Như Lao Động thông tin, ngày 9.1, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho biết, vừa kiến nghị UBND thành phố cho phép thí điểm đặt hàng sử dụng xe buýt điện trong thời hạn 1 năm đối với 9 tuyến buýt hết hạn thầu năm 2024.
Theo đó, trong quý I/2024, Hà Nội có 9 tuyến buýt sẽ hết hạn thầu vào ngày 31.3, gồm: Tuyến buýt số 05 lộ trình Khu đô thị Linh Đàm - Phú Diễn; tuyến 15 Bến xe Gia Lâm - Phố Nỉ; tuyến 17 Long Biên - Nội Bài; tuyến 36 Yên Phụ - Khu đô thị Linh Đàm; tuyến 39 Công viên Nghĩa Đô - Tứ Hiệp; tuyến 43 Công viên Thống Nhất - Thị trấn Đông Anh; tuyến 54 Long Biên - Bắc Ninh, tuyến 47A Đại học Kinh tế quốc dân - Kiêu Kỵ (Gia Lâm); tuyến 59 thị trấn Đông Anh - Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Đến thời điểm hết hạn thầu nói trên, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đề xuất thí điểm đặt hàng sử dụng xe buýt điện.
Trong lộ trình về chuyển đổi năng lượng xanh tại Quyết định số 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới phải là xe sử dụng điện, năng lượng xanh. Giai đoạn đến năm 2050, 100% xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh.
Tuy nhiên, theo tính toán của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, khi chuyển sang phương tiện sử dụng điện, tại 9 tuyến xe buýt này chỉ có một tuyến hết hạn khấu hao phương tiện, 8 tuyến vẫn còn khấu hao nên sẽ phát sinh số lượng 148 phương tiện (còn khấu hao từ 2 đến 8 năm), nên cần phải xem xét để có phương án xử lý, tránh lãng phí, thiệt hại cho doanh nghiệp.
Dự kiến đến năm 2025, Hà Nội có khoảng 68 tuyến buýt sẽ hết hạn thầu và phải đổi chuyển sang buýt điện.
Theo lộ trình của Hà Nội, đến năm 2030, tỉ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%; 100% xe taxi thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh. Đến năm 2050, 100% xe buýt, xe taxi sử dụng điện, năng lượng xanh.
Lãnh đạo Tổng Công ty Vận tải Hà Nội cho rằng, xu hướng và yêu cầu tất yếu của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng là dần chuyển đổi các loại phương tiện sang sử dụng năng lượng sạch. Lộ trình như đã nêu là có tính khả thi nếu các đơn vị khai thác vận tải công cộng được hỗ trợ, tạo điều kiện tối đa.
Tuy nhiên, giá thành một chiếc xe buýt điện có thể cao gấp 2 - 2,5 lần một xe buýt chạy dầu. Với giá thành đó, mọi tiêu chí về khấu hao, định mức… hoạt động đều phải tính lại, vì trên thực tế mọi cơ chế đấu thầu, trợ giá, khấu hao tài sản… hiện hành chỉ xây dựng cho xe buýt sử dụng xăng, dầu.
Cùng nói về vấn đề này, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Nguyễn Phi Thường nhấn mạnh, phải có lộ trình cụ thể, rõ ràng cho doanh nghiệp chuẩn bị chuyển đổi phương tiện sang xe buýt nhiên liệu sạch. Lộ trình phải phù hợp, khả thi.
Theo ông Thường, hiện, người dân đang có xu hướng quay trở lại với phương tiện cá nhân. Nhiệm vụ của vận tải hành khách công cộng nói chung và xe buýt nói riêng là phải giành lại thị phần, thu hút người dân sử dụng để giảm thiểu phương tiện cá nhân.
Trong đó, muốn phát triển xe buýt năng lượng sạch thì cơ quan quản lý nhà nước phải tập trung vào những vấn đề doanh nghiệp đang khó khăn vướng mắc, có sự tác động hỗ trợ, tháo gỡ kịp thời.
Chuyên gia giao thông, TS Phan Lê Bình - giảng viên trường Đại học Việt Nhật - cho rằng, định hướng chuyển đổi sử dụng năng lượng sạch cho xe buýt là đúng đắn và cần được nhân rộng, nhưng nên có lộ trình cân đối với khả năng phát triển năng lượng điện của chúng ta.
Tại Hà Nội, VinBus đã đưa vào khai thác 9 tuyến buýt điện từ E01 đến E09. Các tuyến buýt điện này đều đang góp phần thu hút đông đảo người dân sử dụng dịch vụ vận tải hành khách công cộng, đặc biệt khi đây là giải pháp giao thông văn minh giúp giảm ô nhiễm môi trường và giảm ùn tắc giao thông.
Mới đây nhất, sáng 1.1.2024, tuyến buýt điện E10 (KĐT Ocean Park - Nội Bài) do Công ty TNHH Dịch vụ Vận tải Sinh thái VinBus khai thác đã chính thức đi vào vận hành, đưa đón hành khách ra vào khu vực sân bay Nội Bài.
