Ứng dụng công nghệ thông tin là nhu cầu bức thiết
Năm 2017 đánh dấu sự thay đổi lớn của Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến khu vực phía Bắc, trực thuộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH). Từ tháng 3.2017, trung tâm được Tổng Giám đốc giao nhiệm vụ quản lý vận hành Hệ thống thông tin giám định BHYT, tổng hợp, phân tích dữ liệu, kiểm tra, chỉ đạo BHXH các tỉnh giám định điện tử; thực hiện mua sắm tập trung cấp quốc gia đối với một số thuốc sử dụng trong khám chữa bệnh (KCB) BHYT.
Thời điểm đó, cả nước có khoảng trên 150 triệu lượt KCB BHYT và tăng dần theo mỗi năm trong khi nhân lực làm công tác giám định của toàn ngành BHXH Việt Nam chỉ gần 2.900 người. Trung tâm xác định, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong tổ chức thực hiện chính sách BHYT, thực hiện liên thông quản lý dữ liệu, giám định và thanh quyết toán chi phí KCB BHYT càng trở thành nhu cầu bức thiết.
Hệ thống thông tin giám định BHYT gồm cổng tiếp nhận và phần mềm giám định BHYT và phần mềm giám sát.
Theo đó, cổng tiếp nhận là nơi trao đổi, liên thông dữ liệu giữa cơ sở KCB và cơ quan BHXH, cung cấp các công cụ như tra cứu thông tin thẻ BHYT; lịch sử điều trị của bệnh nhân; gửi các danh mục sử dụng cho người bệnh và dữ liệu đề nghị thanh toán BHYT từ cơ sở KCB...
Phần mềm giám định được xây dựng theo quy trình giám định BHYT ban hành theo Quyết định số 1456/QĐ-BHXH có 192 chức năng thuộc 12 quy trình nghiệp vụ. Các hồ sơ đề nghị thanh toán được giám định điện tử 100% qua hơn 300 quy tắc giám định tự động.
Phần mềm giám sát cung cấp các chức năng theo dõi, hiển thị bằng các bản đồ, biểu đồ trực quan. Các báo cáo được tự động cập nhật hằng ngày giúp BHXH Việt Nam và BHXH các tỉnh có thông tin cập nhật, tổng quan… Phần mềm còn có các chức năng cảnh báo trục lợi từ người tham gia BHYT, cơ sở y tế như KCB nhiều lần, thu dung bệnh nhân, KCB sau tử vong...; đồng thời thường xuyên cập nhật các yêu cầu kiểm tra, giám sát từ Trung ương đến địa phương.
Phát hiện các hiện tượng khám lấy thuốc nhiều lần
Năm 2017, Hệ thống thông tin giám định BHYT đã tiếp nhận dữ liệu của 168,89 triệu lượt KCB BHYT, tỉ lệ liên thông trên 95%. Năm 2018 tiếp nhận dữ liệu của 176,46 triệu lượt KCB với chi phí đề nghị thanh toán trên 98.139,4 tỉ đồng, tỉ lệ liên thông đạt 98,02%. Năm 2019 tiếp nhận dữ liệu của 184,52 triệu lượt KCB với chi phí đề nghị thanh toán trên 105,79 tỉ đồng, tỉ lệ liên thông đạt 98,39%.
Với việc ứng dụng hệ thống, hầu hết quy trình nghiệp vụ đã được tự động hoá bằng các chức năng của phần mềm, qua đó nâng cao chất lượng các nghiệp vụ đồng thời giúp giảm hàng trăm giờ làm việc của cán bộ giám định. Phần lớn các nghiệp vụ đã tự động hoá toàn bộ như kiểm tra thông tin, giá trị sử dụng thẻ BHYT; kiểm tra tính chính xác của dữ liệu đề nghị thanh toán; giám định danh mục thuốc, vật tư y tế và dịch vụ kỹ thuật; giám định tỉ lệ, thông báo kết quả giám định, thanh toán đa tuyến; lập báo cáo quyết toán và thẩm định quyết toán.
Năm 2017, hệ thống ghi nhận kết quả giám định giảm trừ số chi không hợp lý trên 2.584 tỉ đồng, gấp gần 4 lần khi chưa áp dụng giám định điện tử. Năm 2018, số tiền giảm trừ là 2.268,8 tỉ đồng. Năm 2019, số tiền giảm trừ là 1.248,85 tỉ đồng.
Dữ liệu kết xuất từ hệ thống được các đơn vị của BHXH Việt Nam chủ động khai thác, phân tích số liệu từ hệ thống để thực hiện các nghiệp vụ kiểm toán, kiểm tra, thẩm định quyết toán chi KCB BHYT.
Trong 3 năm từ 2017 đến nay, trung tâm đã xây dựng trên 120 chuyên đề để BHXH tỉnh tập trung kiểm tra, rà soát, xử lý các trường hợp thanh toán sai quy định như tách, thanh toán dịch vụ nằm trong quy trình kỹ thuật, thanh toán trùng lặp, chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng ngoại trú rộng rãi; sử dụng thuốc bổ trợ, thuốc chế phẩm y học cổ truyền quá mức cần thiết; kéo dài ngày điều trị ở một số bệnh lý điển hình; các hiện tượng khám lấy thuốc nhiều lần, sử dụng thông tin thẻ để lấy thuốc... thu hồi 397,2 tỉ đồng.
Với các thông tin được cập nhật, công khai minh bạch thường xuyên, nhiều cơ sở KCB đã có những chuyển biến tích cực trong chỉ định điều trị, góp phần tiết giảm các khoản chi không cần thiết. So với năm 2017, các chỉ tiêu chi bình quân toàn quốc năm 2018 về xét nghiệm giảm 6,44%, chẩn đoán hình ảnh giảm 4,1%, khám giảm 11,42%, ngày giường giảm 2,17%, ngày điều trị bình quân giảm 4,17%, tỉ lệ vào điều trị nội trú giảm 1,1%. Năm 2019 so với năm 2018, bình quân xét nghiệm giảm 1,23%, chẩn đoán hình ảnh giảm 2,38%, thuốc giảm 0,35%, ngày điều trị bình quân giảm 7,54%, giúp tiết kiệm hàng trăm tỉ đồng chi KCB mỗi năm.
