Ngang nhiên rao bán
Cứ đều đặn 4 - 5 lần/tuần, chị Dương Thị Lan (quận Cầu Giấy, Hà Nội) lại nhận được tin nhắn với nội dung: "Bên em nhận làm bằng lái xe các hạng. Nhân viên tư vấn nhiệt tình, hỗ trợ 24/24. Gọi ngay để được hỗ trợ". Mỗi lần như vậy, chị Lan chủ động chặn liên hệ từ số điện thoại nhắn tới. Nhưng hết số này lại mọc ra số khác. Những quảng cáo làm bằng lái xe giả vẫn diễn ra tràn lan.
"Không hiểu bây giờ ai còn quan tâm mấy thứ đồ giả này mà họ quảng cáo nhiều đến vậy. Cứ chặn số này thì mấy hôm lại thấy số khác mời làm bằng lái xe không cần đi thi" - chị Dương Thị Lan cho hay.
Thực tế, dù liên tục bị cơ quan chức năng sờ gáy nhưng các đường dây làm giả bằng lái xe vẫn âm thầm hoạt động. Đặc biệt trên mạng xã hội, các đối tượng lập nhiều trang cá nhân, fanpage để ẩn danh rồi đăng tải bài viết, hình ảnh nhằm lôi kéo, chiêu dụ khách hàng làm bằng giả.
Trong vai một người có nhu cầu làm bằng lái xe giả, phóng viên đã thử kết nối với một đầu số do chị Dương Thị Lan cung cấp. Đầu dây kia ngay lập tức bắt mắt, xác nhận có làm dịch vụ này và đề nghị nhắn tin qua Facebook để hỗ trợ thêm.
"Bằng A1 giá 1 triệu 200.000 đồng, còn bằng B2 thì 4 triệu đồng. Có hồ sơ đầy đủ đi kèm gửi về cho bạn kiểm tra. Bằng làm từ phôi thật 100%, có mã QR để soi. Bao đi đường, bao soi máy, bao công an kiểm tra. Nếu làm chỉ cần đưa ảnh chân dung, chứng minh thư, số điện thoại và địa chỉ nhận" - bên làm dịch vụ nhanh chóng nhắn đến một đoạn tin đã soạn sẵn.
Thấy khách vẫn còn tỏ ra ngần ngại, đầu dịch vụ tiếp tục khẳng định bằng lái xe có thể vượt qua các khâu kiểm soát, đảm bảo lưu thông thoải mái trên đường. "Bằng này mua thẳng không cần đi thi. Phôi thật, tem thật, bao lưu thông. Công an kiểm tra soi chiếu thoải mái. Để phân biệt, công an sẽ quét mã QR nhưng bên mình đã mua mã này rồi. Kiểm tra thì thông tin của bạn vẫn hiện ra đầy đủ" - người làm bằng giả cho hay.
Giao dịch được chấp nhận. Chỉ hai ngày sau, một giấy phép lái xe hạng A1 mà không cần sát hạch đã đến tay phóng viên. Tuy nhiên, hàng giao đến lại được ngụy trang dưới nội dung là "thẻ game online", ngoài ra, không có bất cứ thông tin nào từ người gửi.
Cầm trên tay tấm bằng giả, nếu chỉ nhìn qua bằng mắt thường rất khó thể để phân biệt với bằng thật. Bởi các đối tượng đã làm hết sức tinh xảo, hình ảnh in ấn và màu sắc gần như giống thật y hệt. Ngạc nhiên hơn nữa, phóng viên đã thử kiểm tra mã QR như bên nhận làm bằng lái xe quảng cáo, kết quả trả về đúng như thông tin đã cung cấp từ trước. Nhiều người qua khâu này có thể sẽ tin là bằng thật 100%. Nhưng nếu để ý kỹ, có thể quan sát khoảng cách giữa dòng chữ Giấy phép lái xe được in hoa với số giấy phép ở bằng thật khoảng cách lớn hơn, cân đối hơn so với bằng giả, mua qua mạng.
