Mức nước hồ thủy điện Hòa Bình thấp hơn 14 mét so với bình thường
Ghi nhận của phóng viên Báo Lao Động chiều 11.12 tại hồ thủy điện Hòa Bình, mực nước hồ chứa xuống quá thấp, cho nên bến thuyền du lịch lòng hồ mùa này vắng tanh. Những con thuyền chở khách tham quan lòng hồ ngày thường nhộn nhịp, nay phải nằm chen chúc nhau chúi mũi vào bờ. “Chưa năm nào mực nước hồ thủy điện xuống thấp như năm nay. Năm ngoái, nước sông Đà ở lòng hồ thủy điện vẫn xâm xấp tảng đá kia nhưng năm nay nước xuống quá”, một chủ thuyền than thở.
Ông Nguyễn Đình Thủy - kỹ sư thủy văn Công ty Thủy điện Hòa Bình đánh giá, mực nước hồ chứa đang ở mức rất thấp 102,46m, thấp hơn 14,54m so với mực nước dâng bình thường (117m). Dung tích của hồ chứa thủy điện còn thiếu hụt so với dung tích tại mực nước dâng bình thường là 2,90 tỉ m3, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2018 là 2,10 tỉ m3. Ông Nguyễn Đình Thủy cho biết: “Suốt 20 năm làm việc tại thủy điện Hòa Bình, đây là lần đầu tiên tôi thấy nước hồ cạn như vậy”.
Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) với công suất 1920MW, Nhà máy điện Hòa Bình đóng vai trò rất quan trọng trong vận hành hệ thống điện quốc gia, đồng thời đảm bảo yêu cầu cấp nước sạch cho TP.Hà Nội. Tuy nhiên, hiện nay hồ Hòa Bình dự báo sẽ thiếu hụt thêm khoảng 300 triệu m3 nước, nên khó khăn cho việc cấp nguồn nước sinh hoạt cho Hà Nội cũng như nước phục vụ gieo cấy vụ Đông Xuân 2020. Hiện nay, hồ Hòa Bình đang phải duy trì vận hành xả nước xuống hạ du với lưu lượng trung bình ngày không nhỏ hơn 400m3/s để đáp ứng cho nhà máy nước sạch sông Đà. Theo EVN, để đảm bảo cấp nước cho Nhà máy nước sạch Sông Đà, thủy điện Hòa Bình phải đáp ứng được từ 11-13 triệu kWh/ngày, tương đương 55-65 triệu m3 nước/ngày. Trong vận hành liên hồ, mực nước hồ Hòa Bình phụ thuộc vào hồ Sơn La, để nâng mực nước tại hồ Hòa Bình lên, hồ Sơn La sẽ phải xả. Tuy nhiên, hiện nay hồ Sơn La cũng đang thiếu hụt tài nguyên nước.
Trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Văn Minh - Giám đốc Công ty Thủy điện Hòa Bình cho biết, năm 2019, tổng lượng nước về hồ Hòa Bình trong mùa lũ (từ 15.6 đến 15.9) chỉ đạt 14,70 tỉ m3, thấp nhất kể từ khi đưa nhà máy vào vận hành, bằng 47% so với cùng kỳ trung bình nhiều năm, thấp nhất kể từ khi đưa nhà máy vào vận hành đến nay. Cuối mùa lũ tình hình nước về hồ vẫn không được cải thiện, khả năng hạn hán, thiếu nước kéo dài, đặc biệt hồ Hòa Bình vừa phải tích nước hồ để đảm bảo xả nước phục vụ nông nghiệp cho vụ Đông - Xuân đầu năm 2020, vừa phải phát điện và nước duy trì dòng chảy và cấp nước sinh hoạt cho hạ lưu là hết sức khó khăn.
Hà Nội đối diện nguy cơ thiếu nước sạch
Thực tế, nhu cầu nước sạch của thành phố Hà Nội phụ thuộc nhiều vào nguồn cung cấp nước của Nhà máy nước sạch Sông Đà. Trong khi đó Nhà máy nước sạch Sông Đà lại lệ thuộc vào nguồn nước từ Thủy điện Hòa Bình. Theo tính toán của EVN, sản lượng phải huy động từ Nhà máy thủy điện Hòa Bình dao động 11 - 13 triệu kWh/ngày, tương đương 55 - 65 triệu m3 nước/ngày.
Nhận định việc tổng lượng nước tích ở các hồ ở mức thấp scó thể gây không ít khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đảm bảo lượng nước sinh hoạt cho người dân, nhưng ông Bùi Đăng Khoa - Phó TGĐ Cty nước sạch Sông Đà - cho biết: Hiện công ty đã đưa ra nhiều giải pháp cơ bản và thiết thực để khắc phục việc này. Đầu tiên, Cty đã có văn bản phối hợp với Cty quản lý hồ thủy điện Hòa Bình, hai bên sẽ phối hợp để hai bên vận hành hồ chứa theo quy định, nhưng vẫn đảm bảo trên nguyên tắc đủ nước phục vụ cung cấp nước cho người dân thủ đô. Hiện điểm lấy nước mặt để sản xuất nước sạch của công ty nằm ngay dưới chân hồ thủy điện Hòa Bình, nên ngoài việc đảm bảo xả nước điều tiết xuống hạ du thì đảm bảo đủ nước phục vụ sinh hoạt cũng là nhiệm vụ cần được ưu tiên. Do vậy hiện tại cũng không lo thiếu nước mặt sản xuất nước sạch.
Trong khi đó, báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội đánh giá, tổng công suất nước cung cấp cho khu vực đô thị Hà Nội đạt khoảng 1,06 triệu m3/ngày. Trong đó, nguồn nước ngầm là 629.850m3; nguồn nước mặt sông Đà khoảng 219.295m3; và nguồn nước mặt sông Đuống khoảng 150.000m3/ngày. Việc thiếu hụt mực nước tại các hồ chứa ảnh hưởng lớn đến việc cấp nước cho các nhà máy sản xuất nước sạch phục vụ sinh hoạt của khu vực lân cận, đặc biệt là Hà Nội.
