Ủng hộ ưu đãi thuế và lệ phí
Trong văn bản vừa gửi tới Bộ Tài chính, Thứ Trưởng Bộ GTVT - ông Lê Đình Thọ cho rằng, để khuyến khích phát triển xe điện, Bộ GTVT thống nhất với kiến nghị của Bộ Tài chính cần có sự điều chỉnh chính sách ưu đãi phù hợp đối với loại phương tiện này, đặc biệt là các chính sách về thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ.
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - ông Vũ Tiến Lộc cho rằng, miễn thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ với ôtô điện là chính sách cần thiết để thúc đẩy việc sử dụng dòng xe thân thiện với môi trường và thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp nhiều tiềm năng này của Việt Nam. Do đó, VCCI đề nghị chính sách này cần được ban hành nhanh chóng, triển khai được ngay trên thực tế để phát huy hiệu quả tốt nhất.
Theo đó, với lệ phí trước bạ, VCCI cho rằng nên ưu tiên đưa dự thảo sửa đổi nghị định về lệ phí trước bạ vào chương trình xây dựng pháp luật của Chính phủ sớm nhất. Với thuế tiêu thụ đặc biệt, VCCI kiến nghị ban hành nghị quyết thí điểm miễn thuế này với ôtô điện trong thời gian sớm nhất, thay vì chờ trình sửa tổng thể Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo đại diện Bộ Tài chính, trở ngại lớn nhất của Việt Nam trong phát triển xe điện là cơ sở hạ tầng như trạm sạc còn thiếu, năng lượng cung cấp điện chủ yếu từ nguồn nhiên liệu có phát thải CO2 cao, chiếm gần 50% tổng sản lượng điện huy động, trong khi nguồn điện từ năng lượng tái tạo (mặt trời, sức gió, sinh khối) chỉ chiếm 4,3% và được coi là nguồn điện không ổn định. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng chỉ ra thực tế là thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện ở 3 mức độ tương ứng với ba chủng loại xe khác nhau.
Xe ôtô điện dưới 9 chỗ ngồi có thuế suất 15%, xe chở người từ 10-16 chỗ ngồi là 10% và xe từ 16-24 chỗ ngồi là 5%. Đối với lệ phí trước bạ, Bộ Tài chính cho biết hiện nay mới chỉ có ưu đãi với xe bus sử dụng năng lượng sạch nhằm góp phần khuyến khích phát triển phương tiện vận tải công cộng thân thiện với môi trường, chưa ưu đãi đối với xe cá nhân.
Cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp
Phát triển ôtô điện đang là xu hướng của ngành ôtô thế giới và được dự đoán sẽ tăng trưởng mạnh trong những năm tới đây. Nhiều quốc gia trên thế giới đã phát triển các dòng xe ôtô thân thiện với môi trường và cũng đưa ra các chính sách ưu đãi về tài chính, thuế...
Tại Việt Nam hiện nay, nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân của người dân rất cao. Nhằm giảm phát thải từ phương tiện cá nhân, cải thiện chất lượng không khí, Chính phủ đã có nhiều giải pháp chuyển đổi từ sử dụng xe chạy xăng sang chạy điện. Tuy nhiên đây là lĩnh vực mới, hạ tầng chưa được xây dựng nên rất khó cạnh tranh với các phương tiện chạy nhiên liệu xăng dầu.
Theo TS Trần Hữu Minh - Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, xe điện có rất nhiều ưu thế về môi trường, an ninh năng lượng… nhưng vấn đề pin thải loại nếu không được thu gom tái chế, xử lý thì có thể ảnh hưởng lớn tới sức khỏe người dân và môi trường. Theo đó việc phát triển xe ôtô điện cũng đặt ra trách nhiệm của cơ quan quản lý, trách nhiệm của doanh nghiệp và của cả người tiêu dùng cũng như đặt ra yêu cầu cần có các công cụ, lực lượng để giám sát thực thi mới mong mang lại hiệu quả.
Cũng theo ông Minh, bất kỳ một phương thức vận tải nào cũng cần phải xem xét tất cả các khâu từ quy hoạch, thiết kế, xây dựng, tổ chức khai thác vận hành và tổ chức bảo trì bảo dưỡng. Đối với xe điện cũng phải xem xét toàn diện và nếu chúng ta không xem xét ngay từ khâu quy hoạch, mà không dành cho không gian đỗ xe, kết nối, điểm xạc… sẽ phát huy tác dụng không cao vì khi sử dụng có nhiều bất lợi, kể cả khi được ưu tiên về chi phí, trong khi hiện các trạm xăng, dầu đang rất dầy đặc.
Cùng đó, cần có hướng xử lý với các vấn đề như các quy tắc giao thông sẽ ứng xử với loại hình xe này như thế nào, bởi mọi phương tiện tham gia giao thông phải được tổ chức hoạt động rất chặt chẽ, từ tín hiện, làn đường, kiểm soát tốc độ để phương tiện hoạt động.
Trên thực tế, hiện các quy định về xe đạp điện, xa máy điện đã rõ ràng nhưng hiện loại hình xe điện 4 bánh (chạy tại khu phố cổ, khu du lịch) quản lý làm sao để đảm bảo an toàn vẫn còn đang hổng. Vì hiện một số xe chạy ra các đường công cộng trong khi chưa có quy định về hoạt động để làm sao phương tiện hoạt động an toàn. Cùng đó, việc phát triển xe điện cũng đặt ra bài toán về việc cung cấp, sử hạ tầng chung toàn xã hội.
“Nhà nước cấp đất để xây dựng hạ tầng, với mong muốn phục vụ tối đa người dùng mang lại hiệu quả xã hội như thuận tiện và an toàn hiệu quả. Nếu nếu chỉ phục vụ được một nhóm đối tượng thì hiệu quả chưa cao, có thể gây lãng phí do đó cần sớm phải hoàn thiện khung pháp lý để làm sao hạ tầng kết nối và chia sẻ được toàn xã hội”, ông Minh cho hay.
