Không gian: 40 năm giấc mơ chinh phục vũ trụ
Vệ tinh MicroDragon “Made by Vietnam” do 36 thạc sĩ công nghệ vệ tinh của Trung tâm Vũ trụ Việt Nam chế tạo dưới sự hướng dẫn của phía Nhật Bản được hoàn thiện, từng bước hiện thực hoá giấc mơ làm chủ công nghệ vệ tinh, tự sản xuất vệ tinh nhỏ của riêng mình và chinh phục vũ trụ của người Việt.
Trước hết, cũng cần nhắc lại, kể từ năm 1980 - khi Anh hùng Phạm Tuân - phi công vũ trụ Châu Á đầu tiên bay vào không gian, ngành công nghiệp vũ trụ của Việt Nam đã có những bước phát triển lớn.
Năm 2018, vệ tinh Macro Dragon nặng 50kg do các thạc sĩ công nghệ vệ tinh Việt Nam chế tạo ở Nhật Bản, được phía Nhật Bản hỗ trợ phóng lên không gian bằng tên lửa Epsilon.
Theo lộ trình, vào đầu năm 2019 hai vệ tinh tiếp theo do Việt Nam chế tạo là LOTUSat-1 và LOTUSat-2 sẽ được phóng lên vũ trụ. Hai vệ tinh này có khối lượng gấp 12 lần Micro Dragon (gần 600kg), với kích thước là 1,5 x 1,5 x 3m. Đây là hai vệ tinh theo công nghệ radar tiên tiến, có thể tồn tại trên vũ trụ 5 năm.
Trung tâm Vệ tinh quốc gia cho biết: Vệ tinh LOTUSat-1 có thể chụp ảnh trong mọi điều kiện thời tiết với độ phân giải cao. LOTUSat-2 có thể phát hiện các vật thể từ 1m trở lên.
Việc thiết kế, chế tạo LOTUSat-2 diễn ra ở Việt Nam, do đội ngũ người Việt thực hiện. Cùng với vệ tinh LOTUSat-1, vệ tinh LOTUSat-2 sẽ tham gia vào quá trình cung cấp dữ liệu để xử lý, đưa ra các tính toán, góp phần giảm nhẹ thiệt hại thiên tai của Việt Nam, tương đương với 150 triệu USD/ năm.
Sinh học: Hai nữ sinh và 14 chất dẫn kháng ung thư
Hai nữ sinh Đan Khuê và Nam Anh (THPT Chuyên Khoa học tự nhiên Hà Nội) đã gây ngạc nhiên khi nghiên cứu ra một số giải pháp để điều trị căn bệnh nan y ung thư.
Dự án “tổng hợp được 14 dẫn chất kháng ung thư” của Vũ Thị Nam Anh và Trần Đan Khuê xuất sắc giành giải Nhất toàn cuộc Hội thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp quốc gia khu vực phía Bắc vừa diễn ra mới đây.
Đan Khuê và Nam Anh đã tổng hợp được 14 dẫn chất có tác dụng ức chế HDAC-2 và có hoạt tính ức chế mạnh trên các dòng tế bào ung thư (đại tràng, tiền liệt tuyến và tuyến tụy). Không những vậy, qua sàng lọc, Nam Anh và Đan Khuê phát hiện chất 5e có tác dụng ức chế mạnh nhất trên các dòng tế bào thử nghiệm, mạnh hơn các loại thuốc trị ung thư trên thị trường từ 5-8 lần và chưa có công bố nào ở Việt Nam cũng như thế giới.
Hai bạn trẻ đã đại diện Việt Nam sang Mỹ tham dự giải Hội thi Khoa học và kỹ thuật Quốc tế (Intel ISEF).
Cơ học tính toán: Người Việt đầu tiên nhận giải thưởng của Nhật Bản
Năm 2018 đánh dấu lần đầu tiên một nhà khoa học Việt nhận giải JACM 2018 của Nhật Bản. Đây là Giải thưởng về cơ học tính toán vinh danh những nhà khoa học tuổi không quá 40 có thành tích nghiên cứu xuất sắc.
Hằng năm Hiệp hội Cơ học Tính toán Nhật Bản (JACM) sẽ thành lập hội đồng để xét và trao giải thưởng “The 2018 JACM Young Investigator Award” cho nhà khoa học có nhiều đóng góp trong chuyên ngành Cơ học tính toán và thành tích nghiên cứu xuất sắc. Chủ tịch Hội đồng xét duyệt là Chủ tịch Hiệp hội Cơ học Tính toán Nhật Bản.
Người được vinh danh năm 2018 là PGS Bùi Quốc Tính, công tác tại khoa Kỹ thuật Xây dựng và Môi trường, Đại học Công nghệ Tokyo, Nhật Bản. PGS Bùi Quốc Tính là tác giả và đồng tác giả của 117 công trình khoa học đăng trên tạp chí uy tín quốc tế thuộc hệ thống ISI. Anh bảo vệ luận án tiến sĩ kỹ thuật tại Đại học Công nghệ Vienna (Áo) năm 2009, từng nhiều năm công tác tại Bỉ, Áo, Pháp, Đức. Anh đến giảng dạy tại Nhật Bản từ năm 2014 và vẫn giữ quốc tịch Việt Nam.
Giải thưởng cũng đã được trao trong Hội nghị Cơ học tính toán Thế giới tổ chức tại New York (Mỹ) hồi tháng 7 vừa qua.
Y học: Công trình Keo chống chảy máu
Nhắc đến nữ tiến sĩ (TS) Nguyễn Thị Hiệp (Trường Đại học Quốc Tế, Đại học Quốc Gia TP.HCM), nhiều người ngưỡng mộ. Bởi, TS Hiệp đang nghiên cứu một bộ dụng cụ sơ cứu có thể ngăn chặn những tình huống vết thương chảy máu hoặc bị nhiễm trùng mà không cần khâu. Đặc biệt, TS Hiệp còn có nhiều nghiên cứu khoa học được vinh danh tầm cỡ quốc tế.
Về dự án, TS Nguyễn Thị Hiệp chia sẻ, đó là một loại keo sinh học được làm từ axit hyaluronic, một loại protein tự nhiên và chitosan, một chất được tìm thấy trong bộ xương của động vật có vỏ… “Với loại keo này thì có thể được sử dụng để hàn kín vết thương, có thể được nạp với các tế bào hoặc các thành phần cụ thể để điều trị. Chúng tôi đang nghiên cứu khả năng cầm máu để cầm máu khi có vết thương….”.
Công trình Nghiên cứu keo chống chảy máu dùng để sơ cứu cho người sống ở nơi hẻo lánh, xa bệnh viện của chị đã nhận giải thưởng “Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học của Quỹ L’Oréal và UNESCO” tháng 3.2018.
TS Hiệp là người thứ hai của Việt Nam nhận giải khoa học trẻ tài năng thế giới này. Trước đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hoài - Trưởng khoa Dược, Trường Đại học Y dược (Đại học Huế) đã được trao giải thưởng: Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học của Quỹ L’Oréal và UNESCO 2017 vì tìm ra những sản phẩm ứng dụng làm thuốc từ nguồn dược liệu y học dân tộc cổ truyền và nghiên cứu phát triển tìm kiếm thuốc mới trong định hướng phát triển sản phẩm giảm cân, sản phẩm hỗ trợ điều trị ung thư, suy giảm trí nhớ ở người già.
