Các chuyến tàu quốc tế, có cập bến tại các quốc gia khác, khi cập bến tại Việt Nam có thể có các thuyền viên mắc COVID-19 chưa được phát hiện, nếu chúng ta chủ quan lơ là, không có kiểm soát tốt, thì rất dễ lay lan dịch bệnh.
Nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh từ các cảng biển rất lớn
Mới đây, vào ngày 6.5, tàu MD-SUN trở về từ Philippines neo đậu tại Phao số 5, Phước Long, Nhà Bè, TPHCM có 3 trong tổng số 19 thuyền viên trên tàu đã mắc COVID-19: Bệnh nhân 3008, bệnh nhân 3124, bệnh nhân 3125 được lên bờ cách ly theo diện nhập cảnh. Để kiểm soát nguy cơ lây nhiễm từ các thuyền viên mắc bệnh với các trường hợp làm việc liên quan đến con tàu này, TPHCM đã cách ly tất cả các thuyền viên, tiến hành điều tra tất cả người làm việc liên quan đến tàu; tiến hành cách ly tập trung 74 trường hợp có liên quan, tất cả đều có xét nghiệm lần 1 âm tính với SARS-CoV-2.
Bên cạnh việc tiến hành điều tra, truy vết người được phép làm việc liên quan với tàu (bao gồm lên tàu và không lên tàu), các cơ quan chức năng cũng tiến hành điều tra thêm xem trong quá trình neo đậu, có trường hợp nào thuyền viên lên bờ bất hợp pháp hoặc ngược lại có trường hợp nào xuống tàu hoặc tiếp cận tàu bất hợp pháp nhằm truy vết đầy đủ, không bỏ sót bất cứ trường hợp nào có tiếp xúc với thuyền viên trên tàu.
Sau vụ việc, Sở Y tế TPHCM đã cùng các đơn vị liên quan đánh giá lại nguy cơ cũng như các biện pháp nhằm kiểm soát nguy cơ lây nhiễm COVID-19 tại các cảng hàng hải. Theo BS-CK2 Nguyễn Trí Dũng - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) - cảng hàng hải có nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh không khác gì cảng hàng không. Các chuyến tàu quốc tế, có cập bến tại các quốc gia khác, khi cập bến tại Việt Nam có thể có các thuyền viên mắc COVID-19 chưa được phát hiện. Vì thế, nguy cơ lây lan dịch có thể xuất phát từ việc tiếp xúc giữa các thuyền viên (nếu mắc COVID-19 mà không được biết) với người khác mà không được phòng hộ hoặc phòng hộ không đúng cách. Chẳng hạn như tiếp xúc có thể xảy ra giữa thuyền viên với người được phép lên tàu làm việc hoặc nguy cơ có thể từ thuyền viên tự ý lên bờ trái phép hay có hiện tượng người xuống tàu trái phép, không bị phát hiện.
Xem tàu neo đậu tại cảng như một “đơn vị cách ly”
BS-CK2 Nguyễn Trí Dũng cho rằng, để kiểm soát nguy cơ lây nhiễm thì tàu neo đậu ở cảng được xem như là một “đơn vị cách ly”, cần thực hiện nhiều biện pháp để giám sát chặt chẽ người lên, xuống tàu. Những người không được phép thì không được xuống tàu. Người được cho phép xuống tàu làm nhiệm vụ cần tuân thủ nguyên tắc phòng hộ, khai báo y tế đầy đủ và bắt buộc phải có camera giám sát chặt chẽ nhằm truy vết khi cần thiết.
Trong khi đó, ông Ngô Quang Hưng - Phó Giám đốc Cảng vụ Hàng hải TPHCM - cho biết, để giám sát tốt các trường hợp lên xuống tàu, cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan cũng như các doanh nghiệp đang hoạt động tại cảng. Việc quản lý người lên xuống tàu thời điểm này gặp rất nhiều khó khăn. Do đó sự hỗ trợ, gắn kết của các cơ quan chức năng và các doanh nghiệp cùng với bộ đội biên phòng là rất cần thiết để kiểm soát được tốt nhất các trường hợp lên xuống tàu, từ đó ngăn chặn không cho dịch bệnh có xâm nhập ra cộng đồng. Vì vậy các chủ bến cảng, bến phao, chủ tàu trang bị camera để giám sát người lên xuống tàu, phương tiện cặp mạn tàu. Các bến cảng, bến phao không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn phòng, chống dịch phải tạm ngưng nhận các tàu thuyền neo đậu.
Theo nhận định của BS-CK2 Nguyễn Hữu Hưng - Phó Giám đốc Sở Y tế - thời gian qua chưa xảy ra trường hợp nào có lây nhiễm từ các tàu hàng hải dù thỉnh thoảng vẫn có những trường hợp thuyền viên dương tính với COVID-19. Tuy nhiên tình hình dịch bệnh hiện nay diễn biến khá phức tạp, cần rà soát lại các quy trình, các vấn đề khó khăn trong triển khai phòng, chống dịch bệnh để tìm giải pháp khắc phục.
“Các cảng biển, đồn biên phòng rà soát lại hệ thống camera để có thể giám sát, truy xuất khi cần điều tra. Các đơn vị chủ động rà soát lại kế hoạch, phương án xử trí cụ thể với từng tình huống dịch bệnh. Ví dụ như khi có ca nghi ngờ thì truy vết bằng công cụ gì, liên hệ ai, đơn vị nào của địa phương sẽ hỗ trợ…” - BS-CK2 Nguyễn Hữu Hưng cho biết.
Cách ly các tàu quốc tế với đất liền
Theo HCDC, từ khi có dịch bệnh COVID-19, tại các hải cảng Việt Nam các tàu quốc tế được xem là có nguy cơ lây nên phải cách ly hoàn toàn với đất liền. Do đó, những người trên tàu không được lên bờ trừ những trường hợp được cho phép như kết thúc hợp đồng làm việc, cần điều trị bệnh... Và tất cả đều phải được thực hiện đầy đủ các quy định phòng, chống dịch như đối với người nhập cảnh (cách ly tập trung, xét nghiệm COVID-19…).
Bên cạnh đó, một số người làm việc tại cảng bắt buộc phải lên tàu để làm việc như hoa tiêu, nhân viên điều độ, công nhân bốc dỡ hàng... đều phải được Bộ đội biên phòng cho phép mới được xuống tàu làm việc. Trong điều kiện dịch bệnh hiện nay, tất cả các trường hợp này đều phải được trang bị phòng hộ, không tiếp xúc và chỉ tiếp xúc với thuyền viên trên tàu trong những trường hợp thật cần thiết và giữ khoảng cách theo quy định.
