiển thị không đầy đủ về trường “Thông tin hóa đơn”, vì vậy có thể khẳng định, hóa đơn giá trị gia tăng đang tra cứu là không hợp pháp”, nữ kế toán trưởng cho hay.
Như vậy, dù được quảng cáo về chất lượng và dù có thể dấu đỏ và tên công ty trên hóa đơn là thật nhưng những tờ hóa đơn được mua bán trái phép vẫn đi kèm hàng loạt các rủi ro pháp lý.
Cách hình thành một doanh nghiệp "ma"
Trao đổi với PV Lao Động, luật sư Nguyễn Thanh Hà (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho biết: Các chiêu thức phổ biến được các đối tượng bán hóa đơn đỏ trái phép thường sử dụng, đó là các đối tượng sẽ dùng những chứng minh nhân dân giả hoặc không rõ nguồn gốc rồi lập nên một doanh nghiệp hợp pháp. Sau đó, những người này sẽ liên hệ với cơ quan thuế để được quyền mua và phát hành hóa đơn. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp này sẽ không có bất cứ hoạt động sản xuất kinh doanh nào mà họ sẽ đi rao là có những hóa đơn thừa.
"Họ sẽ bán các hóa đơn với mức 2 - 5%, thấp hơn cả thuế VAT phải đóng cho nhà nước. Một số doanh nghiệp muốn hợp thức hóa đầu vào, chi phí sẽ mua những hóa đơn này. Tuy nhiên, việc doanh nghiệp mua hóa đơn như vậy là không đúng vì không có giao dịch thực sự" - luật sư cho biết.
"Việc bán hóa đơn trái phép ngày càng tcó tổ chức và chuyên nghiệp. Không chỉ dừng lại ở những hoạt động tự phát của cá nhân đơn lẻ, nâng khống giá trị hàng hóa mà những công ty ma này còn có sự câu kết với nhiều những đối tượng tại địa phương bằng các hành vi: Tổ chức nhóm phụ trách công ty ma, nhóm tìm kiếm địa bàn, đối tượng có nhu cầu để cung cấp hóa đơn (là những doanh nghiệp có nhu cầu hợp thức hóa đầu vào, hợp thức hóa hàng hóa trôi nổi, nhập lậu…)" - luật sư Nguyễn Thanh Hà phân tích.
Theo chuyên gia pháp lý, các hành vi mua bán hóa đơn trái phép có thể bị xử phạt hành chính hoặc nặng hơn, có thể bị xử lý hình sự theo Điều 203, Bộ luật Hình sự 2015 về tội in, phát hành mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nước.
Mức phạt cho cá nhân cao nhất từ 200 triệu đồng đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm; Đối với pháp nhân thương mại có thể bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng.
Để ngăn chặn tình trạng mua bán hóa đơn trái phép, luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng, có thể đề xuất cơ quan thuế có bộ phận điều tra riêng về những sai phạm về thuế hay hóa đơn.
"Ngoài ra, việc đẩy mạnh áp dụng hóa đơn điện tử, hợp đồng điện tử cũng là một trong những biện pháp hữu hiệu để kiểm soát hóa đơn đầu vào của doanh nghiệp" - luật sư Nguyễn Thanh Hà phân tích.
Đồng thời, cơ quan Thuế cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan Công an, cơ quan thành lập doanh nghiệp trong việc xác minh nguồn gốc hàng hóa, kiểm tra xác minh người mua, người bán từ khâu đầu đến khâu cuối; xác định rõ dấu hiệu, hình thức và thủ đoạn vi phạm về in, phát hành, sử dụng hóa đơn không hợp pháp nhằm trốn thuế, hoặc có dấu hiệu mua bán hóa đơn của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
