Chuyển thi tuyển sang xét tuyển
Theo kế hoạch, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 ở Bà Rịa - Vũng Tàu diễn ra trong hai ngày 3 và 4.6 với hơn 11.400 thí sinh ở 28 điểm coi thi. Mọi công tác để kỳ thi đã được chuẩn bị kỹ lưỡng tuy nhiên trước diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình dịch bệnh COVID-19, tỉnh này đã điều chỉnh từ phương thức thi tuyển sang xét tuyển. Các trường THPT căn cứ vào nguyện vọng thí sinh đã đăng ký, thực hiện xét tuyển bằng kết quả rèn luyện và học tập các lớp 6, 7, 8, 9 ở cấp THCS của học sinh. Sở GDĐT sẽ có văn bản hướng dẫn cụ thể cho các nhà trường. Riêng tuyển sinh lớp 10 Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn vẫn giữ nguyên như kế hoạch. Để bảo đảm giãn cách, các điểm thi bố trí mỗi phòng thi không quá 12 thí sinh.
Lãnh đạo Sở GDĐT Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, tuy phương thức tuyển sinh có thay đổi nhưng vẫn đảm bảo xét tuyển công bằng, khách quan và chất lượng bởi bài kiểm tra học kỳ của học sinh THCS do phòng GDĐT ra đề chung Văn - Toán - Anh. Các môn còn lại phòng giáo dục có ma trận đề để các trường tự quyết nên sẽ đánh giá được chất lượng chung trong khu vực. Ngoài ra, do kế hoạch điều chỉnh đột xuất nên không có chuyện “làm đẹp” học bạ, hồ sơ.
Ngoài ra, việc xét tuyển dựa trên nguyện vọng đăng ký ban đầu nên các em đăng ký vào các trường theo học lực của mình.
Xét tuyển hiện cũng là phương thức được nhiều tỉnh lựa chọn, nhất là áp dụng với những trường, những địa phương có tỉ lệ đăng ký nguyện vọng không chênh lệch nhiều so với chỉ tiêu. Xét tuyển: Quảng Bình, Hà Giang, Gia Lai, một số huyện của Ninh Thuận…
Trong khi đó, trước tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến ngày càng phức tạp, tỉnh Sóc Trăng, Long An cũng tạm dừng kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT. Hiện tại, một số tỉnh đang diễn ra kỳ thi như Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Bình Dương, Trà Vinh… nhưng siết chặt công tác phòng, chống dịch bệnh.
Để đảm bảo an toàn cho thí sinh trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, Sở GDĐT Hà Nội cũng đã đề xuất với UBND thành phố điều chỉnh lịch thi và thời gian làm bài kỳ thi vào lớp 10 năm học 2021-2022. Cụ thể, ngày 9.6, tổ chức làm thủ tục dự thi bằng hình thức trực tuyến. Thí sinh dự thi 4 môn vào 2 buổi sáng ngày kế tiếp (2 môn/buổi).
Nên điều chỉnh linh hoạt
GS Nguyễn Tất Dong - Tổng thư ký Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng, với mục đích của kỳ thi vào lớp 10 THPT để đánh giá chất lượng và phân luồng học sinh theo từng mức độ nhận thức. Học sinh nào có điểm thi thấp thì nên sang các trường dân tộc nội trú, trung tâm bồi dưỡng, trung tâm giáo dục thường xuyên. Trước tình hình hiện tại, các địa phương nên linh hoạt điều chỉnh thi sao cho hợp lý.
“Sở GDĐT địa phương là đơn vị nắm rõ nhất chất lượng giáo dục của từng địa bàn và có thể đề xuất những phương án phù hợp, tham mưu cho UBND các tỉnh quyết định. Tôi cho rằng, nên linh hoạt các phương thức thi tuyển, xét tuyển hoặc thi tuyển kết hợp xét tuyển cho phù hợp. Tuy nhiên, cần chú ý, không được để học sinh “ngồi nhầm lớp”, ông Dong nhấn mạnh.
Theo ông Dong, các trường cần thực hiện phân luồng cho học sinh ngay từ bậc THCS, em nào hợp với học nghề thì không nên cố dự thi lớp 10. Ông Dong cũng cho rằng, ngay trong 1 trường THPT cũng sẽ có em điểm đầu vào cao, em điểm đầu vào thấp. Những em có điểm chuẩn thấp cần được nhà trường tổ chức cho bồi dưỡng kiến thức trước khi vào năm học chính thức để theo kịp các bạn.
Còn Thạc sĩ Trịnh Hữu Chung - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Gia Định - cho rằng: Với kỳ thi tuyển sinh lớp 10 hiện nay, các địa phương cần tính toán thêm phương án xét tuyển. Đối với các địa phương có tỉ lệ cạnh tranh cao hoặc các trường THPT có tỉ lệ “chọi” cao thì nên tổ chức thi. Các trường còn lại có thể nghiên cứu hình thức xét tuyển. Hiện nay, các trường đại học đang triển khai rất tốt phương thức xét tuyển học bạ và có thể áp dụng với tuyển sinh lớp 10.
Ông Chung nhắc lại, điểm chuẩn lớp 10 những năm gần đây có nơi thấp “chạm đáy”. Điểm chuẩn lớp 10 năm 2020 ghi nhận ở mức thấp nhất là 0,58 điểm/môn là trúng tuyển.
“Một vài năm gần đây, việc thí sinh đạt dưới 1 điểm/môn vẫn đỗ THPT không phải chuyện hiếm. Tuy điểm chuẩn của mỗi trường phụ thuộc vào yếu tố địa lý vùng, điều kiện học sinh, số chỉ tiêu/số hồ sơ đăng ký… nhưng nếu xác định những vùng cần động viên để đi học thì có nhất thiết phải tổ chức một kỳ thi rình rang, tốn kém như hiện nay”, ông Chung nói và cho rằng, không chỉ vì dịch mà nghiên cứu xét tuyển vào lớp 10 mà ngay cả tình hình ổn định cũng cần nghiên cứu, đánh giá lại việc tổ chức thi lớp 10.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Loan - giáo viên bậc THCS tại Thái Bình cho rằng, thực tế nhiều tỉnh thành hiện có số lượng học sinh đăng ký vào lớp 10 thấp hơn dẫn đến điểm chuẩn hạ rất thấp. Chúng ta nên làm tốt công tác hướng nghiệp học nghề ngay từ bậc THCS hơn là vẫn thi mà lấy điểm để gần như ai thi cũng đỗ.
Theo bà Loan, độ tuổi 14-15, bên cạnh dạy chữ thì các em còn cần được dạy làm người, cần được giáo dục đều các môn thay vì chỉ chăm chăm ôn những môn sẽ thi lớp 10. Vì thế, việc xét tuyển bằng điểm học bạ cũng là một phương án khả thi nhằm giảm việc học tủ, học vẹt, hướng đến việc đánh giá công bằng trong cả quá trình học tập và rèn luyện đạo đức.
