“Nhân chứng sống” kể chuyện 10 trinh nữ Ngã ba Đồng Lộc

THÂN BA |

50 năm trôi qua, tuyến lửa Đồng Lộc (Can Lộc - Hà Tĩnh) mưa bom đạn xới năm nào giờ đã thành vùng quê trù phú, giàu sức sống. Vậy nhưng, hình ảnh về 10 cô gái Thanh niên Xung phong (TNXP) tại Ngã ba Đồng Lộc và những người anh hùng nằm lại trên tuyến lửa năm ấy vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức người dân.
Ngã ba Đồng Lộc – mảnh đất mưa bom, đạn xới năm xưa giờ đang là địa chỉ đỏ mỗi ngày đón hàng ngàn du khách về viếng thăm (ảnh: Playcam Duy Phong)
Ngã ba Đồng Lộc – mảnh đất mưa bom, đạn xới năm xưa giờ là địa chỉ đỏ mỗi ngày đón hàng ngàn du khách về viếng thăm. Ảnh: Flycam Trần Phong.
10 nữ TNXP hi sinh tại Ngã ba Đồng Lộc
10 nữ TNXP hi sinh tại Ngã ba Đồng Lộc.

Năm nay tuổi 90, nhưng cụ bà Nguyễn Thị Ý vẫn minh mẫn khi kể về 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc năm xưa. 

Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, ký ức về 10 cô gái TNXP còn vẹn nguyên trong tâm trí bà Nguyễn Thị Ý – người nấu nồi cháo cuối cùng cho 10 cô gái TNXP ăn để đi làm nhiệm vụ.
Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, ký ức về 10 cô gái TNXP còn vẹn nguyên trong tâm trí bà Nguyễn Thị Ý – người nấu nồi cháo cuối cùng cho 10 cô gái TNXP ăn để đi làm nhiệm vụ.

Đưa tay gạt nước mắt trên khuôn mặt nhăn nheo, bà Ý kể: “Ngày hôm đó, tôi đi chợ về nấu cho các cô một nồi chè ăn trước khi đi làm. Đến khoảng 2h chiều, các cô giặt đồ xong thì được điều đi san lấp hố bom. Khi các cô đi được một lúc thì nghe tiếng bom nổ rất lớn vọng về làng, tôi linh tính có chuyện gì đó không lành. Không ngờ đến gần 5 giờ chiều, có người tất tả chạy về báo tin với dân làng 10 cô hy sinh hết… 5/6 cô sống tại nhà tui hôm đó hy sinh hết, chỉ có o (cô) Thanh bị ốm nên ở nhà. Nghe mà rụng rời chân tay, tôi không bước nổi ra nơi 10 cô hi sinh…”.

Là một cựu Đại đội trưởng Đại đội 552 (Tổng đội TNXP 55), ông Nguyễn Thế Linh (xóm Mai Long, xã Xuân Lộc) cũng nhớ như in về kí ức của 10 cô gái TNXP 50 năm trước. 

“Lúc ấy là vào khoảng 17h ngày 24.7.1968, tiểu đội 4 thanh niên xung phong được lệnh trọng điểm ở khu vực địch vừa thả bom để san lấp hố bom sửa chữa đường, kết hợp sửa chữa hầm trú ẩn, khơi sâu rãnh thoát nước ở đoạn đường độc đạo để nhanh chóng thông đường cho xe qua. Vừa kho dở nồi cá, nhận nhiệm vụ, các cô gái hăng hái lên đường.

Một tốp máy bay phản lực từ hướng Bắc vào Nam vượt qua trọng điểm. Tất cả các cô nhanh chóng nằm rạp xuống đường. Hết tiếng máy bay các cô lại chồm dậy làm việc.

Bất ngờ tốp máy bay phản lực quay lại, bay từ trong ra, thả một loạt bom rơi đúng vào đội hình 10 cô gái. Các tiểu đội thanh niên xung phong đi sau chồm lên gào thét, nhân dân xóm Bãi Dĩa quanh đấy cũng lao ra gọi tên từng người.

Khi đến nơi quả bom vừa nổ chỉ thấy một hố bom sâu hoắm, một vài chiếc xẻng, cuốc vǎng ra nhưng không còn thấy một ai, không nghe thấy một tiếng người. Cả 10 cô gái trẻ ấy đã hy sinh…”.

Ông Nguyễn Thế Chương kể về cái chết của 10 cô gái TNXP Ngã ba Đồng Lộc
Ông Nguyễn Thế Chương kể về cái chết của 10 cô gái TNXP Ngã ba Đồng Lộc.

Là người tìm kiếm thi thể và nhiều lần cất bốc thi thể 10 nữ TNXP đến nơi an táng, ông Nguyễn Thế Chương (90 tuổi) vẫn không tài nào cầm được nước mắt khi nói về cái chết của 10 cô gái.

“Lúc người dân chúng tôi chạy ra đến nơi thì thấy tốp TNXP tiểu đội 5 gào thét, bộ đội, nhân dân cũng lao ra gọi tên từng người. Nhưng cả 10 cô gái TNXP đã anh dũng hy sinh. Suốt đêm hôm đó và cả  hôm sau, đồng đội, người dân đã đào bới, tìm kiếm thi thể các chị, đem về tắm rửa sạch sẽ rồi tổ chức an táng tại khu đồi Bãi Dịa thuộc xóm Mai Long, xã Xuân Lộc...”, ông Chương cho hay.

Là một người từng cất bốc, khâm liệm đưa 10 cô đi mai táng cách đây 50 năm và năm nay đã ở tuổi 90 nhưng vẫn thương xót các cô. Năm nào cũng vậy, cứ đến ngày giỗ các cô là ông lủi thủi một mình ra phần mộ các cô thắp nén hương tưởng nhớ. “Lúc đầu thi hài các cô an táng tại đồi Bãi Dịa, thôn Mai Long, về sau chuyển về nghĩa trang huyện Can Lộc ở xã Thiên Lộc, cuối cùng mới về tại đồi Trọ Voi, xã Đồng Lộc như hiện nay...”, ông Chương nói.

THÂN BA
TIN LIÊN QUAN

Những kỷ vật tại Ngã ba Đồng Lộc: Xúc động câu chuyện tình yêu nơi tuyến lửa

THÂN BA |

Xen lẫn trong những kỷ vật của các nữ thanh niên xung phong (TNXP) là lọn tóc thề - tái hiện câu chuyện tình sắt son giữa nữ tiểu đội trưởng Võ Thị Tần và chàng trai cùng quê Nguyễn Đức Hồng - khiến ai cũng cảm động...

Chung tay xây nhà cho con gái TNXP Đồng Lộc

TRẦN QUỐC THƯỜNG |

Bà Trần Thị Xanh là TNXP tại Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh) mất vì vết thương tái phát nhưng chưa được công nhận liệt sĩ. Sau 34 năm, chính quyền, đoàn thể và các nhà hảo tâm đã chung tay xây nhà cho con gái bà.

Hà Tĩnh hướng tới kỷ niệm 50 năm chiến thắng Đồng Lộc

Đ.B |

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh vừa phối hợp với T.Ư Đoàn, Báo Nhân Dân tổ chức họp báo tuyên truyền về các hoạt động kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc (24.7.1968 – 24.7.2018). Đây cũng là dịp tưởng niệm 10 anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong.

3 phim Việt ra rạp đúng mùng 1 Tết: Tác phẩm nào có khả năng thắng thế?

Chí Long |

3 phim điện ảnh Việt đồng loạt ra mắt đúng mùng 1 Tết Quý Mão 2023 là Chị chị em em 2, Siêu lừa gặp siêu lầyNhà bà Nữ.

Thái Bình: Cả làng đỏ lửa nướng cá ngày đêm vẫn không đủ hàng bán Tết

Nguyễn Thúy |

Cận kề Tết Nguyên đán, làng nướng cá nổi tiếng ở Thái Xuyên (Thái Bình) luôn tất bật với các lò than đỏ hồng, hoạt động hết công suất để cho ra những mẻ cá nướng vàng óng, săn chắc, thơm nức phục vụ khách hàng dịp cuối năm.

Quả bóng vàng 2022: Tiến Linh sáng cửa

Thanh Vũ |

Nhìn vào phong độ hiện tại, có thể thấy tiền đạo Nguyễn Tiến Linh xứng đáng giành quả bóng vàng 2022.

Kênh đầu tư nào sẽ được hưởng lợi trong năm 2023?

Thái Mạnh |

Trong bối cảnh thị trường tài chính vẫn còn nhiều yếu tố khó lường, thì một số kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản sẽ được hưởng lợi nhờ định giá hấp dẫn và các chính sách được thúc đẩy trong năm nay.

Xe ôm, bốc vác "chuyển nghề" chở thuê đào, quất những ngày cận Tết

Trần Tuấn - Nguyễn Kế |

Bắc Giang - Thay vì làm nhưng công việc như xe ôm, bốc vác, nhiều lao động tự do ở TP.Bắc Giang chuyển sang làm nghề chở thuê đào, quất những ngày cận Tết, thu nhập khoảng 1 triệu đồng/ngày.

Những kỷ vật tại Ngã ba Đồng Lộc: Xúc động câu chuyện tình yêu nơi tuyến lửa

THÂN BA |

Xen lẫn trong những kỷ vật của các nữ thanh niên xung phong (TNXP) là lọn tóc thề - tái hiện câu chuyện tình sắt son giữa nữ tiểu đội trưởng Võ Thị Tần và chàng trai cùng quê Nguyễn Đức Hồng - khiến ai cũng cảm động...

Chung tay xây nhà cho con gái TNXP Đồng Lộc

TRẦN QUỐC THƯỜNG |

Bà Trần Thị Xanh là TNXP tại Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh) mất vì vết thương tái phát nhưng chưa được công nhận liệt sĩ. Sau 34 năm, chính quyền, đoàn thể và các nhà hảo tâm đã chung tay xây nhà cho con gái bà.

Hà Tĩnh hướng tới kỷ niệm 50 năm chiến thắng Đồng Lộc

Đ.B |

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh vừa phối hợp với T.Ư Đoàn, Báo Nhân Dân tổ chức họp báo tuyên truyền về các hoạt động kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc (24.7.1968 – 24.7.2018). Đây cũng là dịp tưởng niệm 10 anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong.