Bỏ “nhà 134” lên rẫy sống
Hưởng lợi từ Quyết định 134, xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc có 93 hộ đồng bào Raglai được hỗ trợ xây dựng nhà ở mới. Hiện 67 căn nhà bị xuống cấp nghiệm trọng. Nhiều căn nhà bị bỏ hoang do đồng bào không có kinh phí để tu sửa.
Từ nhiều năm nay, nhà 134 của Chamaléa Chém đã bị xuống cấp hoàn toàn, cả gia đình bỏ nhà hoang đi ngược lên rẫy trên triền núi cao để ở. Đưa bàn tay sờ vào những vết nứt kéo dài từ chân kiềng đến vách nhà, anh Chém nói: “Nhớ cuối năm 2017, trên địa bàn xuất hiện cơn bão lớn làm nhiều nhà hàng xóm bị sụp lún, nứt vách, hỏng cửa và nhiều người phải di tản đến những nhà khác để ở tạm. Sau bão, ngôi nhà của gia đình cũng bị hỏng nặng không thể ở được, nên mình quyết định đưa vợ con về lại nương rẫy cho an tâm”.
Gia đình ông Chamaléa Quynh là một trong số nhiều bà con ở đây được hỗ trợ nhà ở 134 từ năm 2004. Do nhà bị hư hỏng nặng và sợ bị sập bất ngờ nên gia đình phải đóng cửa và tự dựng tạm một căn nhà bằng vách đất để ở gần đó. Ông nói: “Thu nhập bấp bênh từ nương rẫy, gia đình mình làm tạm ngôi nhà vách đất để ở, nhưng chỉ vì sợ nhà cũ bị sập, đè lên nhà làm vách đất kế đó sập luôn, không bảo đảm an toàn và về lâu dài thì cũng không ổn định lắm, nên cả gia đình kéo nhau lên rẫy sống. Đôi khi vài ba tháng mới về thăm nhà một lần”.
Anh PaTâu AXá Ngoan - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Chiến - cho biết: Nhà 134 được triển khai xây dựng từ 2004, qua 14 năm, nhiều nhà bị xuống cấp nghiêm trọng. Do kinh tế khó khăn, bà con không có tiền để sửa chữa. UBND xã cũng đã tổng hợp số nhà bị hư hỏng và kiến nghị lên huyện, tỉnh sớm xem xét hỗ trợ sửa chữa cho đồng bào, để bảo đảm tính mạng và tài sản trong mùa mưa bão sắp tới, nhưng chưa nhận được phản hồi. Xã không có kinh phí, nên đành chấp nhận cảnh để cho bà con bỏ nhà đi lên rẫy vừa ở, vừa sản xuất như những năm trước.
Ở các xã Phước Chiến, Công Hải, Lợi Hải cũng có nhiều căn nhà 134 bị bà con bỏ hoang, không còn ở nữa, chuyển lên nơi khác sống.
Sớm hỗ trợ để đồng bào ổn định
Theo ông Trần Quốc Sanh - Phó Chủ tịch UBND huyện Thuận Bắc, toàn huyện có 778 hộ/5 xã được hỗ trợ xây mới nhà 134 từ năm 2005 - 2008. Nhưng đến nay đã có 322 căn nhà xuống cấp và đã hư hỏng nặng không thể ở được.
Nguyên nhân do thời gian xây dựng lâu; vốn đầu tư xây dựng cho 1 căn nhà thấp với 8 triệu đồng/hộ; cũng như số nhà xuống cấp và hư hỏng tập trung tại các hộ nghèo có đời sống đặc biệt khó khăn, không có vốn sửa chữa hằng năm và ý thức bảo quản, sửa sang của một số hộ chưa cao. “Trong tháng 4.2017, UBND huyện đã báo cáo với UBND tỉnh và mong muốn sớm xem xét hỗ trợ kinh phí, để UBND huyện kịp thời tu sửa nhà ở 134 cho bà con đồng bào Raglai nghèo. Tuy nhiên, đến thời điểm này chưa thấy phản hồi” - ông Trần Quốc Sanh cho hay.
