Làm rõ trách nhiệm chậm tiến độ Dự án đường sắt đô thị Nhổn-Ga Hà Nội

Đặng Tiến |

Dự án đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội có tổng mức đầu tư 1,176 tỉ EURO được khởi công từ năm 2008, dự kiến hoàn thành năm 2022. Nhưng đến nay, tiến độ dự án mới đạt 74,4% (trong đó đoạn trên cao đạt 95,1%, đoạn ngầm đạt 33%). Không chỉ chậm tiến độ, dự án này còn đội vốn hàng nghìn tỉ đồng khi tăng thêm hơn 4.905 tỉ đồng (khoảng gần 203 triệu euro). Các chuyên gia cho rằng dự án đang đi vào vết xe của tuyến Cát Linh - Hà Đông.

Chậm tiến độ, đội vốn

Là tuyến đường sắt đô thị thứ 2 của Hà Nội, Dự án đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội có chiều dài 12,5km, gồm 8,5km đi trên cao và 4km đi ngầm (đoạn Kim Mã - Ga Hà Nội, với 4 ga ngầm), có tổng mức đầu tư 1,176 tỉ EURO, từ nguồn vốn vay viện trợ phát triển chính thức (ODA) của Ngân hàng Đầu tư Châu Âu, chính phủ Pháp, Ngân hàng Phát triển Châu Á và vốn đối ứng trong nước. Được khởi công từ năm 2008 dự kiến hoàn thành vào cuối  năm 2022.

Theo đại diện Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB Hà Nội), đến thời điểm hiện tại, tiến độ dự án tuyến metro Nhổn - Ga Hà Nội mới đạt 74,4%, trong đó đoạn trên cao đạt 95,1%, đoạn ngầm đạt 33%. Không chỉ chậm tiến độ, dự án đường sắt đô thị này còn đội vốn hàng nghìn tỉ đồng khi tăng thêm hơn 4.905 tỉ đồng (khoảng gần 203 triệu EURO), nâng tổng mức đầu tư dự án lên 34.532 tỉ đồng.

Theo ghi nhận, đoạn trên cao đang được triển khai tốt và dự kiến sẽ đưa vào khai thác  trong cuối năm nay. Tuy nhiên đoạn ngầm từ khách sạn Hà Nội Daewoo về Ga Hà Nội đang bị dừng thi công do chủ đầu tư và các nhà thầu hiện chưa thống nhất được phương án. Nếu các bên không thống nhất được với nhau việc đền bù có thể sẽ lên cao hơn nữa. Nhưng rất khó việc hợp lý hoá các thủ tục giấy tờ, một trong những lý do này là do chậm giải phóng mặt bằng và trong quá trình khoan ngầm.

Theo đại diện MRB, nguyên nhân chính là do việc chậm trễ GPMB vì có những gói thầu chậm bàn giao mặt bằng đến 5 - 6 năm so với kế hoạch. Đặc biệt, có 50 toà nhà (không trong diện thu hồi đất) bị ảnh hưởng trong quá trình thi công tuyến hầm, song quy trình thực hiện bồi thường rất khó khăn bởi chưa có tiền lệ và chưa được hướng dẫn theo các quy định pháp luật của Việt Nam, nếu TP.Hà Nội chấp nhận đền bù thì cũng rất khó vì đền theo đơn giá nào (vì không thể tính được đơn giá, định mức để bồi thường).

Cùng với đó, MRB cũng đưa ra các lý do các gói thầu của dự án được ký theo mẫu hợp đồng quốc tế FIDIC có nhiều điểm khác biệt với quy định của pháp luật Việt Nam, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 làm chậm quá trình nhập khẩu thiết bị, các gói thầu thiết bị kéo dài và tăng chi phí. Sự biến động của tỉ giá quy đổi (tiền euro sang tiền Việt Nam đồng) trong quá trình thanh toán khối lượng thực hiện; do điều chỉnh thiết kế để phù hợp với thực tế thi công, phù hợp với phương án vận hành hai giai đoạn; bổ sung các phần việc còn thiếu do không lường trước được... Tuy nhiên theo TS Phan Lê Bình, FIDIC là hợp đồng mà các bên thực hiện đều có quyền bình đẳng như nhau và được nhiều quốc gia trên thực hiện tuân theo.

Cần làm rõ trách nhiệm thuộc về ai

Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành trong việc theo dõi, kiểm tra và tổng hợp tình hình thực hiện, giám sát, Bộ GTVT chỉ ra hàng loạt nguyên nhân dẫn đến việc dự án metro Nhổn - Ga Hà Nội chậm tiến độ và đội vốn. Trong đó, nguyên nhân đầu tiên được cho là dự án có công nghệ phức tạp, lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam, trong khi các đơn vị thực hiện chưa có kinh nghiệm. Các gói thầu ngoài việc tuân thủ theo pháp luật của Việt Nam còn phải thực hiện đầy đủ thủ tục theo quy định của nhà tài trợ, trong khi những yêu cầu ràng buộc theo hiệp định vay đan xen khác nhau theo các nhà tài trợ, vì vậy khi triển khai gặp nhiều vướng mắc do sự chỉ đạo, điều hành của địa phương còn lúng túng, chưa kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc.

