Hơn 1.200 hồ chứa xuống cấp chưa có vốn sửa chữa

1.200 hồ chứa xuống cấp chưa có vốn sửa chữa

Theo Tổng cục Thủy lợi, cả nước còn 1.645 hồ chứa bị xuống cấp, thiếu khả năng xả lũ. Trong đó đã xác định được nguồn vốn để sửa chữa, nâng cấp cho 439 hồ, còn 1.206 hồ chứa chưa có nguồn vốn để đầu tư sửa chữa nâng cấp.

"Nhiều địa phương chưa quan tâm đúng mức, chưa bố trí kinh phí và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy định pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa, còn nhiều nội dung chưa được triển khai, nhất là ở nhóm hồ vừa và nhỏ, như: Về đăng ký an toàn đập, chỉ mới đạt 66% số hồ. Nhiều tỉnh chưa quan tâm thực hiện như: Hà Giang, Yên Bái, Hải Dương"- báo cáo của Tổng cục Thủy lợi chỉ rõ.

Đến thời điểm này, chỉ có 4% số hồ được kiểm định an toàn; 4% số hồ được lắp đặt hệ thống giám sát vận hành; thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du; 4% số hồ được lập quy trình vận hành; 15% số hồ được lập phương án bảo vệ; 16% số hồ được lập phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp...

Trong thời gian qua, đã xảy ra 71 sự cố đập, hồ chứa. Trong đó, cao nhất là năm năm 2017 xảy ra với 23 hồ; năm 2018: 12 hồ, đập: năm 2019: 11 hồ, đập. 6 tháng năm 2020: 2 vụ. Cụ thể: Ngày 28.5.2020 hồ Đầm Thìn (Phú Thọ) bị vỡ; ngày 7.6.2020 đập dâng Bara Đô Lương (Nghệ An) bị sập 2 khoang tràn.

Theo các đánh giá sơ bộ, nguyên nhân sự cố các hồ chứa nêu trên do ảnh hưởng của mưa, lũ dòng chảy về hồ vượt tần suất thiết kế. Trong khi đó, các công trình được xây dựng từ lâu, chất lượng công trình xuống cấp, giảm cường độ chịu lực; đập yếu do mái đập bị sạt lở, bào mòn lâu ngày; tổ mối trong đập đất..., khi mực nước dâng cao, lượng nước thấm qua các vị trí nứt hoặc tổ mối tăng lên gây vỡ đập.

Đối với các hồ mới xây dựng hoặc đang thi công đã xảy ra sự cố là do chủ quan không lường hết được những tình huống thiên tai, chủ đầu tư, các nhà thầu tư vấn thiết kế, thi công thiếu kinh nghiệm; trong quá trình thi công không thường xuyên kiểm tra công trình để phát hiện kịp thời việc thấm nước qua thân đập, mang cống gây vỡ đập.

Mặt khác, hầu hết các hồ chứa nước nhỏ trong những năm gần đây đều được giao cho UBND các huyện, xã, Tổng công ty Càphê quản lý, song lực lượng cán bộ, công nhân quản lý vận hành không đáp ứng yêu cầu dẫn đến không phát hiện được và kịp thời xử lý các hư hỏng.

Theo dõi sát sao việc xả lũ các hồ chứa ở phía Trung Quốc

Theo Tổng cục Phòng, Chống thiên tai Trần Quang Hoài, nếu Trung Quốc tiếp tục xả lũ tại các hồ trên sông Hồng thì có ảnh hưởng đến Việt Nam. Tuy nhiên, đến thời điểm này, các ảnh hưởng không nhiều.

"Để chủ động ứng phó với các tình huống bất trắc, cơ quan phòng, chống thiên tai đã phối hợp với các địa phương theo dõi sát sao tình hình mưa lũ, xả lũ các hồ chứa ở phía Trung Quốc. Để chủ động ứng phó, cơ quan chức  năng đã lắp đặt thiết bị tự động theo dõi lượng nước về, sẵn sàng các kịch bản ứng phó" - ông Trần Quang Hoài cho biết.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục phòng chống thiên tai Vũ Xuân Thành, nhiều nơi chính quyền địa phương và người dân nhận thức chưa đầy đủ, cho rằng khi xây dựng các hồ chứa thuỷ lợi lớn trên các hệ thống sông để phục vụ điều tiết lũ và phát điện thì dưới vùng hạ du không còn lũ, dẫn đến tình trạng chủ quan, xem nhẹ vai trò của hệ thống đê điều;

Các cấp chính quyền chưa quan tâm đúng mức trong đầu tư, duy tu bảo dưỡng đê điều cũng như chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm ngăn chặn, xử lý vi phạm pháp luật về đê điều theo quy định.