Tấn công có chủ đích
Không chỉ xuất hiện trên WhatsApp hay Facebook như trước đây mà Thử thách Momo còn len lỏi vào những đoạn video trên YouTube và được “ngụy trang” một cách rất tinh vi dưới dạng những video dành cho trẻ em.
Trao đổi về vấn đề này, ông Tạ Quang Thái- Sáng lập viên Rada đánh giá: “Thử thách Momo xuất hiện tinh vi trong đoạn video dành cho trẻ nhỏ. Đây là vấn đề của mạng YouTube trong việc kiểm soát nội dung, trong đó đã để lọt những nội dung có hại".
Đặc biệt, các video đã được biến tướng, nhào nặn và lách luật có nội dung trên nhắm trực tiếp đến đối tượng có khả năng phòng vệ kém, đó là trẻ em.
Theo chuyên gia này, thử thách Momo len lỏi tinh vi là một cảnh tỉnh để YouTube tăng cường kiểm soát nội dung trong tương lai. Sự kiểm soát này trên những phương diện kỹ thuật, con người ở mức độ toàn cầu.
"Cơ chế gợi ý video của YouTube hay nhưng rất khó kiểm soát việc gợi ý các video không phù hợp. Về mặt kỹ thuật thì Youtube cần nâng cấp tính năng hoặc bổ sung các lựa chọn cho phép tắt cơ chế gợi ý hoặc có cơ chế kiểm soát nội dung thông qua tài khoản của cha mẹ", ông Thái nói.
Ông Thái phân tích: “Đối với người dùng trong nước, các video này được làm bằng tiếng Anh khá dễ qua mặt cha mẹ về mặt ngôn ngữ nếu không để ý và trang bị kiến thức về ngoại ngữ. Bên cạnh đó, hiện nay, trẻ em được tiếp cận ngoại ngữ khá sớm nên chúng có thể hiểu được tương đối hoặc một phần mà có thể dẫn đến nhận thức không đầy đủ và rất dễ thực hiện theo yêu cầu của video đó”.
Thử thách tự sát Momo hay “Cá Voi xanh” chỉ là một trong muôn vàn các biến tướng. Chuyên gia này dự báo, nó sẽ xuất hiện trong tương lai nhiều hơn nữa, tinh vi hơn nữa chứ không ít đi. Những người tạo ra video này đã lên một mức độ mới, tấn công có chủ đích, nhắm đến đối tượng nhạy cảm bằng nhiều hình thức khác nhau.
Trước những nguy cơ luôn hiện hữu với trẻ em, ông Thái cho rằng: “Các tổ chức bảo vệ trẻ em, pháp luật và các công ty cung cấp nền tảng cần tăng cường hợp tác, phối hợp để áp dụng các biện pháp kiểm soát thông tin trong tương lai theo các tiêu chuẩn mở được cộng đồng chấp nhận. Tránh các tiêu chuẩn đóng theo kiểu tôi muốn thế mà có tác dụng ngược lại”.
Trẻ em là công dân số
Trước những nguy cơ đang rình rập, các chuyên gia cho rằng cần có sự chung tay của cả cộng đồng để ngăn ngừa những sự việc đau lòng có thể xảy ra.
An toàn trong môi trường mạng không chỉ trẻ em cần học về các kỹ năng công nghệ số - bao gồm cả kỹ thuật và hành vi, mà chính phụ huynh cũng cần phải tự học hoặc học từ chính các con.
Muốn làm tốt điều này, cha mẹ cũng rất cần quan tâm đồng hành cùng các con. Bà Nguyễn Phương Linh - Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD) khẳng định rằng: “Không có gì đáng xấu hổ khi bắt đầu học tập và trò chuyện về các rủi ro con có thể gặp phải khi sử dụng mạng xã hội. Từ đó, định hướng cách xử lý thông minh cho trẻ. Đối với trẻ em, ngăn cấm và kiểm soát ngặt nghèo không phải là giải pháp. Bởi vì chính các em là những công dân số, cho nên các bậc phụ huynh hãy hướng dẫn các con làm chủ công nghệ một cách tốt nhất”.
Để gỡ rối trong vấn đề này, cha mẹ có thể tìm nhiều cách thức, trong đó thỏa thuận với con về “hợp đồng an toàn mạng” là giải pháp không tồi.
"Hợp đồng này thống nhất thời gian con cái có thể lên mạng, các trang mạng các con xem xét có thể chia lại với cha mẹ. Cha mẹ có thể thỏa thuận những một số vấn đề sẽ tôn trọng quyền riêng tư, đồng hành, học hỏi từ các em", bà Linh nói.
Ông Đặng Hoa Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em cho rằng: “Trẻ em có quyền được tiếp cận, sử dụng kênh thông tin để bày tỏ quan điểm, nguyện vọng của mình. Ở đây, chúng ta nên nhìn nhận tính tích cực của môi trường mạng nói chung. Quan trọng hơn cả, mỗi cha mẹ phải hướng dẫn, giáo dục cho trẻ em cách thức sử dụng mạng xã hội một cách thông minh. Từ đó, chúng ta có thế hệ công dân ứng xử văn minh và khai thác tối đa lợi ích của thế giới số và giảm tải tối đa những nguy cơ mà chúng đang đặt ra”.