Nhiều ý kiến cho rằng, trách đầu tiên là Ban Quản lý Đường sắt Hà Nội, nếu không giải quyết dứt điểm thì đến năm 2029 dự án cũng chưa chắc đã về đích. Trao đổi với PV Báo Lao Động, GS-TS Đặng Đình Đào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển (ĐH KTQD Hà Nội) - cho rằng, cần dựa vào hợp đồng đã ký kết giữa các bên để giải quyết. Trách nhiệm đến đâu sẽ xử lý đến đó, cái nào thuộc về khách quan, cái nào thuộc về chủ quan cần phải được làm rõ.

Các chuyên gia cho rằng, những bất cập tại dự án đường sắt Nhổn - Ga Hà Nội đang là vấn đề không phải một Ban QLDA cụ thể phải chịu trách nhiệm mà cả hệ thống quản lý Nhà nước phải nhìn nhận. Cụ thể như việc giải phóng mặt bằng, được coi là then chốt đối với cả quá trình xây dựng. Và vấn đề này chúng ta đang vướng tại nhiều dự án. Vậy cần phải nhanh chóng xem xét trách nhiệm. Nếu như trách nhiệm thuộc về hệ thống thì cả hệ thống phải vào cuộc để gỡ khó cho dự án.

Theo GS-TS Đặng Đình Đào, đây là bài học không phải lần đầu xảy ra mà đã xảy ra tại nhiều dự án và cũng không nguỵ biện để đổ lỗi cho ai vì từ năm 1936 Nga đã đào đường hầm, đến nay nhiều nước trên thế giới đã làm. Do đó, cần phải nghiêm túc thẳng thắn nhận trách nhiệm và quy rõ trách nhiệm cho từng cá nhân, tập thể và từng công đoạn không thể để chờ có cơ chế tháo gỡ khó khăn của dự án.

Đặng Tiến
TIN LIÊN QUAN

Bí thư Hà Nội kiểm tra dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội

Phạm Đông |

Hà Nội - Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng đưa ra mốc thời gian, phấn đấu đến năm 2022 sẽ đưa vào vận hành phần đi nổi dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội.

Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông: Hà Nội sẵn sàng tiếp nhận và vận hành sau ngày 10.11.2021

Đặng Tiến |

HÀ NỘI: Phó Thủ tướng Lê Văn Thành vừa yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương hoàn thành các công đoạn còn lại, bàn giao đường sắt Cát Linh - Hà Đông cho Thành phố Hà Nội trước ngày 10.11.2021 để đưa vào khai thác, sử dụng. Đại diện Bộ GTVT cho rằng, công tác chuẩn bị đã xong, chỉ chờ kết luận của Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước để tiến hành bàn giao.

Không khí lạnh suy yếu dần, Bắc Bộ nắng hanh và tăng nhiệt

AN AN |

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia nhận định không khí lạnh tác động mạnh đến Bắc Bộ từ đêm nay đến ngày mai 18.1. Từ ngày 19.1, ngày có nắng hanh và nhiệt độ có xu hướng tăng nhẹ.

Nở rộ dịch vụ cho thuê người yêu về nhà ra mắt dịp Tết

Phùng Nhung |

Nhiều người trẻ mỗi dịp về quê ăn Tết lại bị bố mẹ thúc giục chuyện yêu đương, kết hôn, sinh con. Vì lẽ đó, họ tìm đến dịch vụ cho thuê người yêu để trấn an tâm lý gia đình.

Vì sao gốc đào Nhật Tân được chào bán với giá 200 triệu đồng?

Quỳnh Trang |

Sáng 17.1, dọc đại lộ Lê-Nin, thành phố Vinh (Nghệ An) tấp nập cảnh mua - bán hoa, cây cảnh phục vụ Tết Nguyên đán. Trong đó, thu hút nhiều người xem nhất là gian trưng bày gốc đào Nhật Tân của anh Đặng Văn Cường (36 tuổi, trú TP Vinh) bởi nơi đây trưng bày gốc cổ thụ độc đáo với thế "rồng bay".

Nhìn lại diễn biến vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp

Bảo Bình - Dương Anh |

Liên quan vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp, sau hơn nửa tháng tìm kiếm, lực lượng cứu hộ đã đưa được đoạn cọc thứ nhất (dài 12m) trong số 3 đoạn của cọc bêtông lên mặt đất và đang tiến hành các bước cứu hộ tiếp theo.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Khởi tố Giám đốc Trung tâm đăng kiểm duy nhất ở Hòa Bình

PV |

Hoà Bình - Cơ quan công an vừa khởi tố các bị can liên quan đến vụ án “Nhận hối lộ” xảy ra tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 28-01S thuộc Sở Giao thông vận tải Hòa Bình.

Bí thư Hà Nội kiểm tra dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội

Phạm Đông |

Hà Nội - Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng đưa ra mốc thời gian, phấn đấu đến năm 2022 sẽ đưa vào vận hành phần đi nổi dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội.

Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông: Hà Nội sẵn sàng tiếp nhận và vận hành sau ngày 10.11.2021

Đặng Tiến |

HÀ NỘI: Phó Thủ tướng Lê Văn Thành vừa yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương hoàn thành các công đoạn còn lại, bàn giao đường sắt Cát Linh - Hà Đông cho Thành phố Hà Nội trước ngày 10.11.2021 để đưa vào khai thác, sử dụng. Đại diện Bộ GTVT cho rằng, công tác chuẩn bị đã xong, chỉ chờ kết luận của Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước để tiến hành bàn giao.