Ùn tắc: Nỗi đau đầu của đô thị lớn
Theo thống kê, hiện thành phố Hà Nội có khoảng 7,1 triệu phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, với tốc độ tăng trưởng ôtô đạt 10,2%/năm, của xe máy đạt 6,7%/năm, chưa tính khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh, thành phố khác tham gia giao thông khiến cho nguy cơ ùn tắc giao thông trên địa bàn là điều khó tránh khỏi và dự báo sẽ ngày càng diễn biến phức tạp.
Nhằm giảm ùn tắc tại khu vực cửa ngõ thủ đô, thời gian qua, Bộ Giao thông Vận tải và Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hà Nội đã triển khai đầu tư xây dựng và đưa vào khai thác, sử dụng một số tuyến đường vành đai 3 đoạn Mai Dịch-Nam Thăng Long; đường Vành đai 2 trên cao; đoạn Ngã Tư Vọng-Ngã Tư Sở; đường Vành đai 3 đi thấp qua hồ Linh Đàm và cầu vượt nút giao Nguyễn Văn Huyên-Hoàng Quốc Việt... Tuy nhiên, vào các khung giờ cao điểm, nhiều tuyến đường đã rơi vào ùn tắc cục bộ đặc biệt là có cả những tuyến đường mới được đầu tư đưa vào khai thác với tổng vốn hàng trăm tỉ đồng. Các phương tiện chen lấn “nhích” từng mét, khí thải (khói xe) và còi xe inh ỏi khiến ai cũng mệt mỏi và bất lực.
Cụ thể tại tuyến đường Vành đai 2 trên cao (đoạn Ngã Tư Vọng-Ngã Tư Sở) khi được thông xe khai thác đã rơi vào cảnh ùn tắc nghiêm trọng tại nút giao Ngã Tư Sở phía dưới trong khung giờ cao điểm. Nguyên nhân được đại diện liên ngành giao thông và công an chỉ ra là do phương tiện ôtô lưu thông thoát nhanh tuyến trên cao và dồn nhanh về nút giao tại một thời điểm, trong khi đèn tín hiệu phân bố chưa hợp lý dẫn đến ùn tắc.
Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2020 của Bộ Giao thông Vận tải ngày 24.12.2002, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đánh giá, trong vòng 5 năm nữa, với tốc độ gia tăng xe cá nhân sẽ không thể nào hạn chế được ùn tắc giao thông. Các đô thị lớn càng xây dựng hạ tầng đường sá thì càng ùn tắc bởi hấp dẫn người dân đổ về (Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh mỗi năm tăng 200.000 người). Do đó, không hạ tầng nào có thể đáp ứng nổi tốc độ gia tăng phương tiện giao thông cá nhân, dẫn đến ùn tắc và ô nhiễm môi trường.
Theo Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội - ông Vũ Văn Viện - hiện diện tích đất dành cho giao thông so với đất xây dựng đô thị còn thấp (chỉ khoảng 10,07%), trong khi đó theo quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tỉ lệ diện tích đất giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị cần đạt 20-26%.
Qua rà soát, liên ngành đã xác định được các nguyên nhân chính dẫn đến ùn tắc giao thông hiện nay là do quá tải của hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông; xung đột giao thông tại một số các nút giao thông có mật độ cao gây ùn tắc; các điểm đang tổ chức thi công công trình giao thông; một số đoạn, tuyến đường chưa được đầu tư hay chưa hoàn chỉnh dẫn đến tạo thành các nút cổ chai; xảy ra sự cố giao thông trên các tuyến đường giao thông có mật độ cao. Thậm chí, một số tuyến phố giao cắt với các ngõ nhỏ, tuyến phố có nhiều đường ngang giao cắt dễ gây ùn tắc; ảnh hưởng của thời tiết khi mưa, bão gây ra tình trạng úng ngập cục bộ trên đường; các khu vực trường học, bệnh viện, nơi tập trung đông người cũng dễ ùn tắc vào giờ cao điểm; do tình trạng vi phạm Luật Giao thông đi sai làn, đi ngược chiều, đi trên vỉa hè, đi điền vào chỗ trống, dừng đỗ xe trái quy định... dẫn đến ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm.
Giải pháp nào để gỡ ùn tắc
Nhằm giải quyết tình trạng ùn tắc, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, đặc biệt là dịp cuối năm, đại diện Sở GTVT Hà Nội cho biết, năm 2021 Hà Nội đặt mục tiêu giảm 8 - 10 điểm ùn tắc trong 26 điểm ùn tắc còn lại từ năm 2020. Trong đó, đặt mục tiêu xử lý nhiều điểm ùn tắc nghiêm trọng như Phùng Chí Kiên - Hoàng Quốc Việt; nút giao 361-Nguyễn Khang; điểm quay đầu Trung Văn-Tố Hữu; đường Vành đai 3 đoạn nút giao BigC; nút giao Nghiêm Xuân Yêm - Nguyễn Hữu Thọ; Linh Đường - Nguyễn Hữu Thọ.
Theo đó, Sở GTVT đã có đề xuất trình UBND dân thành phố Hà Nội 9 nhóm giải pháp gồm xén mở rộng tối đa mặt đường tăng khả năng thông hành, tăng diện tích đất dành cho giao thông; xây dựng cầu vượt tại một số nút giao thông quan trọng, thường xuyên; xén vỉa hè mở rộng các nút giao để tăng lưu lượng giao thông qua nút; tổ chức giao thông hợp lý, cho các phương tiện rẽ phải liên tục, cấm rẽ trái tại một số nút giao để hạn chế xung đột giao thông.
Liên ngành liên tục theo dõi để có phương án điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu giao thông hợp lý theo lưu lượng giao thông; tăng cường lực lượng phân luồng hướng dẫn giao thông trong giờ cao điểm tại vị trí các nút giao, trong đó phân công rõ nút giao thuộc trách nhiệm UBND cấp quận, phường; tổ chức phân luồng từ xa tại các điểm có khả năng xảy úng ngập.
Đồng thời đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình giao thông trong kế hoạch năm 2021, phấn đấu hoàn thành 38/91 công trình, đảm bảo tỉ lệ đất dành cho giao thông đạt 10,35% trở lên; đưa vào vận hành 2 dự án giao thông lớn là nút giao Vành đai 3 với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, dự án cải tạo, sửa chữa cầu Thăng Long; đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị Nhổn-ga Hà Nội, đường Vành đai 1, Vành đai 2 và Vành đai 4 hay Vành đai 5.
