Người Việt càng giàu, học càng cao, càng sinh con trai nhiều hơn gái?

Thảo Anh |

Một nghịch lý đang diễn ra khi tỉ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh càng trầm trọng ở những cặp vợ chồng có trình độ học thức cao, điều kiện kinh tế tốt.

Bên lề Tập huấn cung cấp nội dung truyền thông theo chủ đề về các vấn đề mới của Nghị quyết 21/NQ-TW cho phóng viên, trao đổi với phóng viên Lao Động, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội – Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng, một nghịch lý xã hội đang diễn ra khi người có học thức càng cao, điều kiện kinh tế càng tốt thì tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh càng trầm trọng.

 
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cử. Ảnh: Thảo Anh.

Thưa ông, trong quá trình nghiên cứu về dân số, đặc biệt là vấn đề tỉ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh, vấn đề khiến ông trăn trở nhất là gì?

- Theo số liệu mới nhất năm 2018 của Tổng cục Thống kê, tỉ lệ giới tính khi sinh là 115,1 trai/100 gái.

Một nghịch lý xảy ra khi mức độ mất cân bằng giới tính khi sinh cao hơn nhiều ở những cặp vợ chồng có trình độ học vấn cao, tình trạng kinh tế gia đình khá giả. Điều tra của Tổng cục Thống kê đến năm 2014 cho thấy tỉ số giới tính khi sinh thấp nhất là 106 trai/100 bé gái ở nhóm các bà mẹ không biết chữ.

Tỉ lệ này tăng dần theo trình độ học vấn của người phụ nữ, lên đến 115 trai/100 gái ở những bà mẹ có trình độ cao đẳng trở lên.

Ở nhóm dân cư giàu, tỉ số này là 113 trai/100 gái, trong khi đó nhóm dân cư nghèo đạt 107 bé trai/100 bé gái.

 
 
Người học càng cao, nhà càng giàu càng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Vậy ông lý giải như thế nào về nguyên nhân dẫn đến nghịch lý những người càng giàu, học càng cao thì càng sinh con trai nhiều hơn con gái?

- Nguyên nhân chung của vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh rất cao vì cốt yếu nhất vẫn là do tư tưởng trọng nam khinh nữ. Không chỉ đơn thuần là sinh con trai để nối dõi tông đường mà do kinh tế, an sinh xã hội còn hạn chế nên rất nhiều người già phải sống phụ thuộc vào con cái. Cộng thêm tập quán cha mẹ thường ở với con trai, thành ra đều muốn sinh cho được con trai để "già cậy con".

Còn người càng học vấn cao, càng giàu có càng sinh nhiều con trai vì họ có kiến thức và điều kiện hơn để lạm dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong việc chủ động sinh con trai.

Hơn nữa, ngày xưa, mức sinh là 8 con thì hầu như chắc chắn có con trai, còn khi mức sinh thay thế hiện nay là 2 con thì xác suất là cả hai con gái rất cao nên người ta buộc phải lựa chọn chủ động có con trai, dẫn đến mất cân bằng giới tính khi sinh.

Vậy giải pháp gốc rễ của thực trạng này là gì, thưa ông?

- Trước hết phải đẩy mạnh tuyên truyền để thay đổi nhận thức của người dân về giới tính, để thay đổi vai trò, vị trí của nữ giới trong xã hội; giá trị của một con người nằm ở cống hiến của người đó cho gia đình và xã hội chứ không phải giới tính nam hay nữ.

Cùng đó, kinh tế phát triển hơn, phải có chính sách an sinh xã hội tốt hơn cho người cao tuổi, để những người già bớt phụ thuộc kinh tế con cái.

Đặc biệt, phải tăng cường khung pháp lý với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực dân số như việc lựa chọn giới tính khi sinh.

Hiện nay mới dừng ở mức độ Pháp lệnh Dân số, chưa phải luật nên hiệu lực còn hạn chế. Theo tôi, sắp tới phải nâng Pháp lệnh Dân số lên thành Luật Dân số để tăng hiệu lực.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thảo Anh
TIN LIÊN QUAN

“Già hóa” dân số của Việt Nam nhanh nhất thế giới

PHONG NGUYỄN |

Một số liệu được đưa nhân Ngày Quốc tế Người cao tuổi 1.10: Việt Nam là 1 trong 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, sẽ chỉ không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%. Theo các chuyên gia dân số, Việt Nam sắp qua thời kỳ cơ cấu “dân số vàng”, bước vào giai đoạn già hóa. 

