3 trụ điện gió trên đất rừng phòng hộ
Tại tỉnh Quảng Trị, hai nhà máy điện gió đầu tiên được thực hiện là Hướng Linh 1 và Hướng Linh 2 do Công ty Cổ phần Tổng Công ty Tân Hoàn Cầu làm chủ đầu tư, triển khai ở xã Hướng Linh (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị). Từ tháng 3.2020, 2 nhà máy thay đổi nhà đầu tư là Công ty cổ phần điện gió Hướng Linh 2.
Hai dự án này có 30 trụ điện gió (tuabin) được thi công, hoàn thành và hoạt động vào tháng 9.2017 (Hướng Linh 2) và tháng 10.2019 (Hướng Linh 1). Nhưng sau nhiều năm đi vào hoạt động, hiện lộ diện các sai phạm nghiêm trọng khi có 3 trụ điện gió có số thứ tự 1 (Hướng Linh 1), 6 và 15 (Hướng Linh 2) được xây dựng trên đất rừng phòng hộ thuộc quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông.
Tìm hiểu của Lao Động cho thấy, thời điểm thi công trụ điện gió số 1 diễn ra vào khoảng tháng 2.2018, ảnh hưởng đến khoảng 0,16ha rừng tự nhiên phòng hộ; trụ điện gió số 6 và 15 thi công khoảng thời gian tháng 4.2017, ảnh hưởng lần lượt là 0,3ha và 0,25ha rừng tự nhiên phòng hộ.
Theo chủ đầu tư, quá trình triển khai dự án, đơn vị này đã mua và đền bù tài sản trên diện tích “đất rừng phòng hộ” nói trên cho các hộ dân, và Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông không có ý kiến gì đối với phần đất mà công ty đã mua, đền bù và sử dụng.
Còn Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông thì cho rằng, theo bản đồ kiểm kê rừng năm 2017, vị trí thi công 3 trụ điện gió 1, 6 và 15 của 2 nhà máy điện gió là rừng tự nhiên, nhưng thực tế khu vực này là nương rẫy cũ của người dân đã canh tác từ lâu. Trong quá trình thực hiện dự án, chủ đầu tư không đến làm việc với đơn vị về việc thi công dự án trên đất rừng.
Tuy nhiên, theo Hạt Kiểm lâm huyện Hướng Hóa, quá trình thi công dự án, một phần diện tích nằm trong phạm vi của Ban quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông, và diện tích này Công ty Cổ phần Tổng Công ty Tân Hoàn Cầu đã đền bù cho người dân nhưng chủ rừng không có ý kiến gì trên các phần đất đền bù. Quá trình theo dõi diễn biến rừng, Ban quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông chưa tiến hành kiểm tra, rà soát toàn bộ diện tích quản lý để điều chỉnh nên có sự sai khác về hiện trạng giữa bản đồ và trên thực địa. Vì vậy, trách nhiệm chính thuộc về Ban quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa-Đakrông không kịp thời rà soát, cập nhật hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp trên lâm phần quản lý; không có biện pháp đấu tranh ngăn chặn, thu thập tài liệu, tang vật và báo cáo kịp thời vụ việc theo đúng quy định.
Hàng loạt trụ điện gió xây dựng sai vị trí
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị, trong năm 2023, đơn vị này đã lập đoàn kiểm tra liên ngành rà soát các thủ tục liên quan đến lâm nghiệp, đất đai khi thực hiện dự án Nhà máy điện gió Hướng Linh 1, Hướng Linh 2.
Kết quả, đoàn liên ngành đã phát hiện 2 nhà máy đã xây dựng 21 trụ điện gió (bao gồm cả 3 trụ điện gió 1, 6 và 15 đã nói ở trên) ngoài diện tích được cơ quan chức năng cấp phép. Trong đó, dự án Hướng Linh 1 có 15 trụ điện gió và dự án Hướng Linh 2 có 6 trụ điện gió.
Ngoài ra, có 16 móng trụ của tuyến đường dây điện 110kV được xây dựng trên phần đất chưa được UBND tỉnh Quảng Trị cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và cho thuê đất.
Với việc xây dựng trụ điện gió và trụ móng đường dây ở vị trí không đúng quy định, chủ đầu tư 2 nhà máy điện gió đã sử dụng đất lâm nghiệp với diện tích khoảng 1,72ha (đất rừng phòng hộ 1,46ha; đất rừng sản xuất 0,26ha). Đối chiếu với bản đồ kiểm kê rừng tỉnh Quảng Trị đã được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt năm 2017, thì có rừng với diện tích khoảng 0,96ha.
Với sai phạm nghiêm trọng nói trên, dự án Nhà máy điện gió Hướng Linh 1, Nhà máy điện gió Hướng Linh 2 vẫn “lọt” qua các cửa, đi vào hoạt động mấy năm nay.
Được biết, sau khi có kết quả kiểm tra và có đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị, UBND tỉnh Quảng Trị đã giao các đơn vị liên quan tham mưu xử lý hành chính chủ đầu tư; giao công an điều tra xác minh dấu hiệu vi phạm pháp luật trong quá trình thực hiện dự án Nhà máy điện gió Hướng Linh 1 và 2; đồng thời kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến các sai phạm.
