Hàng nghìn mét vuông đất công bỏ hoang chỉ trên 1km đường
Đó là tình cảnh tại nhiều khu đất do các đơn vị trực thuộc trung ương quản lý, sử dụng tại quận Bình Tân trong cuộc thanh tra giám sát vừa qua của HĐND TPHCM. Thậm chí, một đoạn đường Kinh Dương Vương, quận Bình Tân dài hơn 1km nhưng có đến 4 khu đất rộng hàng nghìn mét vuông do các đơn vị trực thuộc Trung ương quản lý, sử dụng bỏ hoang nhiều năm qua.
Đầu tiên là khu đất công rộng gần 2.700m2, tọa lạc tại 574 Kinh Dương Vương, phường An Lạc, quận Bình Tân do Công ty Cổ phần Chế tạo máy SINCO (thuộc Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn) đăng ký sử dụng hiện vẫn bỏ hoang, cỏ mọc um tùm hơn chục năm qua. Năm 2009, đoàn giám sát của HĐND TPHCM đã khảo sát thực địa và có kiến nghị thu hồi giao cho quận Bình Tân. Tuy nhiên, đến nay nó vẫn bị bỏ trống, trong khi đó, quận Bình Tân đang thiếu đất để xây nhà tái định cư, trường học...
Tình trạng lãng phí đất công sau hơn 10 năm vẫn như cũ. Phần lớn diện tích là đất trống, cỏ mọc um tùm. Trong khi đó theo tìm hiểu của phóng viên thì đơn vị này chuyển về địa chỉ khác từ cuối năm 2015. Được biết, SINCO đã từng xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất để xây khu thương mại phức hợp, cao ốc văn phòng, nhưng chưa được chấp thuận. Một người dân sống tại khu vực này cho biết, khu đất đã bị bỏ hoang từ lâu, bên trong cũng không có hoạt động gì nhiều.
Cách mặt tiền khu đất này khoảng hơn 100m là khu đất có diện tích hơn 14.000m2 tại 538 Kinh Dương Vương với chiều dài từ góc đường tiếp giáp với khu xưởng SINCO. Trước đây khu đất này được giao cho Công ty phân bón Miền Nam (thuộc Bộ Công nghiệp) quản lý, sử dụng.
Nhiều năm qua, khu đất chỉ còn trơ trọi cổng còn mang tên đơn vị này nhưng luôn đóng kín. Năm 2011, TPHCM đã có văn bản thu hồi, giao lại cho Trung tâm Phát triển quỹ đất, nhưng đến nay vẫn là một bãi đất trống với nhà cửa trên đất cũ kỹ, hoang tàn, ngập nước. Phần lớn diện tích khu đất hiện là bãi cỏ thường bị ngập nước nằm bên cạnh khu dân cư và dãy nhà xưởng.
Gần kề đó là khu đất số 620 mặt tiền đường Kinh Dương Vương, phường An Lạc A, quận Bình Tân, có diện tích hơn 9.000m2 chủ yếu cũng đang bỏ trống. Khu đất này được thành phố giao cho Công ty Cổ phần Hóa - Dược phẩm Mekophar (thuộc Bộ Y tế) sử dụng từ năm 2004.
Hiện trạng của khu đất có các công trình nhà, văn phòng làm việc nhưng đã hư hỏng, xuống cấp, một số hạng mục không còn sử dụng được. Bên trong cây cối khá rậm rạp, một số thiết bị máy móc bị cỏ leo bao trùm, cánh cửa thỉnh thoảng mở, có người ra vào.
Cũng trên cung đường này, gần ngã 3 đường Tên Lửa - Kinh Dương Vương là khu đất hơn 2.500m2 của Công ty Ximăng Hà Tiên 1 (thuộc Bộ Xây dựng) tại địa chỉ 516 Kinh Dương Vương, quận Bình Tân. Cơ sở vật chất hiện tại trong khu đất đã cũ kỹ, xuống cấp, đóng im lìm, chỉ còn một chốt bảo vệ có nhân viên trông coi.
Cần sớm triệt tiêu tiêu cực trong quản lý đất công
Tính đến tháng 4.2018, theo kết quả giám sát của HĐND TPHCM, hiện trên địa bàn thành phố đang có 26 địa chỉ đất công đang bỏ trống, bỏ hoang nhiều năm qua, gây lãng phí rất lớn. Riêng tại quận Bình Tân hiện có hơn 50 lô đất do các cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương quản lý, sử dụng trong đó có nhiều vị trí bỏ trống hoặc cho thuê lại.
Điều đáng nói là địa phương không làm được gì, thậm chí việc kiểm tra tình trạng sử dụng cũng rất khó khăn. Một số lãnh đạo quận huyện trong quá trình trả lời về việc giám sát các quỹ đất này với HĐND TPHCM cũng thừa nhận đất công do các đơn vị trực thuộc bộ, ngành, trung ương trên địa bàn sử dụng rất lãng phí. Tuy nhiên, quận không có thẩm quyền nên “không dám nêu ý kiến”.
Trong lần giám sát mới đây của Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM, toàn TP có khoảng 500 dự án chậm triển khai. Nhiều dự án có quy mô lớn nằm tại nhiều địa phương sau nhiều năm vẫn đắp chiếu, như dự án 263ha đất tại phường Long Trường (quận 9); dự án 144ha tại quận Thủ Đức; dự án khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa rộng hơn 426ha (quận Bình Thạnh); dự án Khu đô thị Đại học Quốc tế rộng 900ha (xã Tân Thới Nhì, huyện Hóc Môn); khu Trung tâm dân cư Tân Tạo và Khu công nghiệp Lê Minh Xuân mở rộng quy mô gần 500ha.
Luật sự Nguyễn Thanh Nhã - Văn phòng luật DBS - cho rằng, muốn triệt tiêu tiêu cực trong đất đai, đầu tiên, phải xóa bỏ hẳn cơ chế giao đất chỉ định, tất cả phải đem ra đấu giá. Đặc biệt, đối với toàn bộ đất công sản, phải kiên quyết dứt bỏ các doanh nghiệp đã sử dụng trước đó, dù có liên quan đến các bộ, ngành thì Nhà nước tập trung về một đầu mối quản lý. Từ đó, Nhà nước lên kế hoạch phù hợp cho từng khu đất rồi đem ra đấu giá công khai, mời gọi các doanh nghiệp trong và ngoài nước có năng lực tham gia. Cách làm này sẽ giải quyết được vấn đề “nóng” hiện nay.