Liên đoàn Lao động Hà Tĩnh phối hợp tập huấn chính sách dân số

Thanh Ngọc - T. Tuấn |

Nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Nữ công về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, ngày 13.8, Liên đoàn Lao động tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hà Tĩnh và Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Hà Tĩnh tổ chức tập huấn về kỹ năng, nghiệp vụ hoạt động Phụ nữ, chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình trong tình hình mới cho hơn 250 cán bộ nữ công Công đoàn.

LĐLĐ tỉnh Thái Bình truyền thông công tác dân số, sức khỏe sinh sản

Bá Mạnh |

Liên đoàn lao động tỉnh Thái Bình cho biết ngày 13.7 vừa tổ chức lớp truyền thông công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình và tư vấn kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản cho 350 đoàn viên, Công nhân lao động thuộc công ty TNHH Long Hành Thiên Hạ thuộc huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình.

NSƯT Chí Trung: “20 năm Táo Quân là quãng thời gian tươi đẹp của tôi”

Hiền Hương (thực hiện) |

NSƯT Chí Trung tiếp tục đảm nhận vai Táo Giao thông ở Táo Quân 2023 (ngoài cùng, bên phải). Anh chia sẻ với Lao Động hành trình 20 năm đã có ở Táo Quân và 6 tháng trải nghiệm cuộc sống về hưu sau khi nhận quyết định nghỉ chế độ từ tháng 6.2022.

Chứng khoán: Thị trường giữ trạng thái đi ngang trong ngắn hạn

Gia Miêu |

Xu hướng đi ngang ngắn hạn của thị trường chứng khoán dự báo sẽ tiếp tục được duy trì và chỉ số sẽ chuyển trạng thái vào sau kỳ nghỉ lễ.

Vì sao Đại học quốc gia Hà Nội giới hạn thi đánh giá năng lực 2 lần?

Linh Chi - Dương Anh |

Từ năm 2023, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) sẽ giới hạn mỗi thí sinh chỉ được đăng ký thi đánh giá năng lực tối đa 2 lần. Điều này được GS.TS Tiến Thảo - Giám đốc Trung tâm khảo thí ĐHQGHN lý giải là do muốn tạo công bằng cho các thí sinh.

Khán giả Việt Nam tiếc nuối chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo

Chi Trần |

Người hâm mộ Việt Nam tiếc nuối khi phải nói lời chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo sau hơn 5 năm gắn bó.

Tranh luận trả lương tháng 13 và thưởng Tết nguyên đán

TUỆ NHI |

Dù đã 26 tháng Chạp nhưng nhiều người vẫn chưa được nhận lương tháng thứ 13 hay tiền thưởng Tết và đùa rằng với họ niềm vui xuân vẫn chưa về.

“Già hóa” dân số của Việt Nam nhanh nhất thế giới

PHONG NGUYỄN |

Một số liệu được đưa nhân Ngày Quốc tế Người cao tuổi 1.10: Việt Nam là 1 trong 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, sẽ chỉ không tới 20 năm, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên tăng từ 7% lên 14%. Theo các chuyên gia dân số, Việt Nam sắp qua thời kỳ cơ cấu “dân số vàng”, bước vào giai đoạn già hóa. 

Liên đoàn Lao động Hà Tĩnh phối hợp tập huấn chính sách dân số

Thanh Ngọc - T. Tuấn |

Nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng và nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Nữ công về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, ngày 13.8, Liên đoàn Lao động tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hà Tĩnh và Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Hà Tĩnh tổ chức tập huấn về kỹ năng, nghiệp vụ hoạt động Phụ nữ, chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình trong tình hình mới cho hơn 250 cán bộ nữ công Công đoàn.

LĐLĐ tỉnh Thái Bình truyền thông công tác dân số, sức khỏe sinh sản

Bá Mạnh |

Liên đoàn lao động tỉnh Thái Bình cho biết ngày 13.7 vừa tổ chức lớp truyền thông công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình và tư vấn kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản cho 350 đoàn viên, Công nhân lao động thuộc công ty TNHH Long Hành Thiên Hạ thuộc huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình.