Sài Gòn mùa... sạt lở

5 căn nhà bị cuốn xuống sông và vết nức toác dài 40m

Mới đây vào đêm 26.6, khoảng 5 căn nhà tại xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè bất ngờ nứt toác, đổ sập xuống sông, khiến hàng chục người dân bung cửa thoát thân. Chị Huỳnh Thị Phải (40 tuổi, ngụ số 18/1 tổ 4, ấp 3) – kể vào khoảng 23h30 đêm ngày 26.6, gia đình chị đang ngủ thì bất ngờ nghe những tiếng động lớn phát ra từ phía bờ sông. "Chúng tôi nghĩ là mưa lớn nên chạy ra kiểm tra để cất đồ đạc thì hãi hùng thấy nhà mình đang đổ ập xuống sông. Các bức tường lớn cùng nhiều công trình phụ phía sau nứt toác, đổ sập rồi trôi tuột xuống dòng nước chảy xiết" – chị Phải chưa hết bàng hoàng, kể lại.

Theo chị Phải, cả gia đình chị liền hoảng loạn tháo chạy ra ngoài và tri hô những hộ dân xung quanh. "Cảnh tượng lúc đó rất hỗn loạn vì ai cũng hoảng sợ. Chúng tôi sau đó chỉ vội di chuyển được một số tài sản ra ngoài, không ai dám vào nhà bởi sợ có thể bị sập bất cứ lúc nào" – chị Phải nói thêm.

Trong khi đó, chị Tống Thị Mộng Trinh (27 tuổi) kể, thời điểm xảy ra vụ việc, chị chỉ kịp dắt xe máy ra ngoài, 9 triệu đồng cùng 3 chỉ vàng dành dụm của gia đình bị chìm xuống sông. “Tôi ngủ phía sau nhà thì nghe tiếng động mạnh, rung lắc dữ lắm. May mà tôi tỉnh giấc, bung cửa chạy ra ngoài kịp, không thì bị lọt xuống sông rồi”, chị Trinh nhớ lại cảnh tượng kinh hoàng trong đêm.

Ông Đỗ Minh Toàn, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Hiệp Phước, cho biết, vụ sạt lở không gây thiệt hại về người nhưng khiến phần sau của 5 căn nhà đổ sập xuống sông, 3 căn khác bị ảnh hưởng, nứt toác. Nhiều tài sản, quần áo, vật dụng trong nhà bị nước nhấn chìm. Trong đêm 26 đến rạng sáng 27.6, chính quyền địa phương đã di dời khẩn cấp 8 hộ dân đến nơi an toàn trước khi tìm biện pháp khắc phục. Ước thiệt hại hơn 200 triệu đồng.

Đối với người dân, việc xây cất được một căn nhà là điều không dễ dàng gì, do vậy việc nhà bị "hà bá" nuốt xuống sông là một tổn thất khá nặng nề. Ông Toàn nói, trước mắt chính quyền địa phương sẽ hỗ trợ tiền tạm cư cho mỗi hộ dân là 1,5 triệu đồng. Đồng thời, Ban bồi thường giải phóng mặt bằng của địa phương sẽ đến hiện trường đo đạc, lập phương án bồi thường và di dời hoàn toàn những hộ dân nơi đây tới khu vực khác để tránh xảy ra tình trạng tương tự, bởi nơi đây đang nằm trong danh sách được cảnh báo có nguy cơ sạt lở.

Trước đó cũng không lâu, vào ngày 30.5, sau một đêm ngủ dậy cả xóm đều hoảng hồn khi phát hiện con đường dân sinh (gần mép sông Rạch Tôm) tại xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè đã bất ngờ xuất hiện vết nứt dài 40m, nguy cơ sạt lở đổ xuống sông bất cứ lúc nào. Khoảng gần một chục hộ dân cùng hệ thống hạ tầng nằm trong khu vực nứt toác. Để đảm bảo an toàn tính mạng người dân, UBND thành phố buộc chỉ đạo chính quyền địa phương phải di dời khẩn cấp các hộ dân đến vị trí khác an toàn hơn. Cùng với đó, UBND TP đã chấp nhận cho Sở GTVT tạm ứng 300 triệu đồng từ nguồn vốn ngân sách thực hiện thuê đơn vị tư vấn, đánh giá toàn diện để có phương án xây dựng công trình nhằm ngăn chặn triệt để nguy cơ xảy ra sạt lở tại khu vực.

Nhiều gia đình chỉ sau một đêm thức dậy đã rơi vào cảnh trắng tay vì nhà bị “hà bá” nuốt gọn. Ảnh: M.Q

Hậu quả của lấn chiếm kênh rạch, khai thác cát bừa bãi

Ông Nguyễn Văn Lưu - Bí thư kiêm Chủ tịch UBND huyện Nhà Bè - cho biết, trên địa bàn huyện có nhiều điểm nguy cơ sạt lở, tập trung ở các xã như Nhơn Đức, Hiệp Phước, Phước Lộc với tổng cộng 325 hộ dân nằm trong vùng ảnh hưởng, buộc phải di dời. Những khu vực được cảnh báo là vùng nguy hiểm, huyện sẽ cho di dời trước. TP đã bố trí 3 khu đất để huyện sắp xếp tái định cư cho người dân, về cơ bản thì đã làm gần xong.

Theo Sở GTVT TPHCM, hiện nay trên địa bàn thành phố có 40 vị trí sạt lở bờ sông (Q.2, Thủ Đức, huyện Nhà Bè, Cần Giờ...), trong đó có 23 điểm đặc biệt nguy hiểm, 16 điểm nguy hiểm và 1 điểm sạt lở cấp độ bình thường. Theo đó, H.Nhà Bè có nhiều điểm sạt lở nhất (16 điểm) và có đến 11 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm. Kế đến là Q.2, Q.Thủ Đức và H.Cần Giờ, mỗi địa phương có 5 điểm sạt lở (hơn một nửa là điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm)... Hiện có 33/35 vị trí sạt lở đang được triển khai các dự án chống sạt lở. Tuy nhiên, việc triển khai các dự án này còn nhiều khó khăn do công tác đền bù giải phóng mặt bằng của một số dự án xây dựng kè bảo vệ bờ do UBND các quận - huyện thực hiện còn chậm.

Theo ông Nguyễn Văn Tám – Phó GĐ Sở GTVT TPHCM, tình trạng san lấp, xây dựng trái phép lấn chiếm sông và trên hành lang bờ sông, kênh, rạch vẫn còn tồn tại đã làm thu hẹp dòng chảy, gia tăng tải trọng tạo áp lực gây sạt lở trên các tuyến kênh rạch. Ngoài ra, việc khai thác cát bừa bãi với quy mô lớn ở khu vực (đặc biệt trên tuyến sông Sài Gòn, sông Đồng Nai...) và các vùng phụ cận đã góp phần làm thay đổi chế độ dòng chảy của sông, gây mất cân bằng bùn cát, dẫn đến gia tăng xói lở bờ sông, kênh, rạch, nhất là khi vào mùa mưa, được người dân ví von là mùa sạt lở. Nhằm hạn chế tối đa thiệt hại về người và tài sản của nhân dân tại các vị trí sạt lở, Sở GTVT kiến nghị ủy ban nhân dân các quận- huyện tổ chức di dời khẩn cấp người, tài sản ra khỏi các vị trí đặc biệt nguy hiểm nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do sạt lở gây ra.

Để cảnh báo và chủ động phòng ngừa, ứng phó tình trạng sạt lở, Phó Chủ tịch thường trực UBND TPHCM Lê Thanh Liêm đã yêu cầu Sở GTVT phối hợp với các đơn vị liên quan cùng các quận, huyện khảo sát, kiểm tra các khu vực có nguy cơ sạt lở trên địa bàn thành phố; đồng thời, khẩn trương đẩy nhanh tiến độ các dự án bảo vệ bờ sông, kênh rạch. Bên cạnh đó, đơn vị chức năng phải tiến hành cắm biển cảnh báo nguy hiểm sạt lở, thả phao phân luồng đảm bảo an toàn cho các phương tiện giao thông thủy đi qua khu vực bị sạt lở; phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền cho nhân dân sinh sống xung quanh để biết và chủ động phòng, tránh các thiệt hại có thể xảy ra.