Hơn 20 năm chịu đựng dòng “sông chết”
Vừa đến đầu thôn Thọ Giáo, xã Tân Minh, huyện Thường Tín, TP. Hà Nội hỏi về “dòng sông bốc mùi” giữa làng, bà Đặng Thị Tuyên (SN 1965) đã vội vã kể cho PV nghe về sự bức xúc của bà. Trong ký ức của người dân làng Thọ Giáo, dòng sông hiền hòa xanh tươi ngày nào đã biến mất, đổi lại là những ám ảnh về mùi hôi thối nồng nặc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống dân làng.
Theo bà Tuyên, cách đây 10 năm, nước sông Nhuệ vẫn được gánh về đánh phèn làm nước sinh hoạt. Những năm trở lại đây tình trạng nước sông càng ngày càng ô nhiễm nặng. Dòng sông Nhuệ từ trong vắt sang đục ngầu và đến giờ thì đen sì như nước cống.
Gia đình bà Tuyên là một hộ thuần nông, với diện tích trồng rau màu là 1ha, bà Tuyên phải đào giếng khoan sâu tới 60 mét để có được nguồn nước sạch. Bởi không chỉ dùng nước giếng để tưới tiêu mà còn sử dụng trong sinh hoạt như ăn, uống.
“Nguồn nước tưới tiêu do sông Nhuệ cung cấp khiến cho hoa màu bị chết. Chúng tôi hầu như phải tưới bằng nước giếng. Nếu không có giếng thì phải chờ mưa. Cứ lần nào có trận mưa rào cả làng mới bớt lo lắng” - Bà Tuyên thở dài.
Khung cảnh khu chợ nhộn nhịp, bày bán đủ thứ thực phẩm cung cấp cho người dân trong thôn lại sát ngay dòng "sông chết" đen sì. Điều này khiến bất kỳ ai đi ngang qua không khỏi lo lắng cho sức khỏe của người dân nơi đây.
Bà Nguyễn Thị Xuyên (SN 1948) đã bán hàng tại chợ ven sông rất nhiều năm. Bà kể, rau của bà không phải trồng ở đây, phải nhập nơi khác về chứ rau trồng trên đất Thọ Giáo chính bà cũng không dám bán.
Người dân mong nước sạch
Anh Nguyễn Quang Hùng - người dân của thôn Thọ Giáo vô cùng bức xúc khi trò chuyện với PV. "Không biết bao giờ quê hương mới thoát khỏi cảnh “khát” nước sạch và bệnh tật thôi đeo bám người dân trong làng", anh Hùng nói.
Anh Hùng chia sẻ: “Ở quê, nhà nào có điều kiện mới mua máy lọc nước. Thông thường nửa năm thay củ lọc một lần. Nhưng thực tế tại gia đình tôi cứ cách 2 tháng là phải thay củ lọc. Nước giếng khoan sâu tận 50 mét nhưng củ lọc nhà tôi vẫn đen sì. Kể cả đã có máy lọc nước nhưng nước để tắm, sinh hoạt hàng ngày từ máy lọc vẫn vàng khè, nồng nặc thứ mùi rất khó ngửi”.
Đối diện địa phận thôn Thọ Giáo (xã Tân Minh) là thôn Mai Sao (xã Nguyễn Trãi), người dân tại đây cũng quá “ngán ngẩm” khi nhắc đến dòng sông xanh biếc ngày nào. Theo ghi nhận của PV, dù ngôi làng nằm sát sông Nhuệ nhưng người dân của thôn phải đào mương để dẫn nước từ sông Hồng.
Bà Nguyễn Thị Hà (SN 1964, trú tại thôn Mai Sao, xã Tân Minh) cho biết: “Làng tôi còn đỡ hơn làng Thọ Giáo vì bên này chúng tôi dẫn nước từ sông Hồng về nên có nước mà tưới tiêu rau màu. Mọi sinh hoạt thì có nước giếng khoan nên cũng bớt lo. Nhưng mùa hè đến thì bốc mùi kinh khủng, trưa đến đóng cửa trong nhà vẫn còn nồng nặc mùi”.
Được biết, UBND huyện Thường Tín đã đưa nội dung giảm ô nhiễm môi trường cho làng nghề bên dòng sông Nhuệ vào nghị quyết với một số biện pháp làm sạch môi trường tại khu dân cư, tuyên truyền giáo dục người dân không vứt rác thải xuống sông, nạo vét một số đoạn sông…
Thậm chí, huyện còn đưa ra các biển báo phạt hành chính đối với các hành vi xả rác bừa bãi ra môi trường. Tuy nhiên, hình thức phạt này chưa đủ răn đe đối với một số người dân không có ý thức bảo vệ môi trường. Đây cũng chính là một trong những nguyên do khiến dòng sông Nhuệ mãi vẫn chưa thể “sống lại” được.
Trước đó, theo Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), lưu vực sông Nhuệ - Đáy là một trong những lưu vực sông có chất lượng môi trường nước sông kém nhất trong số các lưu vực sông khu vực phía Bắc, có tới 62% số điểm quan trắc cho kết quả WQI <50 ở mức xấu đến rất xấu, trong đó 31% số điểm quan trắc cho giá trị WQI <25, nước bị ô nhiễm nặng, cần các biện pháp xử lý trong tương lai.
"Nguyên nhân, do tiếp nhận nước thải sinh hoạt cũng như nước thải làng nghề của Thành phố Hà Nội. Môi trường nước sông được cải thiện dần khi chảy qua địa phận tỉnh Hà Nam, tại đây, nước sông Nhuệ có thể sử dụng được cho mục đích giao thông thủy và các mục đích tương đương khác (WQI: 26-50)" - Tổng cục Môi trường cho hay.
