Sẽ ban hành sớm sách lớp 2, lớp 6
Để kịp triển khai như lộ trình đề ra, theo Bộ GDĐT, hiện đã có 33 bản mẫu SGK của đầy đủ 9 môn học và hoạt động giáo dục lớp 2 được gửi về. Đối với lớp 6, có 43 bản mẫu SGK của đầy đủ 11 môn học, hoạt động giáo dục bắt buộc.
Bộ GDĐT đã ban hành quyết định thành lập 9 Hội đồng quốc gia thẩm định SGK lớp 2 trên cơ sở các thành viên đã tham gia Hội đồng quốc gia thẩm định SGK lớp 1 và bổ sung một số thành viên mới. Mỗi hội đồng có trung bình 7-15 thành viên. Mỗi người sẽ có 15 ngày nghiên cứu bản thảo SGK độc lập, sau đó sẽ tập trung thảo luận, nghe tác giả báo cáo về nội dung bản thảo SGK.
Hội đồng quốc gia thẩm định SGK được thực hiện theo hai vòng (vòng một, vòng hai), dựa trên các tiêu chí, tiêu chuẩn và các minh chứng cần đạt của từng bản thảo SGK và kết luận ở ba mức: Đạt; đạt nhưng cần sửa chữa; không đạt. Các thành viên hội đồng thẩm định phải tuyệt đối không tham gia các công việc liên quan đến biên soạn, xuất bản SGK, đồng thời bảo mật thông tin, dữ liệu liên quan đến hoạt động thẩm định SGK.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GDĐT) - hiện nay công tác thẩm định SGK lớp 2 và lớp 6 đã được thực hiện xong vòng 1. Các tác giả cũng đã chỉnh sửa và chuẩn bị triển khai thẩm định vòng 2.
“Lần này, chúng tôi yêu cầu các thành viên Hội đồng thẩm định tập trung vào việc trao đổi và tăng cường thảo luận, thậm chí có thể tranh luận giữa các tác giả với Hội đồng thẩm định. Trong thời gian sắp tới, sẽ tăng cường khâu thẩm định trong Hội đồng cũng như tương tác với các nhóm tác giả để đáp ứng yêu cầu của quy định. Đồng thời, sẽ tăng cường thêm các kênh để có thể lấy ý kiến rộng rãi hơn từ các thầy cô trực tiếp giảng dạy tại các cơ sở cũng qua các kênh khác nhau. Chúng tôi sẽ triển khai thực hiện chỉ đạo này để đảm bảo cho SGK trong lần này sẽ tránh được những điều đáng tiếc xảy ra”- ông Vũ Xuân Thành thông tin về một số “hàng rào kỹ thuật” được Bộ GDĐT tăng cường trong khâu thẩm định SGK, sau những tranh cãi về “sạn” trong SGK lớp 1.
Đại diện Bộ GDĐT cũng cho biết, SGK lớp 6 và lớp 2 cũng sẽ được ban hành sớm hơn 5 tháng so với năm trước, để tăng thời gian cho các NXB thực nghiệm sách và in ấn, phát hành. Khi có SGK sớm, thời gian tập trung bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách cũng tăng lên, thầy cô sẽ chủ động và sẵn sàng tâm thế để triển khai cho năm học mới vào tháng 9.
Sẽ tập trung kiểm soát việc thực nghiệm sách
Khi dư luận phản ánh về việc SGK lớp 1 có nhiều “sạn”, một trong những bất cập được chỉ ra là trong quá trình thẩm định SGK, các bản thảo không được công khai để lấy ý kiến. Một nguyên nhân nữa là thời gian thực nghiệm sách quá ngắn. Vì vậy, khi đưa vào giảng dạy trong nhà trường đã bộc lộ những bất cập như sách bị phản ánh có nhiều kiến thức khó, quá tải với học sinh lớp 1; có nhiều “sạn”, câu chuyện gây tranh cãi, bị phụ huynh phản ứng...
Theo ông Nguyễn Tiến Thành - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Công nghệ Victory, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GDĐT) - bộ sách mới có thời gian thực nghiệm ngắn, chỉ vài ba tháng nên khó tránh khỏi những “hạt sạn”. Trong khi các SGK theo chương trình năm 2000 đều có thời gian thực nghiệm lên đến vài năm.
Từ thực tế dạy và học tại địa phương, cô Lê Thị Thảo - Trường Tiểu học An Lư (Hải Phòng) cũng cho rằng cần tăng thời gian thực nghiệm SGK mới, vì chỉ khi thực hiện việc dạy học trong thực tế, mới phát hiện ra những điều chưa phù hợp để kịp thời điều chỉnh, trước khi đưa vào giảng dạy đại trà.
Theo dõi sự việc SGK lớp 1 bị phụ huynh phản ứng vì có “sạn” trong thời gian qua, TS Phạm Tất Thắng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội - cho rằng, đây là bài học để sắp tới trong quá trình Bộ GDĐT tổ chức thẩm định các SGK - trước mắt là lớp 2 và lớp 6 - cần rà soát lại chặt chẽ hơn quy trình thẩm định. Trong đó cần thể hiện được trách nhiệm của các tổ chức cá nhân có liên quan, đặc biệt là trách nhiệm của Hội đồng thẩm định SGK quốc gia. Làm sao để bảo đảm một bộ sách khi đã được thẩm định mà bộ trưởng ký quyết định công bố sẽ đáp ứng được tốt nhất yêu cầu đổi mới của chương trình giáo dục phổ thông.
Liên quan đến những lo lắng về khâu thẩm định và thực nghiệm SGK mới, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết, hiện nay SGK được thực hiện theo chủ trương xã hội hóa, huy động sự tham gia của các tổ chức, cá nhân. Vì vậy, quá trình thực nghiệm sách sẽ do các NXB thực hiện. Tuy nhiên, để đảm bảo nâng cao chất lượng, Bộ GDĐT dự kiến trong thời gian tới sẽ tập trung vào việc kiểm soát quá trình thực nghiệm sách.
“Trước đây, các nhà xuất bản phối hợp với tác giả đi thực nghiệm. Nhưng tới đây sẽ có sự tham gia của Bộ GDĐT trong việc phối hợp chỉ đạo cùng các nhà xuất bản thì sẽ hiệu quả hơn. Bộ cũng sẽ tăng cường khâu thẩm định nội bộ tại các nhà xuất bản. Chúng tôi muốn nâng cao chất lượng của các bản mẫu trước khi gửi lên hội đồng thẩm định quốc gia” - ông Độ nói.
Ngoài ra, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cũng khẳng định sẽ nghiên cứu để mở thêm các kênh góp ý, lấy ý kiến rộng rãi với các bản thảo SGK, từ đó chắt lọc nhiều ý kiến tốt cho quá trình chỉnh sửa, hoàn thành, hướng đến mục tiêu có bộ SGK tốt nhất cho học sinh.
