Theo Đài Khí tượng thủy văn Kiên Giang, dự báo độ mặn cao nhất mùa khô 2023-2024 trên sông Cái Lớn, Cái Bé ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, độ mặn cao nhất xuất hiện vào tháng 3-4.2024 và khả năng kết thúc muộn, mặn xâm nhập sâu vào các ngày triều cường. Dự báo, đợt 2 từ ngày 14-17.3.
Ông Trần Trung Khánh - Phụ trách Tổ quản lý nước và công trình, chi nhánh ĐBSCL (thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Miền Nam) cho biết, trước mùa khô, đơn vị đã phối hợp địa phương xây dựng kế hoạch vận hành các công trình, hằng tháng có kế hoạch chi tiết vận hành.
Trong đợt mặn cao điểm từ tháng 3 đến tháng 4, ngoài kế hoạch đã có, đơn vị còn phối hợp với địa phương như Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Đài Khí tượng thủy văn, theo dõi sát nguồn nước, điều chỉnh kế hoạch vận hành cho phù hợp thực tế.
Trước khi đóng 9-11/11 cửa van vào 2 ngày 15 và 16.3, đơn vị cho vận hành kiểm tra trước các hạng mục công trình, đảm bảo thiết bị ổn định. Việc vận hành này phụ thuộc tình hình xâm nhập mặn thực tế.
Ông Khánh cũng thông tin, dựa trên quan trắc để có kế hoạch vận hành, đơn vị có bố trí hệ thống 15 trạm quan trắc. Từ cống vào phía thượng lưu có 5 trạm quan trắc, trong đó 1 trạm khống chế cách cống khoảng 40km nằm ở ranh tỉnh Kiên Giang và Hậu Giang để kiểm soát độ mặn không được vượt ngưỡng 1‰.
Từ đầu mùa khô đơn vị đã vận hành kiểm soát 7/11 cửa, riêng ngày 7.3 vừa qua độ mặn cao nên đóng 9/11 cửa. Trong quá trình kiểm soát mặn (đóng từ 9-11/11 cửa), các phương tiện thủy đi theo cửa âu thuyền.
Ông Khánh nhấn mạnh: "Việc vận hành nhằm kiểm soát nguồn nước, đảm bảo duy trì môi trường bên trong ổn định cho các mô hình sản xuất, hệ sinh thái bên trong phát triển hài hòa, ngoài ra phải đảm bảo lưu thông qua công trình an toàn, duy trì dòng chảy môi trường thuận lợi, phục vụ sản xuất".
Việc phối hợp vận hành các công trình Cái Lớn, Cái Bé, Xẻo Rô do đơn vị quản lý, khai thác cùng các hệ thống công trình dọc đê biển Tây do Chi cục Thủy lợi Kiên Giang quản lý khai thác để đảm bảo duy trì cho môi trường sản xuất bên trong với diện tích hơn 384.000 ha vùng nước lợ.
Việc vận hành có thể gây ra một số ảnh hưởng ở phần hạ lưu công trình, tuy nhiên đơn vị linh động đảm bảo kiểm soát nguồn nước bên trong phục vụ sản xuất, hạn chế ngập ảnh hưởng đời sống người dân. Đơn vị cũng thông báo đến các cơ quan liên quan, các địa phương để nắm tình hình thông tin cho người dân biết.
Theo ông Đinh Văn Ngoan - Phó Chi cục trưởng Chi cục Đường thủy nội địa khu vực III, các phương tiện thủy khi lưu thông đến khu vực này phải tuyệt đối tuân thủ theo sự hướng dẫn của hệ thống báo hiệu đường thủy nội địa và lực lượng điều tiết khống chế hướng dẫn, đảm bảo an toàn giao thông thủy tại hiện trường.
Dự án thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé giai đoạn 1 có tổng vốn đầu tư hơn 3.300 tỉ đồng, trong đó có hai “siêu cống” Cái Lớn, Cái Bé là cống lớn nhất Việt Nam hiện nay. Dự án được khởi công từ tháng 10.2019, hoàn thành tháng 11.2021, có chức năng kiểm soát nguồn nước (mặn, lợ, ngọt), tạo điều kiện sản xuất ổn định, bền vững đối với các mô hình sản xuất theo hệ sinh thái tương ứng.
