Mật ngọt dễ chết ruồi!
“Thôi, đừng làm phục vụ, việc đó ít tiền lắm. Em qua làm bất động sản với chị đi. Chị làm ở công ty có 2.000 nhân viên, thu nhập cao hơn nhiều” - đây là lời mời chào chúng tôi nhận được từ hai người phụ nữ ngoài 30 tuổi, trong lúc đang loay hoay đọc thông tin tuyển dụng tại Trung tâm Dịch vụ Việc làm trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh, TPHCM).
Hai người này tự giới thiệu là trưởng văn phòng và chuyên viên của Cty Bất động sản T.P (có nhiều trụ sở tại TPHCM), chủ động lại bắt chuyện với chúng tôi.
“Nhưng em chưa làm việc này bao giờ. Liệu có làm được không?” - chúng tôi thắc mắc sau khi nghe lời mời.
Nghe được phân vân của chúng tôi, người phụ nữ này trấn an: “Chưa làm thì qua bên chị sẽ đào tạo, chỉ cần học hết phổ thông là được. Công ty tuyển dụng liên tục nhân viên đi bán đất nền, nhà phố. Em sẽ ‘ăn’ hoa hồng bán được theo giá nhà”.
Khi chúng tôi hỏi về “lương cứng”, người này hơi đắn đo và sau đó trả lời: “Việc này không có lương cứng. Những tháng đầu sẽ không bán được nhà nhưng bán được rồi thì có nhiều tiền lắm. Nhiều nhân viên bên chị làm khoảng 1 năm là đã khá rồi. Mình còn trẻ nên cố gắng chứ đừng làm những việc tay chân rất phí”.
Thấy công việc không ổn, chúng tôi từ chối khéo lời mời trên nhưng bất ngờ, hai người phụ nữ chuyển hướng. “Bên chị có công việc phụ quán cà phê ngay tại công ty. Hay em có thể qua làm rồi nhìn các anh chị tư vấn nhà đất cho khách mà học hỏi, sau đó mình làm luôn” - người phụ nữ này đon đả. Tuy vậy, với mức lương không rõ ràng, chúng tôi không đủ tin tưởng để “gửi gắm” sức lao động vào một công ty việc nhẹ, lương cao, không cần trình độ.
Đã nghèo còn gặp cái “eo”
Chuyện vất vả làm việc nhưng không nhận được lương không phải là cá biệt. Rất nhiều người lao động khi gặp chúng tôi thì tức tưởi kể về quá trình bị công ty giam lương, thậm chí không trả lương.
Anh L.V.D (ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM) trạc 30 tuổi, thân hình thấp bé đang chờ tới lượt làm thủ tục liên quan đến nhận bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ Việc làm TPHCM. Anh D là nhân viên văn phòng chuyên tư vấn đặt chỗ ở cho du khách nước ngoài đến TPHCM. Dịch COVID-19 vào đầu năm 2020 khiến anh nằm trong số những nhân viên bị cắt giảm nhân sự của công ty.
Vì đã đóng bảo hiểm xã hội nên hằng tháng, anh D nhận hơn 2 triệu đồng tiền trợ cấp thất nghiệp. Trong thời gian này, anh gặp được nhà tuyển dụng hứa hẹn có việc làm đãi ngộ tốt, lương ổn định nên đã đến nơi đó làm việc.
Song sau một tháng làm việc chăm chỉ ở công ty mới, anh D không nhận được lương. Lúc này, anh mới giật mình biết được những người làm chung trước anh 3 tháng vẫn chưa có lương và cũng chưa được ký hợp đồng lao động. Anh D đành bỏ việc coi như một tháng làm không công.
Anh D nhắn nhủ chúng tôi rằng, nếu muốn tìm việc mới thì nên xem xét kỹ không nên quá tin vào những lời mời gọi không căn cứ. “Phải hỏi thu nhập, mức lương và hợp đồng ngay từ đầu. Đó là cách bảo vệ mình khỏi những công ty không lương này” - anh D đưa ra lời khuyên với những người “gà mờ” đi xin việc như chúng tôi.
Viết đơn kiện để được... nhận lương
Tình huống của anh Đỗ Hữu Minh (23 tuổi, trọ tại quận Gò Vấp, TPHCM) kể với chúng tôi còn gian truân hơn, khi người này phải năm lần bảy lượt đi khiếu nại, kiện cáo.
Anh Minh tốt nghiệp một trường cao đẳng chuyên ngành về truyền thông và đi làm từ giữa năm 2018 cho một công ty truyền thông ở quận Gò Vấp. Công việc đúng với chuyên ngành và thu nhập 8 triệu đồng/tháng, đủ để trang trải tại TPHCM và gửi chút ít về phụ giúp gia đình ở quê. Đến tháng 3.2020, công ty của anh làm việc phải đóng cửa vì dịch bệnh bùng phát. Trong suốt thời gian nghỉ, anh vẫn được công ty hỗ trợ 1 triệu đồng/tháng.
Đến tháng 5, anh Minh bắt đầu đi xin làm nhân viên truyền thông tại một công ty khác sau thời gian dịch được kiểm soát. Chưa kịp quen nhịp công việc mới, COVID-19 trở lại vào tháng 7 khiến chàng trai 23 tuổi phải làm việc tại nhà suốt 1 tháng. Trớ trêu thay, 3 tháng làm việc tại công ty trên, anh Minh không nhận được tháng lương nào, sau nhiều lần hứa hẹn thì công ty cũng… đóng cửa.
Không chấp nhận được kiểu làm ăn của công ty, anh Minh cùng các nhân viên khác đã viết đơn khiếu nại công ty đến UBND quận Gò Vấp. Kết quả, công ty này đã trả cho mọi người 1 tháng lương nhưng vẫn nợ 2 tháng còn lại.
Để duy trì cuộc sống, anh Minh xin làm dẫn chương trình cho các tiệc sinh nhật, đầy tháng, thôi nôi... và chạy xe ôm công nghệ trong lúc chờ nhà tuyển dụng gọi. Đã nhiều tháng trôi qua, đến nay, anh Minh vẫn chưa được đơn vị nào gọi điện đi phỏng vấn mặc dù đã “rải” đơn xin việc khắp nơi.
Theo ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp tại TPHCM, thực tế sẽ không có việc làm nào vừa nhẹ nhàng, vừa lương cao mà lại không cần trình độ như những nơi lừa tuyển dụng hay rao tuyển.
“Người lao động cần tìm việc làm tương xứng với trình độ và khả năng của mình, đồng thời cần tỉnh táo trước những “vẽ vời” mà người tuyển dụng đưa ra. Cần biết thêm, những trung tâm giới thiệu việc làm sẽ không thu phí hoặc nếu có thu thì rất ít để phục vụ cho việc gửi thư từ qua lại” - ông Tuấn nhắn nhủ.