Ngang nhiên hoạt động
Ngày 24.12.2018, tại công văn số 3127/UBND-TNMT, UBND tỉnh Yên Bái yêu cầu các đơn vị dừng hoạt động khai thác khoáng sản để hoàn thiện đầy đủ thủ tục, hồ sơ thuê đất theo quy định.
Cụ thể, Công ty TNHH Hợp tác Cơ khí (hay còn gọi Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp Tú Lệ) do ông Nguyên Xuân Trường làm giám đốc (có địa chỉ tại Chấn Hưng 3, xã Nậm Búng, huyện Văn Chấn) được UBND tỉnh Yên Bái cấp giấy phép hoạt động từ năm 2011 đến tháng 12.2023 để khai thác quặng sắt tại xã Nậm Búng với diện tích 3,5ha. Tuy nhiên, do chưa đầy đủ hồ sơ thuê đất nên UBND tỉnh Yên Bái yêu cầu tạm dừng khai thác để hoàn thiện.
Tuy vậy, những ngày cuối tháng 11.2021, khi PV có mặt tại điểm mỏ khai thác của công ty tại xã Nậm Búng, doanh nghiệp này vẫn ngang nhiên hoạt động.
Tại thời điểm có mặt, trên khu vực điểm mỏ là 2 máy xúc đang hoạt động đào xới cùng với hàng loạt xe ôtô tải chở đất, quặng từ điểm mỏ xuống điểm đổ cách đó chừng 2km.
Tại khai trường ở độ cao so với mặt đường khoảng 700m, có độ dốc thẳng đứng, không có bờ đê chắn bảo vệ. Dưới chân công trình hàng tấn đất đá sạt lở tràn xuống dòng suối, nhiều tảng đá to lơ lửng giữa núi có nguy cơ rơi xuống bất cứ lúc nào.
Theo phản ánh của người dân nơi đây: “Công ty này bắt đầu quay lại làm từ 3-4 tháng nay. Trong thời gian hoạt động, nhiều đất đá tràn xuống suối, lăn xuống đường gây nguy hiểm đến người, nguy cơ suối, ruộng bị lấp”.
Ngày 25.11, trao đổi với PV về vấn đề này, ông Lê Ngọc Lâm - Chủ tịch UBND xã Nậm Búng - cho biết: “Công ty TNHH Hợp tác Cơ khí đã được ông Trường (giám đốc công ty) bán cho chủ mới để tiến hành khai thác mỏ quặng sắt này".
Theo chủ tịch xã này, điểm mỏ trên vẫn chưa hoàn thiện đủ thủ tục pháp lý nhưng vẫn hoạt động, thậm chí trong quá trình hoạt động đã nhiều lần ảnh hưởng đến dòng chảy, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
UBND xã Nậm Búng đã có công văn đề nghị công ty này dừng hoạt động và thực hiện theo đúng nội dung Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái đề ra.
Cụ thể, ngày 5.11.2021, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã có công văn yêu cầu "Mỏ quặng sắt cấp cho Công ty TNHH Hợp tác Cơ khí thuộc trường hợp đang phải dừng khai thác để hoàn thiện các thủ tục về đất đai theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Công ty TNHH Hợp tác Cơ khí chỉ được tiếp tục khai thác sau khi được UBND tỉnh cho phép hoạt động khai thác trở lại bằng văn bản".
Tuy vậy, khi PV trao đổi với ông Nguyễn Hữu Quân - người đang trực tiếp khai thác mỏ quặng sắt của Công ty TNHH Hợp tác Cơ khí - cho hay: "Các thủ tục, hồ sơ của công ty đều đã đầy đủ".
Ông này còn khẳng định: "Việc khai thác mỏ của công ty đã được thông qua. Quá trình khai thác khi xảy ra sự cố tràn đất đá xuống suối đã được xử lý ổn thỏa".
Lờ lệnh đóng cửa, công khai "tận thu"
Trên địa bàn xã Nậm Búng, ngoài điểm mỏ của Công ty TNHH Hợp tác Cơ khí còn nhiều điểm mỏ đã bị UBND tỉnh "tuýt còi" cấm hoạt động, nhưng vẫn ung dung khai thác, bất chấp lệnh cấm.
Cụ thể, theo công văn số 2119/STNMT-KS, ngày 24.11 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái thì 2 điểm mỏ của Công ty Cổ phần Hà Quang là điểm mỏ Nậm Búng II đã hết hiệu lực nhưng chưa lập hồ sơ đóng cửa mỏ và điểm mỏ Nậm Búng III đã đóng cửa mỏ, thu hồi giấy phép.
Tuy vậy, những ngày cuối tháng 11, khi PV có mặt tại các điểm mỏ này, tình trạng khai thác vẫn diễn ra công khai. Qua quan sát của PV, tại điểm mỏ, máy sàng, ôtô, máy xúc vẫn tấp nập ra vào, ngang nhiên hoạt động một cách công khai.
Trao đổi với PV tại điểm mỏ Nậm Búng III, 1 nam thanh niên xưng là quản lý ở đây xác nhận: "Điểm mỏ đã đóng cửa từ năm 2020, máy và phương tiện đã chuyển ra khỏi khai trường. Hiện chỉ tận thu lại từ các bãi thải trước đây để "vét" số lượng quặng trước khi di dời".
Được biết, công ty này còn có 1 điểm mỏ tại thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên cũng đã được UBND tỉnh "tuýt còi" dừng hoạt động từ năm 2018.
Tuy nhiên, qua quan sát của PV khi có mặt tại đây, các máy móc, phương tiện vẫn hoạt động rầm rộ, các bãi thải chất cao như núi, nguy cơ bất cứ lúc nào cũng có thể đổ xuống các hộ gia đình dưới chân điểm mỏ.
Trao đổi với PV, bà T.V.H (sống dưới chân bãi thải) nói rằng: "Điểm mỏ vẫn khai thác rầm rộ, có phần mở rộng hơn trước. Các bãi chứa thải thì đắp sơ sài như những quả bom nằm trên đầu lúc nào cũng trực chờ tràn xuống các hộ dân phía dưới bất cứ lúc nào".
