Hàng loạt rủi ro tiềm ẩn khi để “cò” lí lịch tư pháp làm hồ sơ hộ

Có dấu hiệu của lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Liên quan đến tình trạng "cò mồi" thường xuyên xuất hiện trước cổng Sở Tư pháp Hà Nội và nhận làm thủ tục xác nhận lí lịch tư pháp hộ với mức giá “cắt cổ”, Luật sư Quách Thành Lực – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội nhận định đây là tình trạng đáng báo động.

Bởi, dịch vụ tư vấn pháp luật buộc phải thực hiện bởi những cá nhân là luật sư; thành viên của các công ty luật, văn phòng luật sư; những tổ chức, cá nhân có tư cách pháp nhân, có điều kiện hoặc giấy phép hành nghề. Và chỉ những tổ chức, cá nhân này mới được phép cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lí.

"Chính vì vậy, tình trạng các cá nhân thực hiện hành vi "cò mồi", cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật trong lĩnh vực cung cấp lí lịch tư pháp là hành vi vi phạm pháp luật.

Hành vi tự ý cung cấp dịch vụ pháp lí, tự ý sao chụp chứng minh thư, hộ chiếu, các tài liệu nhân thân của những khách hàng để làm lí lịch tư pháp có nguy cơ lọt lộ thông tin. Dựa vào thông tin này, một số cá nhân, tổ chức có thể giả mạo hồ sơ để lập tài khoản ngân hàng, tạo điều kiện cho những hành vi lừa đảo chiếm đoạn tài sản" - Luật sư Lực cho biết.

Việc các đối tượng cò mồi có hành vi thu 500.000 đồng - 900.000 đồng cho từng phiếu lí lịch tư pháp số 1 và số 2 là hành vi có dấu hiệu của lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Những đối tượng này không có chức năng và nhiệm vụ và cũng không có khả năng để cung cấp dịch vụ nhưng đã lừa dối khách hàng, lừa dối những người làm lí lịch tư pháp.

Theo Luật sư Lực, trong trường hợp số tiền lừa dối chiếm đoạt dưới 2 triệu đồng thì đối tượng này sẽ bị xem xét xử lí hành chính theo quy định tại khoản 1 điều 15 nghị định 144 năm 2021 với mức phạt tiền lên đến 3 triệu đồng. Ngoài ra, các đối tượng còn bị tịch thu số tiền chiếm đoạt.

Trong trường hợp thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản từ 2 triệu đồng trở lên, các đối tượng này sẽ bị xem xét xử lí hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo qui định tại điều 174 của Bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017). Mức phạt tù dành cho các đối tượng lừa đảo này lên đến 3 năm tù.

Có cung mới có cầu

Luật sư Lực phân tích, nhu cầu xin cấp lí lịch tư pháp tăng đột biến, Sở Tư pháp nhiều thời điểm rơi vào tình trạng "quá tải"  là nguyên nhân xuất hiện đối tượng cò mồi.

"Để hạn chế tình trạng "cò mồi", cơ quan chức năng không thể bắt hoặc xử lí những đối tượng này mãi được. Nếu có, cũng chỉ như bắt cóc bỏ đĩa. Để giải quyết triệt để, cần rà soát lại các qui định pháp luật về việc cung cấp lí lịch tư pháp. Có hay không tình trạng yêu cầu người dân cung cấp lí lịch tư pháp quá đại trà, quá phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến số lượng và thời gian mà người dân phải đi làm" - Luật sư Lực nêu quan điểm.

Nhiều đơn vị kinh doanh trong quá trình tuyển dụng đều yêu cầu cung cấp lí lịch tư pháp. Luật sư Lực cho rằng, việc yêu cầu này không dựa trên bất cứ cơ sở nào và là hành vi lạm dụng yêu cầu cung cấp lí lịch tư pháp. Tuy vậy, khi cơ quan, tổ chức yêu cầu, người lao động buộc phải làm theo. 

"Tôi nghĩ giải pháp là Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội hoặc Bộ Công an cần có văn bản hoặc công văn yêu cầu chấn chỉnh các cá nhân, các tổ chức trong khâu tuyển dụng lao động.

Cụ thể, với những ngành nghề mà không nhất thiết phải đảm bảo yêu cầu lí lịch tư pháp thì chấm dứt ngay tình trạng lạm dụng tuỳ tiện việc yêu cầu người lao động cung cấp lí lịch tư pháp", vị luật sư cho biết.