Theo những ngư dân hoạt động quanh khu vực làng chài Cửa Vạn – một trong những làng chài được mệnh danh là đẹp nhất thế giới – khu bảo tồn lớp học đã bị lật dốc ngược hẳn xuống biển mấy hôm nay. Mấy tháng trước, hạng mục này chỉ hơi nghiêng và một phần bị nước biển tràn vào, nhưng đến nay thì đã bị lật nghiêng, nhìn rõ phần móng của khu bảo tồn lớp học – nơi trước đây là lớp học của trẻ em làng chài.
Như Báo Lao Động đã phản ánh, một loạt các hạng mục công trình ở làng chài Vung Viêng và Cửa Vạn – những nơi được du khách quốc tế đặc biệt ưa thích – đang xuống cấp nghiêm trọng. Đặc biệt, tại làng chài Cửa Vạn, công trình Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn - do Chính phủ Na Uy tài trợ với số vốn khoảng 400.000 USD, được đưa vào sử dụng năm 2007 và đến năm 2017 được sửa chữa, cải tạo - hiện siêu vẹo, nghiêng ngả.
Theo Ban Quản lý vịnh Hạ Long, qua thời gian sử dụng, do tác động của môi trường biển khắc nghiệt, phần kết cầu dầm thép đỡ toàn bộ khối công trình phía trên của Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn đã bị gỉ sét, ăn mòn và xuống cấp nghiêm trọng. Khu vực nhà máy phát điện bị nghiêng. Đường dẫn dạng cầu sắt giữa các đơn nguyên bị han gỉ, dẫn đến mất an toàn và ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan của Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.
Theo Ban Quản lý vịnh Hạ Long, các nhà bè bảo tồn tại khu vực Cửa Vạn, Vung Viêng và Trung tâm Văn hoá nổi Cửa Vạn là sản phẩm du lịch, điểm tham quan du lịch và là mô hình bảo tồn di sản văn hóa làng chài trên vịnh Hạ Long rất hấp dẫn đối với du khách.
Từ năm 2018 đến nay, các nhà bè và Trung tâm đã dần xuống cấp, gây mất an toàn, ảnh hưởng đến mỹ quan Di sản, không đảm bảo điều kiện đón tiếp, phục vụ khách tham quan.
Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã có nhiều văn bản báo cáo UBND tỉnh Quảng Ninh, xin chủ trương để đầu tư, sửa chữa các hạng mục, công trình trên. Tuy nhiên đến nay, việc triển khai đầu tư sửa chữa vẫn chưa được thực hiện.
Ngày 20.3.2023, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản số 597/UBND-XD3, chấp thuận chủ trương thực hiện các dự án sử dụng nguồn phí tham quan vịnh năm 2023, trong đó có Dự án đầu tư cải tạo, sửa chữa Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn và Dự án đầu sửa chữa, nâng cấp các nhà bè bảo tồn tại Cửa Vạn, Vung Viêng.
Tại kỳ họp 19 - 20.7.2023, HĐND TP Hạ Long đã quyết định bổ sung 2 dự án trên vào chương trình đầu tư công 6 tháng cuối năm 2023 của thành phố, với tổng số tiền khái toán là 25 tỉ đồng, từ nguồn 89% phí tham quan vịnh Hạ Long để lại cho TP.Hạ Long.
Ban Quản lý vịnh Hạ Long đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo UBND TP Hạ Long khẩn trương triển khai thực hiện việc đầu tư các dự án trên đảm bảo đúng tiến độ, hoàn thành trong năm 2023.
Theo Nghị quyết số 88/2017/NQ-HĐND ngày 13.12.2017 của HĐND tỉnh Quảng Ninh, nguồn thu phí tham quan vịnh Hạ Long được trích để lại 11% cho Ban Quản lý vịnh Hạ Long để thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, bao gồm: sửa chữa, bảo trì tài sản cơ sở vật chất được giao quản lý theo quy định của Bộ Tài chính. 89% còn lại được điều tiết cho TP Hạ Long để thực hiện đầu tư các dự án trên bờ và dưới vịnh Hạ Long.
Doanh thu từ bán vé tham quan vịnh Hạ Long trước đại dịch COVID-19 năm cao nhất đạt trên 1.200 tỉ đồng. Tuy nhiên, khi đại dịch COVID-19 xuất hiện, doanh thu giảm mạnh và hiện vẫn chưa thể trở lại mức 1.000 tỉ đồng. Cụ thể, năm 2020, tỉnh Quảng Ninh giao chỉ tiêu thu 1.330 tỉ đồng, nhưng thực tế chỉ thu được hơn 207 tỉ đồng. Năm 2021 – năm bị ảnh hưởng nặng nề nhất do đại dịch COVID-19 - được giao chỉ tiêu thu 600 tỉ đồng, nhưng thực tế chỉ thu được 6,4 tỉ đồng. Năm 2022, tỉnh Quảng Ninh giao thu 500 tỉ đồng, thực tế chỉ thu được hơn 366 tỉ đồng.
