Trao đổi với Báo Lao Động, ông Lê Kim Thành - Cục trưởng Cục Đường Cao tốc Việt Nam - cho biết, trong khoảng 10 năm qua, mặc dù đã được đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến đường vành đai, đường hướng tâm và đường trục chính đô thị như đường Vành đai 1, 2, 3, cầu Nhật Tân, cầu Thanh Trì, tuyến đường nối từ cầu Nhật Tân đến sân bay Nội Bài, Đại lộ Thăng Long, cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng… song chưa đáp ứng được nhu cầu vận tải, đặc biệt là khu vực nội đô và các cửa ngõ thành phố Hà Nội.
Thành phố hiện có khoảng 6,4 triệu phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành (trong đó có khoảng 5,6 triệu xe máy, khoảng 800 nghìn ôtô các loại), chưa kể khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh, thành phố tham gia giao thông tại thủ đô.
Tốc độ tăng trưởng ôtô của thành phố là 10,2%/năm và xe máy 6,7%/năm cũng sẽ khiến tình trạng ùn tắc giao thông ngày càng trở nên phức tạp hơn.
Việc phát triển mất cân đối giữa phương tiện giao thông với kết cấu hạ tầng dẫn tới quá tải và ùn tắc hiện vẫn còn đến trên 34 điểm ùn tắc.
Điển hình như cầu Thanh Trì có lưu lượng 122.606 xe/ngày đêm, gấp 8,1 lần lưu lượng thiết kế; cầu Vĩnh Tuy 75.596 xe/ngày đêm, gấp 6,3 lần...
Một số tuyến giao thông chính như đường Tố Hữu, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Thúc Kháng... vào các giờ cao điểm lưu lượng phương tiện cũng vượt 1,1 đến 1,8 lần so với lưu lượng thiết kế.
Do vậy, nếu không được đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông trọng yếu, đặc biệt là dự án Vành đai 4, thành phố Hà Nội sẽ không thể khắc phục và hạn chế tình trạng ách tắc và tai nạn giao thông.
Đặc biệt, Vành đai 4 góp phần giảm áp lực cho vành đai 3. Ông Lê Kim Thành nhấn mạnh, hiện nay tuyến đường Vành đai 3 đã cơ bản hoàn thành nhưng đã quá tải.
Mật độ lưu lượng giao thông trên Vành đai 3 rất lớn, gấp khoảng 2,5 lần so với lưu lượng tiêu chuẩn. Vào các khung giờ cao điểm tại các lối lên, xuống tại các nút giao Pháp Vân - Cầu Giẽ - Vành đai 3; Đại lộ Thăng Long - Khuất Duy Tiến, Nguyễn Trãi - Nguyễn Xiển… thường xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài; tình trạng ùn tắc giao thông thường xảy ra khi có sự cố hoặc khi lưu lượng giao thông gia tăng đột biến vào các ngày nghỉ và dịp lễ, Tết.
Đường vành đai 4 được xác định là giới hạn và hướng luồng giao thông quá cảnh không đi xuyên qua trung tâm thành phố Hà Nội để giảm tải lưu lượng xe ngày càng lớn dồn vào các cửa ngõ giao thông, đầu mối giao thông ra vào thành phố.
Dự án hình thành, các phương tiện quá cảnh sẽ có lựa chọn tốt để lưu thông nhằm giảm quãng đường di chuyển và hạn chế thời gian chờ do ách tắc, tăng mức độ phục vụ hệ thống giao thông. Việc luồng xe quá cảnh lựa chọn tuyến đường Vành đai 4 để lưu thông sẽ tiết kiệm về chi phí nhiên liệu, thời gian di chuyển…
Đặc biệt, tuyến đường Vành đai 4 được hình thành sẽ tạo ra trục giao thông mới kết nối thuận lợi các khu vực. Cụ thể như khu vực Tây Bắc thông qua tuyến cao tốc Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên đến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và ngược lại để kết nối ra biển; kết nối với cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ đi phía Nam và ngược lại có chiều dài tương đương với lưu thông qua tuyến Vành đai 3 để giảm tải giao thông theo hướng này.
Khu vực Đông Bắc thông qua cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đi ra biển và cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ đi phía Nam và ngược lại thuận lợi hơn so với đi qua Vành đai 3.
Khu vực Tây Bắc, sân bay Nội Bài đi phía Đông Bắc về các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn và ngược lại thuận lợi khi khép kín đường Vành đai 4 qua cao tốc Nội Bài - Hạ Long. Tạo thành trục kết nối các đô thị phía Tây thành phố Hà Nội, các tỉnh phía Đông Bắc đến sân bay quốc tế Nội Bài được quy hoạch 100 triệu khách/năm.
Đối với hệ thống quốc lộ, đường tỉnh trong khu vực chủ yếu phục vụ lưu lượng xe nội vùng tuy nhiên cũng đã quá tải với tốc độ phát triển đô thị quá nhanh. Do vậy việc hình thành một trục đường tốc độ cao có tính chất liên vùng sẽ thúc đẩy phát triển và hỗ trợ cho hệ thống đường hiện có.
