Rà soát tổng thể để loại bỏ những chứng chỉ không thực chất

Ủng hộ chủ trương “giảm tải” chứng chỉ trong thăng hạng, bổ nhiệm

Muốn thăng hạng, giữ hạng, hay nâng ngạch, viên chức trên cả nước buộc phải có những tấm chứng chỉ ngoại ngữ, tin học và chứng chỉ chức danh nghề nghiệp… Đây là quy định trong Luật Viên chức và các Nghị định, thông tư về quản lý, đánh giá công chức, viên chức tồn tại hàng chục năm nay.

Báo Lao Động từng có nhiều loạt bài điều tra phản ánh vấn nạn "học giả - chứng chỉ thật" trong việc cấp phát những loại chứng chỉ này. Trong quá trình thâm nhập điều tra, phóng viên cũng chứng kiến câu chuyện “dở khóc dở cười” của những người đi thi - đối tượng chuẩn bị thi công chức, viên chức, nâng ngạch công chức, viên chức. Họ thừa nhận những chứng chỉ này là không thực chất, có được bằng các “gói chống trượt”. Nhưng nó lại là “giấy thông hành” để viên chức đạt các tiêu chuẩn trong bổ nhiệm, thăng hạng chức danh nghề nghiệp.

Đã có rất nhiều kiến nghị của đội ngũ viên chức về việc bỏ những loại chứng chỉ trên. Đến nay, mới có ngành giáo dục và đào tạo ban hành chùm thông tư số 01, 02, 03, 04 về tiêu chuẩn, chức danh giáo viên từ mầm non đến phổ thông, trong đó đã bỏ các yêu cầu về chứng chỉ tin học, ngoại ngữ với viên chức trong ngành. Giáo viên là viên chức muốn thăng hạng, bổ nhiệm, ngoài yêu cầu về chuyên môn, đạo đức thì cần có thêm chứng chỉ chức danh nghề nghiệp. Còn với viên chức của các ngành khác, để được thăng hạng, bổ nhiệm vẫn cần rất nhiều loại chứng chỉ, trong đó có tin học, ngoại ngữ, chứng chỉ chức danh nghề nghiệp.

Câu chuyện những ngày đầu năm, hàng triệu viên chức của nhiều ngành nghề, trong đó có viên chức ngành giáo dục phải ồ ạt đi thi, đi học để bổ sung các loại chứng chỉ chức danh nghề nghiệp... nhận được sự quan tâm của dư luận.

Trước những tâm tư, băn khoăn của đội ngũ viên chức, ngày 19.3, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các bộ quản lý chuyên ngành tổng hợp, báo cáo cụ thể về các loại chứng chỉ đối với đội ngũ viên chức. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu nêu rõ những loại chứng chỉ nào là điều kiện để được bổ nhiệm thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức; chứng chỉ nào là bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ. Đồng thời, phân loại chứng chỉ bắt buộc và không bắt buộc trong quản lý viên chức.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ GDĐT báo cáo cụ thể về nội dung tương tự nêu trên đối với chức danh nghề nghiệp giáo viên cơ sở công lập các cấp. Đồng thời, đơn vị này đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan cho phù hợp để giải quyết dứt điểm các vướng mắc, bất cập trong thời gian vừa qua về vấn đề này.

Trả lời vấn đề trên, ông Trương Hải Long - Vụ trưởng Vụ Công chức, viên chức (Bộ Nội vụ) - cho biết, trước mắt Bộ Nội vụ đang thực hiện việc "giảm tải" chứng chỉ ngoại ngữ, tin học đối với công chức, viên chức. Chủ trương này đã nhận được sự đồng thuận lớn của các bộ, ngành, địa phương.

Cụ thể, hiện Bộ GDĐT đã không yêu cầu chứng chỉ ngoại ngữ, tin học trong tiêu chuẩn viên chức giáo dục nữa. Sắp tới, Bộ NNPTNT cũng không quy định về chứng chỉ ngoại ngữ, tin học trong tiêu chuẩn viên chức thuộc ngành mình. Bộ Nội vụ và Bộ TTTT cũng có dự thảo thông tư sửa đổi theo hướng bãi bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học và sẽ ban hành vào thời gian tới.

Theo Bộ Nội vụ, bỏ chứng chỉ ở đây không có nghĩa là không quy định về năng lực ngoại ngữ, tin học nữa, mà tùy yêu cầu vị trí việc làm mà cơ quan tuyển dụng sẽ yêu cầu, kiểm tra, sát hạch… khi tuyển dụng, bổ nhiệm, nhưng sẽ không yêu cầu nộp chứng chỉ. Bộ Nội vụ hứa sẽ sớm tổ chức một cuộc họp với các bộ, ngành, đề nghị họ sớm sửa đổi, bổ sung theo hướng “giảm tải chứng chỉ” để đảm bảo sự công bằng giữa các ngạch công chức, viên chức nói chung.

Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp: Không thực chất, lãng phí lớn

Việc bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ trong thăng hạng, bổ nhiệm công chức, viên chức đang dần được thực hiện đồng bộ trên cả nước, ở tất cả các lĩnh vực, bộ, ngành. Vậy còn chứng chỉ chức danh nghề nghiệp thì sao? Theo tìm hiểu của phóng viên, quy định phải đáp ứng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp mới được thăng hạng, giữ hạng hay nâng ngạch là quy định chung đối với viên chức của tất cả các ngành, các lĩnh vực. Không chỉ giáo viên mới cần có chứng chỉ chức danh nghề nghiệp, mà viên chức của các ngành khác cũng cần có (như chứng chỉ bồi dưỡng phóng viên, biên tập viên với báo chí; chứng chỉ chức danh nghề nghiệp bác sĩ với ngành Y tế...).

“Thời gian tới có bỏ chứng chỉ chức danh nghề nghiệp hay không?”, trả lời câu hỏi này, ông Trương Hải Long - Vụ trưởng Vụ Công chức, viên chức (Bộ Nội vụ) cho biết, hiện nhiều ý kiến cũng đồng thuận bãi bỏ, đặc biệt đối với viên chức.

Nói thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng nhấn mạnh tinh thần văn bản chỉ đạo của Thủ tướng đã yêu cầu rà soát tổng thể lại các chứng chỉ. Theo ông, “lịch sử” vấn đề chức danh nghề nghiệp này đã từ năm 1993, tức là đã gần 30 năm rồi. Vì vậy, cần phải rà soát tổng thể các chứng chỉ để xác định chứng chỉ nào dùng để bổ nhiệm, nâng ngạch, chứng chỉ nào mang tính chất bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn với nghĩa cập nhật kiến thức; cái nào bắt buộc, cái nào khuyến khích, từ đó loại bỏ những chứng chỉ rườm rà, không cần thiết.

Ông Thăng cũng cho biết sẽ đề xuất sửa Nghị định 101/2017/NĐ-CP ngày 1.9.2017 của Chính phủ về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức theo hướng đảm bảo tính liên thông thống nhất với vị trí việc làm, các yêu cầu nội dung của Nghị định 106/2020 đối với viên chức và Nghị định 62/2020 đối với công chức, trên cơ sở Luật Cán bộ Công chức, Viên chức năm 2019 để đảm bảo tính liên thông, thống nhất trong hệ thống pháp luật. Trong quá trình thực hiện việc này sẽ tiếp tục tập hợp, tiếp thu các ý kiến từ dư luận để xây dựng chính sách cho tốt hơn.