Có nhà không dám ở
Hơn 2 năm nay, chị Trần Thị Thìn, xóm Thống Nhất, xã Quang Sơn dù có nhà nhưng không dám ở mà phải chuyển đến chỗ các con ở nhờ.
Lý do bởi căn nhà chị nằm ngay dưới chân núi Lân Đăm nơi mỏ đá Lân Đăm 3 (thuộc Công ty TNHH Chiến Thắng) hoạt động. Sau mỗi tiếng nổ mìn, ngoài lượng lớn bụi phát tán là rung chấn truyền đến, những tảng đá lăn, văng ra từ vụ nổ đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
Theo chị Thìn, mỏ đá Lân Đăm 3 đã hoạt động được gần 10 năm nay và cũng từ đó, cuộc sống của hàng chục hộ dân dưới chân núi bị đảo lộn, người dân luôn phải sống trong tình trạng bất an, nơm nớp lo sợ bởi đá lăn, sạt lở.
Vẫn chưa hết bàng hoàng và kinh hãi khi nhớ lại sự việc, chị kể lại: "Vào tháng 5.2021, khi mỏ đá nổ mìn, sau tiếng nổ những tảng đá to như chiếc bánh ôtô tải lăn xuống từ đỉnh núi lao vào vườn khiến lượng lớn cây trồng, hoa màu đổ gãy. Tảng đá lăn qua chỉ cách căn nhà tôi khoảng hơn 3 mét.
Sau đó, những tảng đá này lao ra đường rồi lăn vào ruộng lúa của người dân. Thậm chí có những tảng đá lớn bắn văng thẳng xuống ruộng của tôi. Rất may không ai đang làm đồng ở đó".
Tương tự, hộ gia đình ông Triệu Văn Thiết dù có nhà nhưng cũng không dám ở. Căn nhà hiện tại vẫn để không, trải qua thời gian dài không có người chăm sóc, những bức tường, đồ đạc bên trong đã phủ rêu xanh và bụi.
Khu vực chuồng trại của gia đình phía sau căn nhà của ông Thiết cũng bị bỏ không, tại đây chỉ còn sót những vết tích hoang tàn, đổ nát do va chạm với đá tảng.
Một người dân sống gần đó cho biết: "Nhà này ông Thiết đã không ở thời gian dài, thỉnh thoảng mới thấy ông về dọn dẹp, thắp hương. Có chuồng trại mới xây xong cũng bị đá văng vào đổ nát hết nên giờ vẫn để vậy, không dám chăn nuôi gì nữa".
Bất an trong chính căn nhà mình
Không chỉ đối diện với nguy hiểm từ đá văng, theo chị La Thị Định, xóm Thống Nhất, xã Quang Sơn, từ khi có mỏ đá Lân Đăm 3, sau mỗi vụ nổ mìn, rung chấn từ vụ nổ đã khiến căn nhà của chị và hàng chục hộ dân khác tại đây bị nứt, gãy nghiêm trọng khiến gia đình chị luôn phải sống bất an trong chính căn nhà của mình.
Mặc dù có phòng ngủ, nhưng nhiều năm nay, gia đình chị lựa chọn gầm cầu thang của căn nhà để làm nơi nghỉ ngơi, chợp mắt sau mỗi buổi làm việc.
Theo chị Định lý giải, vị trí gầm cầu thang gần nơi ra vào, không có cửa, bởi vậy nếu có đá văng hoặc sạt lở đất đá từ trên núi xuống sẽ dễ dàng chạy thoát thân.
Ngày 12.3, trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Khúc Kim Quảng - Quyền Chủ tịch UBND xã Quang Sơn cho hay, công trình nhà dân nứt, gãy ít nhiều do tác động dư chấn nổ mìn khai thác đá của mỏ đá Lân Đăm 3.
Về tình trạng sạt lở, đá lăn, văng vào ruộng người dân, ông Quảng nhận định: "Phân tích đá sạt lở, đá lăn tôi hiểu là cũng do tác động của mỏ đá Lân Đăm 3 qua nhiều năm khai thác, tác động ít nhiều là có, bảo không phải là không đúng".
Cũng theo ông Quảng, việc đánh giá tác động thiệt hại và mức độ an toàn khu vực người dân đang sinh sống dưới chân núi nơi có mỏ đá vẫn đang đợi chỉ đạo của UBND huyện Đồng Hỷ.
Trong thời gian chờ đợi phương án xử lý, người dân sinh sống dưới chân núi Lân Đăm vẫn đang phải sống chung với nỗi bất an lo lắng, đặc biệt khi mùa mưa bão đang đến rất gần. Nguy cơ sạt lở đất đá có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đe doạ tài sản và tính mạng của người dân.