Hành vi vi phạm pháp luật bị xử phạt nặng
Để tìm hiểu thêm về thủ đoạn tinh vi của các đối tượng làm bằng giả, phóng viên đã có cuộc trao đổi nhanh với Đại úy Nguyễn Tuấn Anh (Đội Cảnh sát giao thông số 6, quận Cầu Giấy, Hà Nội). “Có rất nhiều cách để có thể phát hiện bằng giả. Dù có mã QR, số seri quét ra thông tin tên tuổi của người đăng ký. Nhưng đó là phôi giả, không phải phôi thật. Dòng số hiện lên sau khi quét mã QR nhiều hơn 1 số so với số được ghi trên bằng lái. Cụ thể, số giấy phép lái xe trên bằng giả là 12 số, còn số hiện lên trên mã QR là 13 số. Nếu không để ý kỹ mà chỉ tập trung nhìn họ tên và ngày sinh thì sẽ không nhận ra sự khác biệt này" - Đại úy Nguyễn Tuấn Anh cho biết.
Ngày 4.3, trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, ông Lương Duyên Thống - Vụ trưởng Vụ quản lý phương tiện và người lái (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, tình trạng làm giấy phép lái xe giả vẫn đang được xử lý mạnh tay trong thời gian gần đây. Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công an và công an các địa phương để kiểm soát, ngăn chặn tình trạng này.
Theo ông Thống, để phân biệt giấy phép lái xe thật hay giả có nhiều cách. Với cách thông thường, Tổng cục đã có những trao đổi với lực lượng cảnh sát giao thông, các Sở Giao thông Vận tải địa phương để soi chiếu phát hiện giấy tờ giả mạo. Cùng đó, căn cứ việc truy cập vào các cơ sở dữ liệu sẽ biết tên tuổi, hình ảnh của người sử dụng và sẽ phát hiện sự giả mạo.
"Mã QR dùng để tra cứu nhanh và liên kết với cơ sở dữ liệu quản lý giấy phép lái xe. Nếu chỉ để đọc thông tin thì các đối tượng làm giả cũng đã làm được mã QR truy cứu thông tin. Nhưng nếu để truy cứu nhanh với cơ sở dữ liệu của Tổng cục Đường bộ thì không thể liên kết được. Trong luật đã quy định rõ việc sử dụng giấy phép lái xe giả, nếu vi phạm thì ứng vào hành vi nào sẽ xử lý theo hành vi đó" - ông Lương Duyên Thống thông tin.
Thực tế theo tìm hiểu của PV Báo Lao Động, người dân và các tổ chức có thể dễ dàng tự tạo cho mình các mã QR code thông qua các ứng dụng và phần mềm mở trên internet. Các ứng dụng và phần mềm này có thể dễ dàng chuyển đổi các thông tin mà người dùng muốn hiển thị thành các ký hiệu hai chiều dưới dạng mã QR code. Điều này có thể giải thích vì sao các đối tượng làm bằng lái xe giả có thể dễ dàng tạo ra các mã QR code trong đó chứa đầy đủ các thông tin của người đứng tên trên bằng lái xe giả.
* Theo quy định tại Thông tư 38/2019/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải về đào tạo và cấp giấy phép lái xe, kể từ ngày 1.6.2020, các loại giấy phép lái xe (bằng lái xe) được cấp theo mẫu quy định mới phải được tích hợp mã hai chiều (QR code). Mã QR này được in ở góc trái, mặt sau của giấy phép lái xe bằng thẻ nhựa PET. Việc in mã QR code được thực hiện trên tất cả các loại bằng lái xe hiện nay như: A1, A1, B1, B2, D... P.V
* Theo luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP.Hà Nội), điều 341 Bộ luật Hình sự năm 2015 đã quy định người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, tùy tính chất, mức độ của hành vi có thể bị phạt đến 7 năm tù và phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng. P.V
