Kích thước buồng tim giống nhau là có vấn đề
Theo hồ sơ so sánh các phiếu siêu âm tim của phi công, tiếp viên hàng không tại Trung tâm Y tế Hàng không (thuộc Cục Hàng không VN), có tới 154 phi công có phiếu siêu âm giống nhau đến từng chỉ số, chỉ khác tên, tuổi, năm sinh người siêu âm cũng như ngày tháng thực hiện.
Cụ thể như phiếu siêu âm - Doppler tim của một phi công nam sinh năm 1972 ghi ngày thực hiện 7.8.2019 với một phi công nam sinh năm 1992 ghi ngày thực hiện 23.10.2019 thì cả hai phi công này đều có van hai lá dạng di động “Ngược chiều”, khoảng cách 2 bờ van 21mm. Đối với van động mạch chủ, biên độ mở van của cả hai là 20mm, hở van 2 lá rất nhẹ (0,5/4). Van động mạch phổi của cả hai cũng đều có đường kính gốc ĐMP 20mm, đều hở van ĐMP nhẹ (1/4)… và đều được kết luận có cấu trúc tim bình thường, chức năng tâm thu tất trái trong giới hạn bình thường, không thấy tăng áp lực động mạch phổi.
Theo một bác sĩ của Bệnh viện Tim Hà Nội, về mặt chức năng tim có thể hàng trăm người đều tốt, chức năng tim dựa trên kích thước của buồng tim trong thời kỳ co giãn. Nhưng kích thước tim của mỗi người khác nhau sẽ nằm trong khoảng giới hạn nhất định trong quần thể người khác nhau và các chỉ số của mỗi người khác nhau, nhưng chức năng tim đều hoạt động đều giống nhau. Nếu so kích thước giống nhau là có vấn đề, còn chức năng hoạt động giống nhau thì không vấn đề vì phần lớn những phi công đều tập luyện thường xuyên và có sức khoẻ tốt.
Theo Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam - ông Võ Huy Cường, sau khi nhận được báo cáo của Hội đồng đánh giá kết quả, ngày 13.3.2020, Cục Hàng không Việt Nam đã yêu cầu Trung tâm Y tế Hàng không tổ chức giám định lại sức khỏe cho 624 phi công và tiếp viên. Cũng theo ông Cường, an ninh an toàn hàng không luôn được đặt lên hàng đầu. Đây là sai sót của các cá nhân ghi kết quả trong quy trình thực hiện giám định sức khỏe nhân viên hàng không, dẫn đến có sự việc kết quả siêu âm không đúng thực tiễn. Cục Hàng không đã và đang tiếp tục kiểm tra, rà soát quy trình, xử lý nghiêm sai phạm của các cá nhân liên quan.
Sẽ xử lý nghiêm sai phạm
Hiện ở Việt Nam chỉ có hai cơ sở đủ điều kiện để giám định sức khỏe cho nhân viên hàng không là Trung tâm y tế hàng không thuộc Cục hàng không Việt Nam và Viện y học phòng không - không quân. Theo quy định phi công phải khám sức khoẻ định kỳ, từ 40 tuổi trở lên 1 năm khám 2 lần và dưới 40 tuổi 1 năm khám một lần với đầy đủ cức chức năng dưới sự giám định đánh giá của các thành viên Hội đồng giám định gồm các bác sĩ chuyên khoa và phải có chứng chỉ y khoa hàng không, được bổ nhiệm giám định viên chuyên khoa.
Hiện đã có nhiều trường hợp phi công bị đột tử, cụ thể vào lúc 11 giờ 26 phút ngày 28.3.2018, cơ trưởng L.K.H (35 tuổi) của Hãng hàng không Mandarin Airlines (Đài Loan) đã bị ngất ngay trong khoang lái máy bay B737 - 800 khi đang chuẩn bị thực hiện chuyến bay AE1858 từ Tân Sơn Nhất đi sân bay Đài Trung. Khi máy bay đã đóng cửa, rút chèn để chuẩn bị lăn bánh, thì cơ phó chuyến bay thông báo cơ trưởng L.K.H bị ngất và yêu cầu hỗ trợ y tế. Do đó, việc quan tâm đến sức khoẻ nhất là tim mạch và huyết áp của phi công được đặt lên hàng đầu vì nó liên quan đến sức khoẻ của hàng trăm hành khách trên mỗi chuyến bay.
Trước việc hơn 600 hồ sơ sức khoẻ phi công giám định sức khoẻ lần đần đâu và hồ sơ sức khoẻ tiếp viên hàng không có các phiếu siêu âm tim thuộc dạng “nhân bản”, giống nhau đến từng chỉ số, ngày 24.7.2020, Bộ GTVT đã có văn bản gửi Cục Y tế, Cục Hàng không Việt Nam và các đơn vị liên quan yêu cầu kiểm tra, xác minh nội dung những sai phạm tại Trung tâm y tế Hàng không. Bộ GTVT cũng giao Cục trưởng Cục Y tế giao thông vận tải chủ trì tiến hành kiểm tra chuyên ngành đột xuất đối với Trung tâm Y tế hàng không; xác định rõ các sai phạm nếu có và xử lý nghiêm các tổ chức cá nhân liên quan.
Theo Thông tư 18/2012/TTLT-BYT-BGTVT ngày 5.11.2012, người lái tàu bay thương mại (phi công thương mại) phải có tiêu chuẩn sức khỏe nhóm 1. Đối với hệ tim mạch phải đạt được điều kiện chung như sau: Không có một bất thường nào về hệ tim mạch làm ảnh hưởng đến lao động bay và an toàn bay. Mạch, huyết áp trong giới hạn bình thường; điện tâm đồ 12 đạo trình ghi trong lúc nghỉ, một số trường hợp được kiểm tra điện tâm đồ gắng sức phải có kết quả trong giới hạn tiêu chuẩn cho phép.